Demir İpek Yolu Projesi

Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesinde sona gelindi. Önümüzdeki günlerde açılması beklenen proje, tarihi ve modern ipek yolu güzergâhını oluşturmaktadır. Bakü`den Tiflis`e, Tiflis`ten Kars`a kadar uzanan demiryolu projesi, Kars- İstanbul hızlı tren projesiyle desteklenerek Orta Asya ve Avrupa transit geçişinde binlerce kilometre uzunluğunda önemli bir güzergâh olmaya aday olarak görünen Çin ipek yoluna bağlanması düşünülüyor. Türkiye ile Çin arasında imzalanan tasarı TBMM Dışişleri Komisyonu`ndan geçmiş durumdadır. Çin`den Avrupa`ya deniz yoluyla 50-60 gün süren nakliyenin 10-15 güne düşeceği öngörülmektedir.

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Mart ayında Pakistan`da toplandı: Toplantıda enerji koridoru, bölge ülkelerin ilişkileri, bölgelerin etkilendiği sorunlu bölgeler ve Çin`in İpek Yolu projesine uyumlu kararlar masaya yatırıldı. 14 Mayıs`ta Çin İpek yolu projesi güzergâhında 65 ülke ile bir araya gelecek yüzyılın projesi niteliğinde olan proje Trump`ın sessiz kalma ihtimali bölgeyi Kuzey Kore üzerinden savaşa sürüklemesiyle ilgilidir.

Projenin gerçekleşmesiyle nüfus yoğunluğuyla Çin faydalanacak görünse de projenin geçtiği hat üzerinde bir refah kuşağının oluşması öngörülüyor. Bunun Trump`ın sabote edeceği tekrar oluşan Kuzey Kore sorunu ile kendini göstermektedir. Bu bakımdan İpek Yolu Projesi tek kutuplu dünya anlayışında ABD hegemonyasına bir başkaldırı olarak değerlendirilmektedir. Özellikle Çin`in ekonomik ve siyasi nüfus bakımından, ayrıca nicelik bakımından askeri gücü daha etkin olma ihtimali Avrasya`da güçlü olmaya çalışan Rusya`nın ve küresel güçlerin rahatsız olduğu konulardandır.

Projenin geçtiği güzergâhta Afro - Avrasya bağlamında en stratejik noktada Türkiye bulunuyor. Bulunduğu coğrafyada yürütülen savaş ve sorunlar bunu gösterir niteliktedir. Projenin kilit ülkeleri Çin, Rusya, Kazakistan ve Türkiye`nin alacağı ve uygulayacağı kararlar projenin geleceğini belirleyecektir. Türkiye-Çin ilişkileri ise temkinli bir şekilde ilerlemektedir. Türkiye`nin Doğu Türkistan sorununa mesafeli ve ilgisiz davranması, Çin`in BM beş daimi üyeler arasında olması; BM`de Kıbrıs sorunu hakkındaki kararlarda karşılık bulmaktadır.

Projenin tüm alternatifleri Türkiye`yi ilgilendirmektedir. Küresel boyutta demokratikleşmenin söz konusu olduğu bir proje ve haliyle oldukça güç bir durumdur. 14 Mayıs`ta Çin`de toplanacak 65 ülke projenin istikbali hakkında bir araya gelecekler. Türkiye`nin projeden ayrı yâda projenin devamı niteliğinde projeyi devam ettirmeli Türki Cumhuriyetlerle bağlantıyı sağlamalıdır. Enerji koridorunu bu projelerle desteklemelidir.