Trenle yolculuk yapacaklar dikkat! Resmi Gazete'de yayımlandı...
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, demiryollarında seyahat edecek yolcuların haklarına dair yönetmelik hazırladı. Yönetmelikte bilet iadesinden kaza durumunda yolculara ödenecek tazminata, biletsiz yolculara uygulanacak işlemlere kadar birçok bilgi yer alıyor.
İptal, gecikme veya bağlantının kaçırılması durumunda sorumluluk
MADDE 29 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, iptal, gecikme veya bağlantının kaçırılması nedeniyle doğan zararlardan dolayı; bu Yönetmeliğin 51 inci maddesi kapsamında yolcuya karşı sorumludur. Demiryolu tren işletmecisinin rücu hakkı saklı kalmak kaydıyla demiryolu altyapı işletmecisi, acente, gar ve istasyon işletmecisinin kusurundan kaynaklanan olaylar da aynı kapsamda değerlendirilir.
(2) Demiryolu tren işletmecisi gerektiğinde seyahat belgesinde, trenin iptalini, gecikmesini veya bağlantının kaçırıldığını teyit etmelidir. İptal, gecikme veya bağlantının kaçırılması aşağıdaki nedenlerden dolayı meydana gelmişse, demiryolu tren işletmecisi iptal, gecikme ve bağlantının kaçırılması sorumluluğundan muaftır:
a) Demiryolu tren işletmeciliği ile ilgili olmayan ve demiryolu tren işletmecisinin gerekli bütün önlemleri almasına rağmen gerçekleşmesini önleyemediği olaylar.
b) Yolcu kusurundan kaynaklanan olaylar.
c) Demiryolu tren işletmecisinin gerekli bütün önlemleri almasına rağmen gerçekleşmesini önleyemediği üçüncü şahıslardan kaynaklanan olaylar.
(3) Demiryolu tren işletmecisinin bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen durumlar dışındaki zararları karşılamak zorunda olup olmadığını ve söz konusu zararları hangi ölçüde karşılaması gerektiğini genel hükümler belirler.
(4) Aynı demiryolu altyapısını kullanan başka bir işletmeci üçüncü şahıs olarak değerlendirilmez; rücu hakkı yoktur.
El bagajları, evcil hayvanlar ve araçlara yönelik sorumluluklar
MADDE 30 – (1) Kaza veya olay nedeniyle yolcuların ölümü veya yaralanmaları halinde demiryolu tren işletmecisi, yolcunun el bagajı olarak gerek yanında gerekse üzerinde bulundurduklarının tamamen veya kısmen kaybolmasından veya hasara uğramasından sorumludur. Bu aynı zamanda yolcunun beraberinde götürdüğü evcil hayvanlar ve araç için de geçerlidir.
(2) Demiryolu tren işletmecisi gözetimi yolcuya ait olan el bagajlarının, evcil hayvanların ve aracın kısmen veya tamamen kaybolması veya hasarlanmasından doğan zarar, ancak kendi kusurundan kaynaklanıyorsa sorumludur.
Bagaj ve eşyalara yönelik sorumluluklar
MADDE 31 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, bagajların ve eşyaların kendisi tarafından teslim alınıp yolcuya veya alıcıya teslim edilene kadar geçen sürede bunların tamamen veya kısmen kaybolmasından, hasara uğramasından ve geç teslim edilmesinden doğan zarardan sorumludur.
(2) Demiryolu tren işletmecisi, kaybın, hasarın veya teslimdeki gecikmenin;
a) Mücbir sebep nedeniyle meydana gelmesi,
b) Zarar görenin kusuru nedeniyle meydana gelmesi,
c) Üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmesi
halinde bu sorumluluktan muaftır.
(3) Demiryolu tren işletmecisi kaybın veya hasarın aşağıdaki hallerden bir veya birden fazlası sebebiyle kaynaklanması durumunu ispatlarsa sorumluluktan muaftır:
a) Ambalajın olmayışı, yetersiz veya bozuk olması.
b) Taşımaya kabul edilmeyen bagajların bagaj adı altında sevki.
c) Bagaj taşıma belgesinin olmaması.
