Muhammed Can-Doğruhaber

İkinci Dünya Savaşı sonrası yaşanan en büyük insanlık trajedisi olan Srebrenitsa Katliamı'nın üzerinden tam 22 yıl geçti. Ancak katliamın izleri ne akıllardan silinebildi ne de topraktan… Bu acının yıllar geçse de ne unutulması ne de unutturulması mümkün değil.

Bosna Hersek`te 300 bin insan dünyanın gözleri önünde katledildi, namuslar çiğnendi. En acı olanı da tam savaş bitti bitecek derken 11 Temmuz 1995`te 10 bin 700 kişinin toplu bir şekilde Bosna`nın Srebrenitsa kentinde vahşice katledilmesiydi. On binden fazla Müslüman Boşnak`ın katledildiği olaylar sırasında yaklaşık 15 bin kişi ise ormanların içinden geçen patikalardan kaçarak Sırp askerlerden kurtulmayı başarmıştı. Soykırımdan kaçan kurbanların orman yolundan Tuzla kentine ulaşmak üzere kullandığı 110 kilometrelik parkurdaki güzergâhta her yıl binlerce insan katledilenlerin anısına yürüyor.

22. YILDÖNÜMÜNDE BULUNAN 71 KURBAN DAHA DEFNEDİLİYOR

Katliamın yapıldığı bölgede yapılan kazılar sonucu her sene yüzlerce cesede ait kemikler bulunuyor. DNA testlerinden geçiriliyor ve ailelere teslim edilerek defnediliyor. Bu yıl da bulunan 71 kurbana ait kemik kalıntıları, Bosna Hersek'in orta kesimlerindeki Visoko'dan yola çıkan Tır`la Srebrenitsa'ya ulaştı. Kurbanları taşıyan Tırla birlikte gelen konvoy, Srebrenitsa'ya bağlı Potoçari'de kurban yakınları tarafından gözyaşlarıyla karşılandı. Srebrenitsa'da oğullarını, eşlerini, babalarını ve kardeşlerini kaybeden kurban yakınları burada gözyaşları eşliğinde tabutlara sarıldı. Kurban yakınları sevdiklerinin cenazeleri başında dualar okudu. Cenazeler bugün yapılacak törenle Potaçari Anıt Mezarlığı`nda defnedilecek. Srebrenitsa soykırımının 22. yılında defnedilecek 71 kurbandan en gencinin öldürüldüğünde 15 yaşında olan Damir Suljic ve en yaşlısının ise 72 yaşındaki Alija Salihovic olduğu açıklanmıştı.

3 YILDA 300 BİN İNSAN AVRUPA`NIN GÖZETİMİNDE KATLEDİLDİ

Bosna Hersek, bağımsızlığını ilan etmesi sonrası Sırplar tarafından 1992 yılından 1995 yılına kadar vahşi saldırılara maruz kaldı. Dağılmasının yanı sıra dünyanın sayılı orduları arasında gösterilen Yugoslav ordusuna hâkim olan Sırplar, bağımsızlığını açıklayan Bosna Hersek Cumhuriyetini tanımadıklarını ilan ederek kendi devletlerini kurduklarını duyurdular. Daha sonra kendi bölgelerindeki Boşnak ve Hırvatların evlerini bırakıp gitmelerini isteyen Sırplar bu süreci tetiklemek için de katliamlarına başladılar. 3 yıl içinde 300 bin civarında insanı katlettiler.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ASKERLERİ TESLİM ETTİ

Bosna`daki katliamların en korkuncu ise Srebrenitsa kentinde 10 binden fazla Boşnak Müslüman`ın katledilmesi olayıdır. Bosna`nın doğusunda ve nispeten daha izole bir bölgede bulunan Srebrenitsa`nın savaş öncesinde %75`i Müslüman Boşnak olmak üzere 24 bin civarı nüfusu bulunmaktaydı. BM`nin “Korunaklı Bölge” olarak ilan ettiği altı bölgeden (Saraybosna, Bihaç, Gorajde, Zepa, Srebrinitsa, Tuzla) biri olan Srebrenitsa`nın bu özelliğinden dolayı komşu bölgelerden de bölgeye mülteci akını yaşanmış ve katliam öncesinde 45 bine yakın bir nüfus Srebrenitsa`da toplanmıştı. Güvenli diye kente gelenler silahlarını girişte BM askerlerine teslim ediyorlardı. Ancak Boşnakların kendilerini savunabilecekleri silahlarını güvenerek teslim ettikleri BM askerleri onlara ihanet etmişti. Böyle bir uygulama olmasa Boşnaklar kente saldıran Sırplara karşı kendilerini savunabilirdi. Srebrenitsa`daki Boşnak erkek ve 14 yaş üstü çocuklar, Bosnalı Sırpların generali Ratko Mladiç`e bağlı birliklerce sığındıkları BM'nin görevlendirdiği Hollandalı askerlerin elinden alınarak otobüslere ve kamyonlara doldurulup, götürüldükleri ormanlık alanlarda, kapatıldıkları fabrikalarda katledildi. 10 bin civarında Boşnak katledilirken Birleşmiş Milletler`e bağlı askerlerin başındaki Hollandalı komutan Thom Karremans, Mladiç`le kadeh tokuşturuyordu. Vahşice katledilen Boşnaklar daha sonra toplu mezarlara gömüldü. Yapılan kazılarda Srebrenitsa yakınlarında bulunan mezarlarda topluca gömülen binlerce Boşnak erkeğe ait cesetler bulundu. Ve halen de araştırmaların devam ettiği Srebrenitsa`da veya başka bölgelerde katledilenlerin cesetlerine ait kemikler çıkmaya devam ediyor.

