İslam, müminleri kardeş ilan eder ve birlik içinde hareket etmelerini emreder. Kur'an-ı Kerim’de, "Müminler ancak kardeştir." (Hucurât, 49/10) buyurularak bu kardeşlik bağı vurgulanır. Ancak günümüzdeki Müslümanların bu kardeşlik anlayışını yeterince hayata geçirmediği görülmektedir. Eğer Müslümanlar bu emre uygun yaşasaydı, İslam dünyası bugünkü ekonomik, bilimsel, askeri ve teknolojik (v.s) gerikalmışlığı yaşamazdı.
Gelin hep birlikte İslam Dünyasının Geri Kalmışlığının Sebeplerine bir göz atalım!
1. Mezhepçilik ve Bölünmeler
Mezhepler, İslam âlimlerinin farklı yorumları sonucu ortaya çıkmış ve Müslümanlar için bir rahmet olarak kabul edilmelidir. Ancak bazı kişiler kendi mezheplerini mutlak doğru sayarak diğerlerini dışlamış, bu durum ise ayrışmalara ve fitnelere yol açmıştır. Oysa Kur'an-ı Kerim’de, "Hep birlikte Allah’ın ipine sımsıkı sarılın, ayrılığa düşmeyin." (Âl-i İmrân, 3/103) emredilerek birlik ve beraberlik tavsiye edilmiştir.
2. Irkçılık ve Kavmiyetçilik
İslam, ırk ve soy üstünlüğünü kesin bir şekilde reddeder. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), "Arab’ın Acem’e, Acem’in Arab’a üstünlüğü yoktur. Üstünlük ancak takva iledir." buyurmuştur. Fakat günümüzde milliyetçilik ve kavmiyetçilik, Müslümanlar arasında ayrılıklara ve çatışmalara sebep olmaktadır.
3. Cehalet ve Eğitime Önem Verilmemesi
Kur'an-ı Kerim’de, "Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?" (Zümer, 39/9) ayetiyle ilmin ve bilginin değeri açıkça vurgulanır. Buna rağmen İslam dünyasında eğitim ve bilgiye yeterince önem verilmemekte, bu durum da geri kalmışlığa yol açmaktadır. Eğitim seviyesinin düşük olması, gelişimin önündeki en büyük engellerden biridir.
4. Bilime ve Araştırmaya Değer Vermemek
Geçmişte Müslüman bilim insanları dünya bilimine yön vermiştir. Ancak günümüzde bilimsel araştırmalara ve teknolojiye yeterince yatırım yapılmaması, Müslüman toplumların bilgi üretiminde geri kalmasına sebep olmaktadır. Bilimsel gelişmeye önem vermemek, toplumsal ilerlemenin önünü tıkamaktadır.
5. Ekonomik ve Siyasi Bölünmüşlük
Zengin doğal kaynaklara sahip olmalarına rağmen Müslüman ülkeler ekonomik kalkınmada geri kalmıştır. Bunun temel sebepleri arasında kötü yönetim, iş birliği eksikliği, adil olmayan gelir dağılımı ve dış müdahaleler yer almaktadır. Ekonomik ve siyasi birlik sağlanmadıkça kalkınma mümkün değildir. Bu birlik ancak İslam kardeşliği ile mümkün olur.
6. Adalet ve Liyakat Eksikliği
Adaletin tesis edilmemesi ve işlerin ehil kişilere verilmemesi toplumsal çöküşün başlıca sebeplerindendir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), "İş ehil olmayana verildiği zaman kıyameti bekleyin." (Buhârî, İlm 2) buyurarak liyakat eksikliğinin tehlikesine dikkat çekmiştir. Ne yazık ki günümüzde birçok Müslüman ülkede liyakatsiz atamalar ve adaletsizlikler yaygındır. Bu durum, toplumsal güvenin sarsılmasına ve geri kalmışlığa yol açmaktadır.
Bugün İslam coğrafyasında Müslümanlar arasında kardeşlik ilişkisi, karşılıklı güven, huzur ve adalet gibi değerler yeterince yaşatılmıyorsa; bunun yerini gözyaşı, yoksulluk, savaşlar ve zorunlu göçler almışsa her Müslümanın bu durumu sorgulaması ve çözüm arayışına girmesi gerekmektedir.
Her ne kadar geç kalınmış olsa da birlik ve beraberlik içinde hareket edilmezse gelecekte daha büyük kayıplar yaşanacaktır. İslam dünyasının kalkınması için Kur’an ve sünnet ışığında kardeşlik bağlarını güçlendirmek, adalet ve liyakati esas almak, ilim ve bilime önem vermek kaçınılmaz bir gerekliliktir.