ç) Bagaj teşhis kuponunun olmaması.
d) Gümrük ve idari makamların talimatlarına uyulmaması.
(4) Hak sahibinin bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen durumların biri veya birkaçı nedeniyle hasarın meydana gelmediğini ispatlama hakkı devam eder.
(5) Kaybın, hasarın veya teslimatta gecikmenin bu maddenin ikinci fıkrasında öngörülen hallerden kaynaklandığını ispat etme yükümlülüğü, demiryolu tren işletmecisine aittir.
(6) Tek bir taşıma sözleşmesiyle yapılan bir taşımacılık hizmeti müteakip taşımacılar tarafından yapıldığında her taşımacı, bagajları ve eşyaları bagaj taşıma belgesiyle teslim alarak, bagaj taşıma belgesinin hükümlerine uygun olarak bagajların ve eşyaların sevki konusunda taşıma sözleşmesine katılır ve bunlardan doğan yükümlülükleri üstlenir. Bu durumda her taşımacı hem bagaj/eşya üzerinde yer alan bilgilerin Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında, hem de çıkıştan varışa kadar tüm güzergâh üzerinde teslimata kadar demiryolu tren işletmecisi ile müteselsilen sorumludur.
(7) Taşımanın birbiri ardınca müteakip taşımacılar tarafından yapılması halinde; yolcu, bagaj, eşya veya el bagajını kabul etmiş olan her taşımacı, bu Yönetmelik hükümlerine tabi olur ve taşımanın kendi denetiminde yapılan bölümü ile ilgili olduğu ölçüde, taşıma sözleşmesinin taraflarından biri sayılır.
(8) Bir demiryolu tren işletmecisi, taşıma sözleşmesinde kendisine tanınan bir yetkinin kullanılması çerçevesinde olsun ya da olmasın, taşımanın icrasını bir başka demiryolu tren işletmecisine kısmen ya da tamamen devrettiğinde demiryolu tren işletmecisinin, taşımanın tümüyle ilgili sorumluluğu devam eder.
Bagaj, el bagajı, evcil hayvan ve araçların kaybolması veya hasarlanması halinde tazminat sınırı
MADDE 32 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, 30 uncu maddeye göre sorumlu olduğunda, yolcu başına el bagajı için kilogramı başına otuz Türk Lirası ve en fazla üçyüzaltmış Türk Lirasına, evcil hayvanlar için en fazla binsekizyüz Türk Lirasına, araçlar için ise yolcu başına en fazla yedibin Türk Lirasına kadar olan zararı tazmin etmek zorundadır.
(2) Demiryolu tren işletmecisi, 31 inci maddenin birinci fıkrası gereği sorumlu olduğunda, yolcu başına bagaj veya eşya için kilogramı başına otuz Türk Lirasına ve en fazla ikibinyüz Türk Lirasına kadar olan zararı tazmin etmek zorundadır.
(3) İlgili kişilerin genel hükümlere göre tazminat hakkı saklıdır.
Sorumluluktan muafiyet
MADDE 33 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, yolcunun gümrük veya diğer idari makamların talimatlarına uymamasından doğan zarar nedeniyle yolcuya karşı sorumlu değildir.
(2) Demiryolu tren işletmecisi, kendisinin ve çalışanlarının zararı önlemek için gerekli olan bütün tedbirleri aldıklarını veya bu tedbirleri alma olanağı bulunmadığını ispatlarsa, zarardan sorumlu değildir.
Bagajların ve eşyaların kayıp karinesi
MADDE 34 – (1) Hak sahibi bu Yönetmeliğin 18 inci maddesinin dördüncü fıkrasına uygun olarak yapılan bagaj/eşya teslim talebini izleyen ondört gün içinde demiryolu tren işletmecisi tarafından teslim edilmemesi veya emrine verilmemesi halinde, başka deliller göstermek zorunda kalmaksızın bir bagajı veya eşyayı kaybolmuş sayabilir.
