Balıkesir’in Sındırgı ilçesi son aylarda adeta yerin altındaki enerjinin odak noktası haline geldi. Ağustos ayından bu yana bölgede hissedilen sarsıntıların ardı arkası kesilmiyor. İlk olarak 10 Ağustos’ta 6,1 büyüklüğünde meydana gelen deprem, ilçede ciddi hasara yol açmış ve bir vatandaşın hayatını kaybetmesine neden olmuştu. Henüz yaralar sarılmadan, 27 Ekim’de aynı büyüklükte ikinci bir depremle bölge yeniden sarsıldı. Aradan geçen kısa sürede 3 Kasım’da 5,1 büyüklüğünde bir başka deprem yaşanırken, ilçe “afet bölgesi” ilan edildi.
Sındırgı pazar gecesini de uykusuz geçirdi. İlk olarak saat 01.06’da 4.5 büyüklüğünde bir deprem meydana gelirken, sabah 05.58’de merkez üssü Mandıra olan bir başka 4.5’lik sarsıntı daha yaşandı. Aynı sabah saat 05.50’de 3.9, 05.52’de ise 3.6 büyüklüğünde artçılar kaydedildi. Üçüncü 4.4’lük deprem ise pazartesi sabahı 09.41’de meydana geldi. Depremler Balıkesir merkezinin yanı sıra İstanbul, Bursa ve çevre illerden de hissedildi.
AFAD verilerine göre ağustostan bu yana bölgede yaşanan artçı sarsıntı sayısı 15 bini geçti. Bu tablo, Sındırgı’nın Türkiye’nin en aktif sismik bölgelerinden biri haline geldiğini gösteriyor. Depremler sadece halkta tedirginlik oluşturmakla kalmadı, bilim dünyasında da farklı yorumları beraberinde getirdi. Uzmanlar, depremlerin kökenine ve bölgesel etkilerine dair dikkat çekici analizlerde bulundu.
Prof. Dr. Şükrü Ersoy Depremlerin Nedenini Açıkladı
Balıkesir Sındırgı’da sarsıntıların nedenine ilişkin açıklama yapan Prof. Dr. Şükrü Ersoy ‘Bu depremler tektonik değil, magmatik kökenli. Batı Anadolu’da kabuk daha ince ve magma kabuğu zorladığında bu tür depremler meydana geliyor" dedi.
A Haber canlı yayınına katılan Ersoy bölgede büyük bir deprem bekleyip beklemediği sorusunu, ‘Çok büyük bir deprem beklemiyorum. Bu depremler çok belirgin bir fay üzerinde hareket etmiyor. Yani biraz daha kuzeyde Simav fayı var, çok uzun, 7'ye yakın büyüklükte deprem oluşturabilir bir fay. Hiç oralarda yok. Orayı atlıyor. Kuzeyde Naşa denilen yerdeki deprem kümeleri var. Bir de Sındırgı'nın güneyindeki dağınık biçimde, çizgisel gitmeyen bir deprem kümesi var. 2 aydan beri çok hissedilebilir hatta yıkıcı iki tane depreme rağmen Simav fayına henüz sıçramadı böyle bir şey. Çünkü kökeni, yani oluş, depremleri oluşturan mekanizma tektonik değil. Eğer tektonik kökenli bir deprem olsaydı, burada 2 aydan beri 16 binin üzerinde deprem oldu. Belki 17'ye yaklaşmıştır. Bu nedir biliyor musunuz? Türkiye genelinde neredeyse bir ayda olması gereken deprem burada meydana gelmiş. Eğer tektonik kökenli olsaydı, bir enerji boşalımı olması gerekirdi bu kadar depremden sonra. Hala devam ediyor çünkü magmatik kökenli depremler 1 yıl bile sürebilir.’’ Şeklinde yanıtladı.
Prof. Dr. Osman Bektaş: Diğer Faylar da Etkilenebilir
Aynı bölgede kısa aralıklarla art arda yaşanan sarsıntıların ardından yer bilimci Prof. Dr. Osman Bektaş’tan korkutan bir açıklama geldi. Bektaş meydana gelen depremlerin diğer fayları da etkileyebileceğini söyledi.
