Bu zamları kim yapıyor?

Bu yazıyı hazırlamadan önce farklı sektörlerde çalışan iş yeri sahipleri ile röportaj yapma imkanı bulduk. Kuruyemiş sektöründe çalışan bir dostumuzla konuşuyoruz. Diyor ki: ‘Keşke geçen sene varımızı yoğumuzu satıp limon tozu alsaydık. Geçen sene 7,5-8 TL olan limon tuzu şimdi toptancılarda 40 TL olmuş. Bu basit bir örnek… Şu an sattığımız malı tekrar alamıyoruz. Her gün toptancılar arayıp falan ürüne zam geldi, filan ürüne zam geldi, diyerek zam yapmamız konusunda bizi uyarıyorlar.’
Bin bir çeşit AVM’si olan yani tabak çanak satan bir dostumuzun dükkanındayız. Ben sormadan başladı anlatmaya: ”Hocam çelik tencere satan büyük firmaların ürünlerini pazarladığı fuara gittim. Yalnız hiçbir ürün alamadım. Adamlar ürün satmıyor. ‘Her geçen gün zam geliyor, bu piyasada biz sana ürün satmayız!’ diyorlar ve ürünü satın alma talebimizi geri çevirdiler. Bin bir çeşit ürün satıyoruz. Toptancılar diyor ki: ‘Dükkanı kapat, her ürüne %30 zam yap!’ Ben de onlara diyorum ki: ‘Yahu arkadaş, ben bu ürünleri uygun fiyata almışım. Şu an sattığım fiyatla da kar ediyorum ve bu bana yetiyor. Niye zam yapayım?’ Onlar diyorlar ki: ‘Deli misin? Zam yap! Bütün ürünlere zam geldi, sen zam yapmazsan sattıklarını yerine koyamazsın.’
Bin bir çeşit AVM’si olan başka bir arkadaşımızın dükkanındayız. Dükkanı boşalmış… Niçin dükkanını doldurmuyorsun, diyorum. Boynunu büküyor ve üzülerek diyor ki: ‘Sattığımızı yerine koyamıyoruz. Ürünler çok pahalanmış. Şu an bizim sattığımız bu fiyatlara toptancılar mal vermiyor. Ben de fakir bir semte çalışıyorum. Ürünlerime zam yapmak istemiyorum, zam yapamadığım için yeni ürünler de almak zor oluyor. Çaresiz ve ümitsiz durumdayım.’ diyerek boynunu büküyor.
Üç ile on yaş arası çocuk elbisesi üreten küçük bir işletmesi olan bir arkadaşımızla konuşuyoruz. Ateş püskürüyor ve isyan ediyordu. Diyor ki:’ Hocam dolar ne olmuş? 9,5 olmuş! Biz dolar üzerinden bize zam yapmalarına razıyız. Ama zam yapanlar, dolar üzerinden zam yapmıyor ki kat be kat fazlasını zam olarak önümüze koyuyorlar.2 $’a aldığımız bir ürünü dolar 7 TL iken 14 TL’ye alıyorsak dolar 10 TL olunca da 20 TL’ye alalım. Normalde olması gereken bu değil mi? Fakat adamlar dolara zam gelince 2 $’a aldığımız bir ürünü bize 4 $’a satmaya çalışıyorlar ve satıyorlar. İşte bizim itirazımız bunadır. Örnek vereyim toptan lastik alıyoruz, dolar pahalanmadan önce 9 TL’ye alıyorduk. Şu an 19 TL’ye alıyoruz. İplik 4 TL’ye alırken şu an 10 TL’ye alıyoruz. Biz lastiği 1.70 dolara alırdık şu an 2.20 dolara alıyoruz. 0 50 $ niye zam yapıyorsun? İşte biz bunu soruyoruz. Normalde bir çuval 70 TL’ye İstanbul’a gönderirken şu an 120 TL olmuş. Fiyatların bu kadar aşırı artması normal değil. Dolar bazında artsa biz razı olacağız. Fakat piyasalarla oynayan kirli karanlık elleri hissetmemek akıl karı değil.’
Yıllarca AK Parti’ye oy vermiş başka bir esnaf, piyasalardan şikayet ediyor ve AK Parti Hükümeti’nin şu ekonomik krizden kaynaklı seçimleri kaybedeceğini belirtti. Kendisi halkla içli dişli olan yılların esnafıydı. İnsanımızın maddi anlamda ciddi sıkıntılar çektiğini ve bu sıkıntıların asıl sebebinin ihtikarcı, yani malı saklayıp satmayan, haksız yere malın fiyatını arttıran kötü niyetli insanlar tarafından piyasaların bozulduğunu belirtti. Hükümetin ise bu süreçte sessiz kaldığını, pasif kaldığını söyledi. Hükümetin Allah‘ın kendisine vermiş olduğu hükmetme yetkisini kullanarak halkını savunması gerektiğini söyledi.
Öncelikle şunu belirtmek istiyoruz 20 yıldan fazladır ülkemizde çok güzel çok hayırlı işler oldu. Yiğidi öldür hakkını yeme demişler ya! Hükümetin güzel şeyleri, ülkemize kattığı maddi/manevi zenginlikleri var. Bu inkar edilemez. Fakat eleştirilmesi gereken ciddi yönleri de var. Milletimiz maddi ve manevi anlamda kalkınırsa, mutlu olursa bu bizi mutlu edecektir. Hükümet bir an önce piyasadaki ihtikarcıları yani haksız kazanç elde etmeye çalışan, piyasaları bozan kötü niyetli insanları tespit etmeli ve gerekli müdahaleyi yapmalıdır.
Şimdi Amerika’nın emriyle bizim paramızın değeri niçin düşsün? Kapitalist bir sistemle yönetilmeye niçin halen razı oluyoruz? Faiz lobilerine gerekli direnci niçin bir türlü gösteremedik? Faiz lobilerinin zülüm çarkını nasıl yıkabiliriz? Faiz lobilerinin zülüm çarkını yıkabilmek için halkımıza düşen görev nedir? Tüm bu soruları hükümetin milletimize çok net bir şekilde ifade etmesi gerekir. Cumhurbaşkanının dediği gibi “Faiz sebep enflasyon sonuçtur.” Madem enflasyona sebep faizdir öyleyse faizi bu memlekette bitirelim.
İzmir’de sahilde yürürken iki banka arasına yazılmış çok ilginç bir yazı görmüştük. Birçok şeyi özetlemeye yeter, artar bile: “Allah’a yönelmeyen huzur bulamaz!” diye yazmışlardı. Allah’a yönelip dünya ve ahret mutluluğunu elde eden bir millet olabilme duasıyla…