(2) Kaybolmuş sayılan bir bagaj veya eşya, teslim talebini izleyen yıl içerisinde bulunursa demiryolu tren işletmecisi, adresi biliniyor veya bulunabilecek ise hak sahibini durumdan haberdar eder.
(3) Hak sahibi ikinci fıkrada öngörülen bildirimin alınmasını izleyen otuz gün içerisinde bagajın veya eşyanın kendisine teslim edilmesini isteyebilir. Bu durumda, sevk yerinden teslim yerine kadar olan taşıma masraflarını öder ve olası masrafları düşerek aldığı tazminatı iade eder. Bununla birlikte 37 nci maddede öngörülen teslimde gecikme nedeniyle tazminat hakkını saklı tutar.
(4) Demiryolu tren işletmecisi, teslim talebinden bir yıl geçtikten sonra bulunan veya üçüncü fıkrada ifade edilen süre içerisinde teslimatı istenmeyen bagajları ve eşyayı elden çıkarma hakkına sahiptir. Söz konusu bagaj ve eşyaların serbest dolaşımda olmaması halinde, ilgili eşya gümrük mevzuatı hükümlerine göre tasfiye edilir.
Bagaj ve eşyaların kaybı halinde tazminat
MADDE 35 – (1) Bagaj veya eşyaların tamamen ya da kısmen kaybolması halinde, demiryolu tren işletmecisi diğer tüm tazminatlar hariç olmak üzere, bagaj veya eşya brüt ağırlığının eksik kilogramı başına otuz Türk Lirasına ve en fazla ikibinyüz Türk Lirasına kadar olan zararı tazmin etmek zorundadır.
(2) Demiryolu tren işletmecisi, kaybolan bagaj ve eşyaların taşınmasıyla ilgili olarak yapılan diğer masraflar ile daha önce ödenmiş olan bütün vergileri ispat edilmesi kaydıyla iade eder.
Bagaj veya eşyanın hasarı durumunda tazminat
MADDE 36 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, bagaj veya eşyaların hasarlanması halinde, diğer tüm tazminatlar hariç olmak üzere, bagaj veya eşyaların değer kaybına eşit bir tazminat öder.
(2) Bu tazminat;
a) Bagaj veya eşyanın tümü hasardan dolayı değer kaybetmişse, tamamen kaybolması halinde ulaşabileceği tutarı,
b) Bagaj veya eşyanın yalnızca bir kısmı hasardan dolayı değer kaybetmişse değer kaybına uğramış kısmın kaybolması halinde ulaşabileceği tutarı
aşamaz.
Bagaj veya eşya tesliminde gecikme halinde tazminat
MADDE 37 – (1) Bagaj veya eşyaların tesliminde gecikme olması halinde, demiryolu tren işletmecisi, teslim talebinden itibaren yirmidört saatlik bölünmez her bir süre ve azami ondört gün için aşağıdaki şartlar çerçevesinde tazminat öder:
a) Hak sahibi zararının olduğunu kanıtlarsa, geç teslim edilen bagaj veya eşyaların brüt ağırlığının her bir kilogramı için azami birbuçuk Türk Lirası veya bagaj veya eşya başına yirmibir Türk Lirası hasar tutarına eşit bir tazminat.
b) Hak sahibi bir zararın olduğunu kanıtlamazsa, geç teslim edilen bagaj veya eşyaların brüt ağırlığının her bir kilogramı için bir Türk Lirası veya bagaj veya eşya başına dört Türk Lirası götürü bir tazminat.
(2) Bagaj veya eşyaların tamamen kaybolması halinde birinci fıkrada öngörülen tazminat 35 inci maddede öngörülenle birleştirilmez.
(3) Bagaj veya eşyaların kısmen kaybolması halinde, birinci fıkrada öngörülen tazminat kaybolmayan kısım için ödenir.