Açıklamasında, “Sındırgı 4,5 – 4,6 – 4,7 depremleriyle vites yükseltti. Bu tür depremler çevredeki fayları da tetikleyebilir.” İfadelerini kullandı.
Ahmet Ercan’dan İl Merkezi Uyarısı
Sındırgı'da daha önce 10 Ağustos ve 27 Ekim tarihlerinde meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki ana depremlerin yarattığı kırığın görünen uzunluğunun yaklaşık 20 kilometre olduğunu belirten Prof. Dr. Ercan, jeofizik ölçümlere göre yer altındaki örtülü kırık boyunun ise 32 ila 33 kilometreye ulaştığını ifade etti.
Ercan, artçı sarsıntıların, Kuzeybatı-Güneydoğu istikametinde uzanan Demyan kırığı boyunca yoğunlaştığını bildirdi.
Ercan son yaşanan 4,6 ve 4,8 büyüklüğündeki artçıların alışılmışın dışında Kuzeydoğu yönünde gelişmesinin yeni bir riskin habercisi olabileceğini vurguladı. Prof. Dr. Ercan'a göre, bu yönelim Gelenbe kırığı üzerindeki stresi artırmış olabilir. Ercan, Gelenbe kırığının aktivite göstermeye başlaması durumunda fay hattının Balıkesir il merkezini doğrudan etkileme potansiyeli taşıdığı konusunda kritik bir uyarıda bulundu.
Prof. Dr. Üşümezsoy: 6.0 Büyüklüğünde Deprem Olabilir
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, "Balıkesir Sındırgı'da 6.0 büyüklüğünde yeni bir deprem olabilir" açıklamasını yaptı.
Geçtiğimiz günlerde bölgede meydana gelen 4.9'luk depremin ardından katıldığı televizyon programında harita üzerinden yorumda bulunan Üşümezsoy, "Depremin artçıları Sındırgı merkezli olmalıydı. Demek ki bu depremler artçı değil, yeni bir depremin öncüleri. Balıkesir Sındırgı'da 6.0 büyüklüğünde yeni bir deprem olabilir" dedi.
Üşümezsoy, Sındırgı Dağı'nı işaret ederek "Sındırgı'da deprem olduğu halde diyordum ki bütün artçılar güneye doğru. Depremler Sındırgı fayında değil. Çünkü fay 15 kilometre derinde şehrin altında köklenmiş. Ancak dağa doğru gelince daha üzerinde yan yana paralel listrik faylar var. Oradaki artçılar hemen devam ettiğim zaman bakın bu ikincisine geldi. Bu ikinci yere. Sındırgı'dan sonra bugünkü ikinci olanı. İşte burada üçüncü sistem olabilir mi diye baktığımız böyle bir yakışığı var. Burası Simav fayı, ana fay buradan giden. Ama burada Sındırgı'nın getirdiği sistem. Hemen bir tane daha geçelim. Çünkü çok şekiller var burada. Onları yeter ki görebilelim." dedi.
Üşümezsoy Simav'da çok sayıda deprem olduğunu belirterek Simav Dağı'na dikkat çekti. Eğrigöz Emet hattını işaret eden Prof. Dr. Üşümezsoy, kuzeye doğru yarıklar bulunduğunu aktardı. Üşümezsoy, ‘’yarıklarda olan depremlerle buradaki büyük deprem arasında hiçbir ilgi yok. O yarıklarda olan depremler, Akhisar'da olan depremler deprem fırtınası yaratıyor ama büyük depreme gelmiyor.’’ Dedi.
Simav Dağı'nın yukarı doğru yükseldiğini ve depremlerin bu hat üzerinden dizildiğini de söyleyen Üşümezsoy, Simav bölgesini işaret ederek bölgede 6 büyüklüğünde bir depremin yaşanabileceği uyarısında bulundu.
