(5) 18 inci maddeye aykırı olmamak şartıyla, bagaj taşıma belgesinin olmaması veya usulüne uygun olmaması veya kaybolması, bu Yönetmeliğe tabi olan bagajların ve eşyaların taşınması ile ilgili sözleşmelerin mevcudiyetini ve geçerliliğini etkilemez.
 
(6) Bagaj taşıma belgesi, aksi kanıtlanıncaya kadar, bagaj kaydının ve bunların taşınma koşullarının ispatı niteliğindedir.
 
(7) Aksine kanıt olmadıkça, bagajların ve eşyaların demiryolu tren işletmecisi tarafından teslim alınmasıyla, bu bagajların ve eşyaların gözle görünür bir biçimde iyi durumda oldukları ve bagaj/eşya sayısının ve ağırlığının bagaj taşıma belgesinde yazılı olan kayıtlara uygun olduğu kabul edilir.
 
El bagajlarının ve evcil hayvanların taşınması
 
MADDE 13 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, taşımaya kabul edilebilecek olan el bagajlarının türü, hacmi, boyutu, ağırlığı ve sayısına ilişkin koşulları ve bu çerçevede uygulanacak taşıma ücreti esaslarını belirler ve ilan eder.
 
(2) Yolcunun beraberinde bulunan el bagajlarının ve evcil hayvanların gözetimi kendisine aittir.
 
(3) Tüm trenlerde el bagajlarının ve evcil hayvanların trende bu iş için ayrılmış yerlere uygun bir şekilde, diğer yolcuların geçişini engellemeyecek, diğer yolculara rahatsızlık vermeyecek ve görüntü kirliliği oluşturmayacak şekilde yerleştirilmeleri yolcuya aittir. Yolcular, işletmecinin bu konudaki uyarılarına uymak zorundadır.
 
(4) Trenlerde taşınması suç teşkil eden maddelerin taşınması yasaktır. Böyle durumlarda yolcular demiryolu tren işletmecisi olan personelin ve kolluk kuvvetlerinin her türlü ikaz ve direktiflerine uymakla yükümlüdür.
 
Araçların taşınması
 
MADDE 14 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, trenin araç taşımaya elverişli olduğu ve araç taşımanın asıl hizmeti olumsuz etkilemediği durumlarda, kendisinin belirlediği trenler ve koşullar altında yolcuların beraberinde getirdiği araçlarıyla trene binebilmelerine imkân sağlar.
 
(2) Demiryolu tren işletmecisi araç taşımalarında taşınabilecek aracın türü, taşıma ücreti ve rezervasyon konularında düzenleme yapar ve bu düzenlemeleri ilan eder.
 
(3) Araçları trene yükleme, trende muhafaza etme ve trenden indirme işlemleri araç sahibi tarafından yapılır.
 
(4) Tüm trenlerde, araç taşımalarının emniyeti sağlanmış, yolculara rahatsızlık vermeyecek ve yolcu geçişlerini engellemeyecek şekilde olması yolcu tarafından sağlanır.
 
(5) Kendilerine ve/veya diğer yolculara verilecek her türlü zarardan araç sahibi sorumludur.
 
Bagaj taşıma belgesi
 
MADDE 15 – (1) Bagaj taşımasında iki nüsha bagaj taşıma belgesi düzenlenir. Demiryolu tren işletmecisi kendisine teslim edilen bagaj için yolcuya aşağıdaki kayıtları içeren bagaj taşıma belgesinin bir suretini verir.
 
(2) Eşya taşımalarında yine bagaj taşıma belgesi dört nüsha olarak düzenlenir. Birinci ve ikinci nüshası eşya ile birlikte varış istasyonuna gider. Üçüncü nüshası çıkış istasyonunda göndericiye verilir. Dördüncü nüshası, çıkış istasyonunda kalır. Çıkış istasyonunda gönderici tarafından şartların kabul edildiğine dair bagaj taşıma belgesi üzerine imzası alınır. Varış istasyonunda eşyanın teslim şekli, birinci nüsha üzerine alıcının imzası alınarak teslim edilir.
 
(3) Bagaj taşıma belgesinde asgari olarak aşağıdaki bilgiler yer alır:
 
a) Bagaj teşhis kuponunun tarih ve numarası,
 
b) Demiryolu tren işletmecisi veya acentenin ticaret unvanları, adresleri ve iletişim bilgileri,
 
c) Yolcunun adı ve soyadı veya yolcu biletinin tarih ve numarası,
 
ç) Göndericinin ve alıcının adı soyadı veya varsa ticaret unvanı ve adresi,
 
d) Bagajın veya eşyanın türü, miktarı ve ağırlığı,
 
e) Tren kalkış, varış ve varsa aktarma yerleri,
 
f) Bagaj veya eşya taşıma ücreti,
 
g) Teslim yeri,
 
ğ) Bagaj veya eşyanın içeriği,
 
h) Yolcu tarafından özel olarak beyan edildiği takdirde bagaj veya eşyanın değeri,
 
ı) Aksine bir hüküm olsa dahi, taşımanın bu Yönetmeliğe tabi olduğuna ilişkin açıklama,
 
i) Bagaj veya eşyaların sevkiyle ilgili akdi yükümlülükleri kanıtlamasına ve yolcunun veya göndericinin bu taşıma sözleşmesinden doğan haklarını kullanmasına imkân veren başka herhangi bir açıklama.
 