(4) Bagaj veya eşyalarda teslimdeki gecikmeden kaynaklanmayan hasar durumunda birinci fıkrada öngörülen tazminat, gerektiğinde 36 ncı maddede öngörülenle birleştirilir.
(5) Bu maddenin birinci fıkrasında öngörülen tazminatın 35 inci ve 36 ncı maddelerde öngörülenlerle birleştirilmesi halinde hesaplanan tazminat bagaj veya eşyaların tamamen kaybı halinde ödenecek olan tazminattan fazla olamaz.
(6) Eşya taşımalarında da bu madde hükümleri uygulanır.
Sorumluluk sınırı hakkının düşmesi
MADDE 38 – (1) Bu Yönetmelikte öngörülen sorumluluk sınırları, demiryolu tren işletmecisinin böyle bir zarara sebebiyet verme niyetiyle veya böyle bir zararın meydana gelebileceğini farkındayken yaptığı bir fiilden veya ihmalden kaynaklandığı kanıtlanırsa uygulanmaz.
Demiryolu tren işletmecisinin sorumlu olduğu kişiler
MADDE 39 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, görevlerinin icrası çerçevesinde hareket ettikleri sürece çalışanlarından ve hizmetine başvurduğu diğer kişilerden sorumludur. Üzerinde taşımanın yapıldığı demiryolu altyapı işletmecisi, taşımanın icrası için demiryolu tren işletmecisi tarafından hizmetine başvurulan diğer kişiler olarak kabul edilirler.
Sigorta
MADDE 40 – (1) Demiryolu tren işletmecisi yolcusunun kalkış noktasından trene binişi ve varış noktasında trenden inişine kadar geçecek süre içinde meydana gelecek bir kaza ve/veya olay nedeniyle ölümünü, yaralanmasını ya da yanlarında ve üzerinde bulundurdukları el bagajı, araç, evcil hayvan, bagajına ve eşyaya gelebilecek zararını 19/08/2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Demiryolu İşletmeciliği Yetkilendirme Yönetmeliği kapsamında yapılan üçüncü şahıslara karşı mali sorumluluksigortası ile karşılar.
(2) Demiryolu tren işletmecisi, işlettiği trenlerde seyahat edecek yolcusunun bagaj veya göndericinin eşyasına trenin kalkış noktasından varış noktasına kadar geçecek süre içinde kaza dışında gelebilecek her türlü zararını mali sorumluluk sigortası ile güvence altına alır. Demiryolu tren işletmecisi yolcusunu korumak ve teminat altına almak adına sigorta kapsamını genişletebilir.
(3) Demiryolu tren işletmecisi, sigorta yükümlülüğüne uyulduğunu ispat etmek amacıyla mali sorumluluk sigorta poliçesinin bir örneğini yolcu treni işletmesine başlamadan evvel Bakanlığa ibraz etmek zorundadır. Bakanlık, gerekli gördüğü takdirde, demiryolu tren işletmecisinden ya da ilgili sigorta şirketinden, sigorta poliçesinin geçerliliğine dair ilave belge isteyebilir.
Asgari teminat tutarları
MADDE 41 – (1) 40 ıncı maddenin ikinci fıkrasına göre yaptırılan mali sorumluluk sigortasının asgari teminat tutarları aşağıda belirtilmiştir:
a) Bagaj taşımalarıyla ilgili olarak sigorta yükümlülüğü, yolcu başına bagaj için kg başına 30 Türk Lirasından azami ikibinyüz Türk Lirasıdır.
b) Taşınan eşyayla ilgili olarak sigorta yükümlülüğü, kilogram başına otuz Türk Lirasıdır.
Yaptırımlar
MADDE 42 – (1) Bakanlık, ulusal demiryolu altyapı ağında yolcu tren işletmeciliği yapan demiryolu tren işletmecilerinin bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklere uymalarını sağlar.
(2) Bu Yönetmelik kapsamında demiryolu tren işletmecisi tarafından sigorta şartlarının sağlanamaması durumunda tren işletilmesine müsaade edilmez.