Hz. Berire kölelik acısını tadan gariplerdendi. Herhangi bir eşyaymış gibi alınıp satılma zilletini yaşayan bir hanımdı. Ebû Leheb`den Medineli bazı kişilere kadar birçok sahip değiştirmiş, en son Hilaloğulları`ndan birine satılan bir cariyeydi.

Medine`de yaşayan Hz. Berire cesur ve atak biriydi. Köle olmasına rağmen toplumsal olaylara duyarsız kalmadı. Medineliler İslâm`a koştuğunda o da İslâm ile şereflendi. Müslüman olması, karartılmış dünyasını aydınlatarak kaybolan ümitlerini yeniden yeşertti. Hayatı anlam kazandı. İslâm`ı ve Müslümanları tanıdıkça beklentileri, hayata tutunma arzusu hiç olmadığı kadar arttı.

Hz. Berire`nin başındaki sıkıntı sadece kölelikten ibaret değildi. Onun kölelik dışında bir sıkıntısı daha vardı; o da eşiydi. Efendileri onu kendisini deliler gibi seven Muğis adında başka bir köle ile evlendirmişti. Muğis`in onu sevmesi yetmemişti. Muğis onu çok sevmesine rağmen Hz. Berire eşini bir türlü sevememişti. Hayatı bir şekilde cehenneme dönmüştü.

Çok hamarat ve çalışkan bir hanım olan Hz. Berire, Allah Resul`üne (sav) yakın olmak, Efendimize (sav) yahut ailesine biraz olsun hizmet edebilmek için can atıyordu. Bunun için fırsat kolluyor, efendilerinden izin alarak müsait olduğu zamanlarda Hz. Âişe (ra) annemizin yanına gidiyor, yardım edip hizmetini yapıyordu. Bu vesile ile Allah Resul`ünü (sav) yakından görüyor, ilminden, irfanından, feyiz ve bereketinden istifade ediyor, Efendimize (sav) hizmet etme şerefine nail oluyordu. Hz. Âişe onun hâl ve hareketlerini, samimiyetini, ahlâkını çok beğeniyor, hizmetlerinden memnun kalıyordu. Hz. Berire, Hz. Âişe`yi çok sevmiş, Hz. Âişe de Hz. Berire`yi çok sevmişti. Bu yakınlık Hz. Berire`nin zaman zaman Hz. Âişe annemize açılmasına, dertlerini paylaşmasına vesile olmuştu. Bu konuşmalar, ona yeni bir hayatın kapılarını açmıştı.

Onu köle değil, bir insan olarak gören, ona değer verip insanca davranan Hz. Âişe (ra) annemiz, Hz. Berire`nin gönül dünyasını aydınlatarak onu bambaşka bir insan yaptı. Hz. Âişe`nin yanında hayatın güzel yanlarını yeniden keşfeden Hz. Berire, İslâm`ın insana bakışından da cesaret alarak hayatı daha anlamlı kılmak için kölelik bağından kurtulmaya karar verdi. Efendileri ile konuşup kölelikten kurtulmak için onlarla bir anlaşma yaptı. Anlaşmaya göre Hz. Berire efendisine her yıl 40 dirhem ödemek suretiyle, dokuz yılda 360 dirhem ödeyerek hürriyetine kavuşacaktı. En iyi ihtimalle dokuz yıl daha köle olarak kalmak, sonunda hürriyet ihtimali olduğu için onu çok heyecanlandırdı. Zamanın uzunluğunu hiç düşünmedi. Zaten bir köle için zamanın hiçbir anlamı yoktu.

Ehli Beyt`e hizmeti nedeni ile kendisine birçok güzel kapılar açılan Hz. Berire annemiz, bu konuda da büyük bir lütuf ve ihsana kavuştu. Hz. Âişe annemiz (ra) şöyle anlatıyor; “Bir gün Berire bana gelerek hürriyetine kavuşmak için efendisi ile anlaştığını, bunun için kendisine yardımcı olmamı rica etti. O sırada efendisi ile anlaştığı miktardan henüz hiçbir ödeme yapmamıştı. Ona bu parayı efendine tek bir seferde ödeyerek seni efendinden satın alıp sonra da azat etmemi ister misin, dedim o da memnuniyetle kabul etti. Ancak bunu velayetin bende kalması şartı ile yaparım, dedim.” Hz. Âişe annemizin (ra) sözlerini duyan Hz. Berire, kulaklarına inanamadı. Sevinçten yerinde duramaz olmuştu. Bütün bunlar olurken ya olmazsa diye endişeleniyor, problem çıkmaması için sürekli Allah`a (cc) yalvarıyordu. Hz. Âişe (ra) annemiz ona; “Gidip efendinle konuş, benim teklifimi ona ilet.” buyurdu. Hz. Berire müsaade isteyip doğruca efendisinin yanına gitti. Hz. Âişe`nin (ra) kendisini azat etmesi için 400 dirhem, hem de hepsini peşin olarak ödemek istediğini söyledi. Efendisi bu kârlı alışverişten memnun olacağını ifade etti. Hz. Berire, Hz. Âişe annemizin (ra) velayet hakkının kendisine verilmesi şartını henüz söylememişti. Alışverişten daha kârlı çıkmak isteyen efendisi; “Bir şartla olur.” dedi. Annemiz “Şartın nedir?” dedi. Efendisi “Velayet hakkın bende kalır.” diye şart koştu. Hz. Berire efendisine herhangi bir cevap vermeden, izin isteyip mahzun bir şekilde Hz. Âişe`nin yanına gitti ve “Efendim beni satmak istiyor, ancak bunun için velayetimin onlarda kalmasını şart koşuyor.” dedi. Hz. Âişe (ra) bunu doğru bulmadı. Fikrinde ısrar etti ve “Hayır, bu şartı kabul edemem.” dedi…

ŞÜHEDA ŞAYIK