Prof. Dr. Süleyman Pampal: 7 ila 8 Arasında Deprem Bekleniyor
Sındırgı'daki depremleri değerlendiren Prof. Dr. Süleyman Pampal, bölgede depremlerin daha uzun sürmeyeceğini belirtti. Pampal, asıl tehlikenin bulunduğu bölgeyi işaret ederek 7 ila 8 büyüklüğünde depremin tahmin edildiğini açıkladı.
CNN TÜRK ekranlarında Sındırgı’daki son depremleri değerlendiren Pampal, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
‘’Bir anormal durum yaşıyoruz. 15 bini geçtiğini tahmin ediyorum. Her gün 4-5 arası deprem oluyor. 2 tane 6'lık deprem yaşadık. Benzeri bu yıl içinde Ege içinde oldu. Aynı fay hattı değil ama bu fırtınalar altındaki gerçek Afrika levhasının uç kısmı derinlere indikçe magmaya yaklaşıyor ve eriyen cisim de yükselme gösteriyor. Şimdi doğuya doğru kaydı. Magmatik aktiviteye bağlık sismik aktivite olarak kendisini gösteriyor. Gelecek için kaygı verici durum söz konusu. Girit Rodos hattında 7 tane 7.5 - 8 büyüklüğünde deprem var. Bu depremler hazırlık olabilir diye değerlendirilebilir. Bandırma'dan Sakarya'ya doğru uzanan kırılmamış fay var. Simav fayı normal fay. Deprem fırtınalarının aylarca sürdüğünü biliyoruz. Buradaki depremlerin daha uzun süreceğini düşünmüyoruz. Konya üzerinden Karaman'a kadar uzanan bir fay zonu burası. Çok sayıda kırılmamış segment var. Bunların kırılması olursa 6 ve üzeri deprem sürpriz olmaz. Girit Rodos arasında asıl büyük depremin olma ihtimali söz konusu. Büyük dediğimiz ise 7-8 arasında.’’
Doç. Dr. Bülent Özmen: Artçı Şoklar Sürebilir
Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi ve Afet Yönetim Uzmanı Doç. Dr. Bülent Özmen, yaptığı açıklamada, Balıkesir'in Sındırgı ilçesindeki deprem hareketliliğini değerlendirdi.
Bu kadar kısa sürede bu büyüklükte depremlerin yaşanmasının Türkiye'de oldukça nadir görülen bir durum olduğunun altını çizen Özmen, şunları kaydetti:
"Yapılan incelemelerde, bölgede hem tektonik hareketlere hem de magma sokulumlarına bağlı bir gerilim artışı tespit edildi. Bu nedenle hibrit özellikler gösteren bir deprem süreci yaşandığı değerlendiriliyor.
Bölgede yalnızca üç ayda 15 bini aşkın deprem meydana geldi. Türkiye'nin genel deprem aktivitesine baktığımızda yılda ortalama 25 bin deprem kaydediliyor. Sındırgı bölgesinde ise yalnızca üç ayda bu ortalamanın yüzde 60'ına yakını gerçekleşti."
Sındırgı'daki depremlerin "Simav Fay Zonu" üzerinde meydana geldiğini, bölgenin tarihsel olarak yüksek deprem riski taşıdığını aktaran Özmen, Simav Fayı'nın 7 büyüklüğüne ulaşabilecek bir deprem üretme potansiyeli olduğunu belirtti.
Özmen, vatandaşlara şu uyarılarda bulundu:
"Bu süreçte sakin kalmak çok önemli. Artçı şoklar devam edebilir. Hasarlı binalara kesinlikle girilmemeli, yakınlarında da bulunulmamalı. Ayrıca bölgedeki gelişmeleri yalnızca Balıkesir Valiliği, AFAD veya İçişleri Bakanlığı gibi resmi kanallardan takip etmek gerekir. Yapısı henüz incelenmemiş olan vatandaşlarımız da mutlaka hasar tespit başvurusunda bulunmalıdır."