(4) Yolcu veya gönderici bagaj taşıma belgesini aldığında, bu belgenin kendi açıklamalarına uygun bir biçimde düzenlendiğini kontrol etmekle yükümlüdür.
 
(5) Demiryolu tren işletmecisi bagaj taşıma belgesine yazılması gereken bilgilerden, yolcu biletinde zaten mevcut olan bilgileri bagaj taşıma belgesine yazmayabilir veya biletle birleştirmek kaydıyla sadece bir bagaj teşhis kuponu verebilir.
 
Bagajların ve eşyaların işaretlenmesi
 
MADDE 16 – (1) Yolcu, bagaj ve eşya olarak taşınan her parça üzerinde görünür, sabit ve açık bir şekilde adını, adresini ve varış yerini belirtir.
 
Bagajlar ve eşyalar üzerinde tasarruf hakkı
 
MADDE 17 – (1) Trende veya istasyonda bulunan araç, el bagajı, bagaj ve eşyanın demiryolu tren işletmecisi veya altyapı işletmecisi tarafından kayıt altına alınarak muhafazası sağlanır ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 769, 770 ve 771 sayılı maddelerine göre işlem yapılır.
 
Teslim etme
 
MADDE 18 – (1) Bagajlar ve eşyalar, bagaj taşıma belgesinin iadesi ve gerektiğinde göndericiye ait masrafların ödenmesi suretiyle teslim edilir. Demiryolu tren işletmecisi, zorunlu olmamakla birlikte, bagaj taşıma belgesini elinde bulunduran kişinin bagajı veya eşyayı teslim almaya yetkili olup olmadığını denetleme hakkına sahiptir.
 
(2) Bagaj taşıma belgesinin iade edilmemesi halinde, demiryolu tren işletmecisi bagajları veya eşyaları sadece teslim almaya hakkı olduğunu kanıtlayan kişiye teslim etmekle yükümlüdür.
 
(3) Bagajlar veya eşyalar, teslim yeri olarak kaydedilen istasyonda teslim edilirler.
 
(4) Bagaj taşıma belgesini elinde bulunduran kimse, öngörülen süre ve gerektiğinde diğer idari makamlar tarafından yapılan işlemler için gereken süre geçer geçmez bagajların ve eşyaların varış yerinde teslim edilmesini isteyebilir.
 
(5) Demiryolu tren işletmecisi, hak sahibinin, ileri sürülen hasarı tespit etmek amacıyla bagajların ve eşyaların kontrol edilmesi talebini yerini getirmezse, hak sahibi bagajları veya eşyaları teslim almayı reddedebilir.
 
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
 
Demiryolu Tren İşletmecilerinin Hak, Sorumluluk ve Yükümlülükleri
 
Genel sorumluluklar
 
MADDE 19 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, kendisiyle taşıma sözleşmesi yapan her yolcuya veya göndericiye bu sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ve taahhüdünü yerine getirmek zorundadır.
 
(2) Demiryolu tren işletmecisi;
 
a) Yolcunun trene biniş veya trenden iniş esnasında veya trende bulunduğu sırada ölümüne veya herhangi bir bedensel zarara uğramasına neden olan kazalardan,
 
b) Bagajın veya eşyanın; taşıma esnasında, trende, istasyonda veya istasyon dışında muhafaza ve nezareti altında bulunduğu süre içerisinde kayıp veya zarara uğramasından sorumludur.
 
(3) Demiryolu tren işletmecisinin kusuru dışında meydana gelen olaylar sonucunda oluşan ölüm ve yaralanmalarla ilgili olarak demiryolu tren işletmecileri, mağdurların üçüncü şahıslara karşı tazminat taleplerini sürdürebilmeleri için gerekli bilgi ve belgelerin paylaşımını sağlar.
 
(4) Demiryolu tren işletmecisi, işletmeciliğe başlamadan önce sürekli faal olacak bir internet sitesi kurmak, bu sitelere erişim adresini Bakanlığa bildirmek, kurulacak sitede geçerli hat, güzergâh, ücret ve zaman tarifeleri, acente ile kendilerine ait iletişim ve benzeri bilgilere yer vermekle, bu bilgilerden herhangi birisinin değişmesi halinde ise en geç 24 saat içinde değişen bilgileri güncellemekle yükümlüdür.
 