TOPARLANAN MÜSLÜMANLARA BM`DEN SİLAH AMBARGOSU

Bosna'da yaşanan akıl almaz cürümler için Birleşmiş Milletler de (BM) iğrenç yüzünü göstermişti. Bölgeye barış gücü olarak giden; ama Sırpların düzenlediği tecavüz partilerine katılan BM askerleri, güvenli bölge olarak ilan edilen Srebrenitsa'da iğrenç yüzünü açık bir şekilde tüm dünyaya göstermişti. Bosna'da Sırpların uyguladığı teröre destek veren BM, işlenen savaş suçlarına ve katliamlara karşı hiçbir zaman etkili bir tutum sergilemeyerek Sırpların ortağı gibi hareket etti. Bütün bunlar yapılırken BM hiçbir şey yapmamış, hatta Müslümanların Sırplara karşı tam da toparlandığı bir zamanda silah ambargosu uygulayarak Sırpları ödüllendirmişti.

MÜSLÜMANLAR GÜÇLENİNCE MASADA ANLAŞALIM DEDİLER

Sırpların yaptığı bu vahşi saldırılar karşısında İslam dünyası ayağa kalkmış, birçok ülkeden Müslüman Bosna`ya giderek Sırplara karşı Boşnak kardeşlerinin safında yerini almıştı. Savaşın seyrinin değişeceğinin farkına varan ve o ana kadar sessiz kalan Avrupa ülkeleri ise derhal devreye girerek Dayton Antlaşması'nı taraflara imzalattılar ve savaşı sonlandırdılar. Sonuç olarak binlerce ırzın çiğnenmesi vakasının yanında ülkede 300 bin civarında insan katledildi ve Sırplar dünya tarihine kara bir leke olarak adlarını yazdırdılar.

5 ŞER GÜCÜN KONTROL ETTİĞİ BM

Burada BM'nin misyonunu sorgulayacak olursak, kuruluş amacı istikrar ve barışı tesis etmek olan Birleşmiş Milletler (BM), kurulduğu 1945 yılından bu yana sürekli veto yetkisine sahip, dünyanın birçok ülkesinde işgal ve katliamlar gerçekleştiren beş üye ülkenin kontrolünde hareket etti. Bu beş üye ülke ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin`dir. BM, kontrolünde hareket ettiği bu beş şer gücün; Filistin, Bosna, Lübnan, Keşmir, Çeçenistan, Afganistan, Irak gibi birçok İslam ülkesi topraklarını işgal etmesine, katliamlar yapmasına hep göz yumdu. Aldığı tüm kararlar, sürekli İslam dünyasının aleyhine oldu. İslam ülkelerinde yapılan katliamlara bırakın ses çıkarmayı kimi olaylara bir kınama yayınlayacak cesareti bile kendinde bulamayan Birleşmiş Milletler, aslında haksız da sayılmazdı. Çünkü toprakları işgal edenler, katliamları yapanlar, ya BM`de veto hakkına sahip beş ülkeden biri veya bu ülkelerin kuklalarıydı.

SREBRENİTSA KATLİAMININ DİĞER ORTAKLARI; ABD, İNGİLTERE VE FRANSA

Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz yıllarda ortaya çıkan bazı belgelere göre Srebrenitsa'ya yönelik katliam tehditlerinden haftalar önce ABD, İngiltere ve Fransa`nın haberinin olduğu ancak bunu önleme yoluna gitmedikleri ortaya çıkmıştı. Fransa, İngiltere ve ABD arasında 1995 yılı Mayıs ayında imzalanan gizli anlaşmanın nedeninin, 400 İngiliz ve Fransız askerinin Sırplar tarafından kaçırılması üzerine yapıldığı belirtilmişti. Varılan mutabakata göre Sırplara karşı NATO'nun hava saldırılarının askıya alınmasının kararlaştırıldığı, belgelerle ortaya konmuştu. Anlaşmadan birkaç gün sonra yani 1995 yılı Temmuz ayının ilk haftasında ise Srebrenitsa'da 10 binden fazla Müslüman Boşnak katledildi.