İran hükümeti, yıllardır süren ekonomik baskı ve artan bütçe açığı nedeniyle 6 yıl aradan sonra ilk kez benzine zam yapma kararı aldı. Ülkede sübvansiyonlu fiyat sistemine üçüncü ve tamamen sübvansiyonsuz bir tarife eklenirken, benzinin litre fiyatı 50 bin Riyal’e yükseltildi. Kararın açıklanmasının ardından gözler, geçmişte büyük protestolara yol açan benzin zammının bu kez nasıl bir toplumsal etki yaratacağına çevrildi. Ekonomik krizle mücadele eden İran halkı için yeni fiyatlandırma, hem bütçeleri hem de günlük yaşamı doğrudan etkileyecek bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor.
Yeni düzenlemeye göre benzinin litre fiyatı 50.000 Riyal’e (yaklaşık 0,044 dolar) çıkarıldı.
Yeni Benzin Tarifesi Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
Açıklamaya göre yeni fiyatlandırma gelecek ayın altıncı gününden itibaren geçerli olacak.
Bu artış, İran’da 2019’daki zamların ardından yaşanan geniş çaplı protestolardan sonra yapılan ilk fiyat güncellemesi olma özelliğini taşıyor.
3’üncü Fiyat Nasıl Belirlenecek?
Yeni düzenlemede öne çıkan en kritik detay:
Üçüncü fiyat sabit değil, dalgalı olacak!
Petrol Bakanlığı, sübvansiyonsuz benzinin fiyatını her üç ayda bir, rafinerilerin benzin satış fiyatının onda biri oranında yeniden belirleyecek.
Sübvansiyonlu Yakıt Kotası Değişmedi
İran’da sübvansiyonlu yakıt kotasında şimdilik bir değişiklik yapılmadı.
Mevcut sistem şu şekilde işliyor:
-
60 litre ➤ litre fiyatı 15.000 Riyal (0,0134 dolar)
-
100 litre ➤ litre fiyatı 30.000 Riyal
Toplam 160 litrelik aylık kota aşılırsa, vatandaşlar yeni belirlenen 50.000 Riyallik fiyattan yakıt almak zorunda kalacak.
Bazı Araçlar Sübvansiyondan Çıkarıldı
Petrol Bakanlığı, bazı araç kategorileri için sübvansiyonlu yakıt hakkının tamamen kaldırıldığını da duyurdu. Bu kararın ülke içi ulaşım maliyetlerini ve ticari faaliyetleri önemli ölçüde etkilemesi bekleniyor.
Ekonomik Krizin Gölgesinde Riskli Adım
Yıllardır ertelenen zam kararı;
-
yüksek enflasyon,
-
para biriminin değer kaybı,
-
devlet üzerindeki sübvansiyon yükü
gibi nedenlerle kaçınılmaz hale geldi.