(5) Demiryolu tren işletmecisi, genel sağlık şartlarından, temiz gıda ve su sunumundan, trende bulunan tuvaletlerin, koltukların bagaj bölümlerinin temizliğinden ve uygun hijyen sağlanmasından sorumludur.
 
(6) Demiryolu tren işletmecisi yolcu trenlerinde acil durumlarda ihtiyaç duyulabilecek ilk yardım müdahalesine yönelik düzenleme yapar. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce belirlenen gerekli tıbbi malzemeyi trende bulundurur. Bir rahatsızlık anında 112 komuta kontrol merkezine haber verilir.
 
(7) Demiryolu tren işletmecisi, bir ihbar veya şüphe halinde en yakın kolluk kuvvetlerine bildirimde bulunur.
 
Seyahatten men hakkı
 
MADDE 20 – (1) Yolcu, seyahatinin başlamasından itibaren geçerli bir seyahat belgesine sahip olmalı ve kontrol sırasında bunu ibraz etmelidir. Demiryolu tren işletmecisi;
 
a) Geçerli bir seyahat belgesi ibraz etmeyen bir yolcudan bilet alabileceği ilk uygun yere kadar taşıma ücreti dışında taşıma ücretinin en fazla bir katı kadar ek bir ücret alabilir.
 
b) Taşıma ücretini veya ek ücreti ödemeyi reddeden bir yolcuyu seyahatten men edebilir.
 
c) Ek ücret alınması halinde iade edilip edilmeyeceği ve hangi koşullarda iade edileceğini belirler.
 
(2) Demiryolu tren işletmecisi;
 
a) İşletmenin iyi bir şekilde işleyişi, emniyeti veya diğer yolcuların emniyeti açısından tehlike arz eden yolcuları,
 
b) Kamu düzenine aykırı davranan ve diğer yolcuları katlanılamayacak şekilde rahatsız eden yolcuları,
 
c) Demiryolu işletmecisi tarafından belirlenmiş el bagajı, evcil hayvan ve araç taşıma kurallarına uymayan ve kurallara aykırı davranmada ısrarcı olan yolcuları
 
yolculuklarının başlangıcında veya yolculukları sırasında seyahatten men edebilir ve bu kişilerin taşıma ücretini ve bagajları için ödedikleri ücreti geri vermeyebilir.
 
Seyahat esnasında verilen hizmetlerle ilgili sorumluluklar
 
MADDE 21 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, taşıma esnasında yolcuya ikram ettikleri yiyecek ve içeceklerin ilgili mevzuata uygun olmasından sorumludur.
 
(2) Trende görevli demiryolu tren işletmecisi personeli; trafiğin seyir ve güvenliğini tehlikeye düşürecek, yolcuları rahatsız edecek, genel ahlaka ve adaba aykırı tutum ve davranışlarda bulunamazlar.
 
(3) Demiryolu tren işletmecisi, yolcularına bilgilendirme amaçlı duyurular dışında ortama sesli yayın veremez, araçlarda sesli ve/veya görüntülü yayın yapılmak istenilmesi halinde; bu yayınların bireysel (kapalı devre) yapılmasını sağlamakla yükümlüdür.
 
Yolcuların hakları konusunda bilgilendirilmesi
 
MADDE 22 – (1) Demiryolu tren işletmecisi bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmayacak şekilde kişisel verilerin işlenmesine ilişkin 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 10 uncu maddesinde yer verilen yükümlülük çerçevesinde kişisel verileri ve Bakanlık iletişim bilgileri de dahil olmak üzere yolcuların hak, sorumluluk ve yükümlülüklerini içeren “Yolcu Hakları Bildirimi” ni hazırlar, resmi internet sitesinde yayınlar ve basılı olarak yolcuların rahatlıkla erişebileceği şekilde kendilerine sunar. Ayrıca bu bildirimin internet sitesinde yayınlandığını yolculara yazılı ve görsel olarak bildirir.
 
(2) Bu maddede belirtilen hükümler, görme engelli kişiler için uygulanırken uygun alternatif yöntemler kullanılır.
 
Kişisel verilerin korunması
 
MADDE 23 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, kişisel verilerin korunmasına ilişkin ilgili mevzuat hükümlerine uyarak güvenlik politikasının belirlenmesi, kişisel verilere sadece yetkili kişiler tarafından erişilebilmesi ve kişisel verilerin tutulduğu sistemlerin güvenliğinin sağlanması, buna yönelik uygun teknik ve idari tedbirlerin alınmasından sorumludur. Bu fıkraya aykırılığın tespiti halinde bu durum Bakanlığa iletilir, bu durum en kısa sürede ilgilisine ve Kişisel Verileri Koruma Kuruluna bildirilir.
 
