Dünyada ekonomik bir kötü gidişin olduğunu görüyoruz. Pandemi şartları ve beraberinde oluşan ekonomik krizin ülkemiz başta olmak üzere hemen her ülkeyi ciddi anlamda sarstığını, üretim dengesini bozduğunu ve tedarik zincirinde ciddi aksamalara sebebiyet verdiğini, bir süre daha bu olumsuzluğun bizi cenderede tutacağını bilmemiz gerekir.
Özelde ülkemize yönelik, belki ilan edilmemiş ama herkes tarafından aleni bir şekilde bilinen bir ambargonun uygulandığını görmemiz gerekiyor. Özellikle finans sektöründe, ülkenin mali altyapısını ciddi bir şekilde altüst eden bir operasyonun varlığını görebiliyoruz. Global para babalarının bir takım yerli taşeronlar eliyle, hala günlük olarak bu operasyonu ısrarla sürdürdüklerini görmekteyiz.
Yasal boşluklar, faize dayalı mali sistem, bürokratik yetersizlik ve taşeronluk görevinde bulunan kimi ihanet şebekeleri bu ambargonun daha etkili hale gelmesine katkı sağlıyor. Üretime yönelik yeni bir ekonomik modelin dillendirilmiş olması yerinde, ancak çok gecikmiş bir karardır. Zaten zamanında alınmayan bu kararın acı bir sonucudur ki, faiz ve sıcak paranın bu hain taşeronlar eliyle bir oyuncakla oynar gibi ülkenin ekonomisiyle oynama fırsatını vermektedir.
Bundan güç alan başkaca fırsatçılar ise her şeyi ama her şeyi stoklayarak fiyatların bir anda tavan yapmasına sebebiyet verdiler. Yasaların yetersiz kalması bu açgözlü insanların daha gaddarca stokçuluk yapmasına fırsat verdi. Bakıyorsunuz gıda sektörü ile alakası olmayan bir takım şirketler milyonlarca lira değerinde gıda stoklamışlar. Bunun en caydırıcı şekilde önüne geçilmesi, acil bir şekilde önem arz etmektedir. Çıkarılan yeni yasa inşallah bu derde derman olur.
Bu stokçuluk üzerinden daha küçük çaplı rant devşirmeye yeltenenler ise marketlerde zam üstüne zam yapmaktadırlar. Her gün değişen etiket fiyatları ve sadece etiket değiştiren elemanların çalıştırılmaya başlanması ise işin acı gerçeğini ortaya koymaktadır. Zincirleme bir krizin olduğu kesin, ancak keyfi zam artışlarının yapıldığı da doğrudur. Gün içerisinde, aynı ürüne, aynı markette iki farklı fiyatı nasıl açıklamak gerekir?
Aşırı fiyat artışları insanları canından bezdirmiş durumdadır. Kimse alışverişe çıkamaz duruma geldi. En temel ihtiyaçlar, en çok zamlanan ürünler oldu. Süt ve süt ürünleri, et, yağ ve un gibi temel gıdaların günlük artan astronomik fiyatları insanları büyük bir çıkmaz ile karşı karşıya getirmiş bulunmaktadır. Bunun sürdürülebilir bir tarafı kalmamıştır. Acil önlemler alınarak keyfilikler ve kanunsuzluklara derhal son verilmelidir.
Bütün bu işlerin bir günde rayına girmeyeceğini biliyoruz. Ancak hızlı ve yerinde tedbirlerin alınmaması sorunu içinden çıkılmaz hale getirmeye doğru götürmektedir. Yarına dahi bırakılacak bir gecikme; sorunu daha kalıcı ve bize daha acı sonuçlara mal olmasına sebebiyet verecektir. Kimsenin, hele sorumluluk sahiplerinin, bu soruna sessiz kalması ve işi zamana bırakması, toplumsal çalkantıya davetiye çıkarmaktan başka işe yaramayacaktır.
Ey yetkililer! Dış etkenler, iç etkenler, fırsatçılar, rantçılar, hainler ve yağcılar boş durmuyor olabilir. Sizin acil önlem almak gibi bir sorumluluğunuz var. Bu millet geçinemiyor ve canı çok ama çok acıyor. Bu milletin sırtından da birileri alçakça semiriyor, sömürüyor. Kalıcı ve acil çözümler ise hepimizin ortak isteğidir.
Abdullah Kavan
Dr. Abdulkadir Turan
M.Medet Solmaz
Esma Akbalık
Abdullah Aslan