(2) Demiryolu tren işletmecisinin, yolcu, bagaj ve eşyalara ait kişisel verilerin gizliliği ve güvenliğine ilişkin; yolcu, bagaj ve eşyalarla ilgili kişisel verileri açığa vurmaları, işleme amacı dışında kullanmaları, yolcunun bagajını açmaları, içlerinde ne olduğunu araştırmaları, üçüncü kişilere bilgi vermeleri veya herhangi birinin bunları yapmasına imkân sağlamaları ile bagajları zapt veya yok etmeleri yasaktır.
 
(3) Demiryolu tren işletmecisi, kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi, kişisel verilerin işlenmesi ise kişisel verilerin tamamen veya kısmen otomatik olan ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla elde edilmesi, kaydedilmesi, depolanması, muhafaza edilmesi, değiştirilmesi, yeniden düzenlenmesi, açıklanması, aktarılması, devralınması, elde edilebilir hâle getirilmesi, sınıflandırılması ya da kullanılmasının engellenmesi gibi veriler üzerinde gerçekleştirilen her türlü işlemi 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununa göre yapmakla mükelleftir.
 
Yolcuların ölmeleri veya yaralanmaları halinde sorumluluk
 
MADDE 24 – (1) Demiryolu tren işletmecisi, yolcunun trene binerken, trenden inerken veya trende bulunduğu sırada demiryolu sistemi ile ilgili bir kaza nedeni ile ölmesinden veya yaralanmasından ve bunlara bağlı fiziki ve ruhsal bütünlüğüne gelebilecek her türlü zarardan sorumludur.
 
(2) Demiryolu tren işletmecisi aşağıdaki durumlarda bu sorumluluklardan kurtulur:
 
a) Zararın mücbir sebep nedeniyle meydana gelmesi.
 
b) Zararın, zarar görenin kusuru nedeniyle meydana gelmesi.
 
c) Zararın üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmesi.
 
(3) Kaza ve olay, altyapı veya üçüncü bir şahsın davranışından dolayı meydana gelir ve eğer buna rağmen demiryolu tren işletmecisi ikinci fıkranın (c) bendi gereği sorumluluktan tamamıyla kurtulamazsa, bu Yönetmeliğin kapsamı dahilinde altyapı veya üçüncü şahsa karşı olası rücu hakkı saklıdır.
 
Ölüm halinde tazminat
 
MADDE 25 – (1) Yolcunun kaza veya olay nedeniyle ölümü halinde tazminatlar;
 
a) Yapılan cenaze giderleri,
 
b) Ölüm hemen gerçekleşmemişse, tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıpları
 
içerir.
 
(2) Yolcunun ölmesi nedeniyle desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar da tazmin edilir. Yolcunun geçimini temin ettiği kişilerin açacakları tazminat davaları genel hükümlere tabidir.
 
Yaralanma halinde tazminat
 
MADDE 26 – (1) Yolcunun yaralanması, fiziki ve ruhsal bütünlüğüne herhangi bir zarar gelmesi halinde tazminatlar;
 
a) Tedavi ve yol masraflarının,
 
b) Kazanç kaybının,
 
c) Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıpların,
 
ç) Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıpların
 
karşılanmasını kapsar.
 
Ölüm ve yaralanma halinde tazminatların şekli ve tutarı
 
MADDE 27 – (1) 25 inci maddenin birinci fıkrasında ve 26 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen tazminatlar nakden ödenir.
 
(2) Bu maddenin birinci fıkrasına göre tahsis edilecek tazminatların miktarı genel hükümlere göre belirlenir.
 
Diğer taşıma araçları
 
MADDE 28 – (1) Tek bir seyahat belgesine veya aktarmalı bilete konu olan bir taşımacılık hizmeti müteakip taşımacılar tarafından yapıldığında, taşıma sözleşmesine göre kazanın meydana geldiği esnada taşıma hizmetini vermekle yükümlü olan müteakip taşımacılar, yolcuların ölümünden veya yaralanmalarından demiryolu tren işletmecisi ile müteselsilen sorumludur.
 
(2) Bununla birlikte, demiryolu araçları feribotla taşındığında, yolcuların bu araçlarda bulundukları, bu araçlara bindikleri veya bu araçlardan indikleri sırada demiryolu sistemi ile bağlantılı bir kazanın yol açtığı 24 üncü maddenin birinci fıkrasında ve 30 uncu maddenin birinci fıkrasında öngörülen hasarlar için yolcuların ölmeleri ve yaralanmaları halinde sorumluluk ile ilgili hükümler uygulanır.
 
(3) İstisnai hallerden dolayı demiryolu tren işletmeciliği geçici olarak kesintiye uğradığında ve yolcular başka bir taşıma aracıyla taşındığında, demiryolu tren işletmecisi bu Yönetmelik kapsamında sorumludur.