Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'nin kredi notunu düşürdüğünü ve "Yatırım yapılamaz" seviyesine çektiğini açıkladı. Fitch bu kararını, siyaset ve güvenlikte meydana gelen gelişmelere dayandırdı. Siyasi istikrar sağlansa da güvenlik ile ilgili sıkıntıların devam edebileceğini belirtti.
Türkiye'nin notunu 5 Kasım 2012 tarihinde "yatırım yapılabilir" seviyeye yükselten Fitch, 19 Ağustos 2016 tarihinde ise not görünümünü "negatif"e çekerek not indirimi sinyali vermişti. Bu son kararla son yatırım yapılabilir seviyedeki not da kaybedilerek 2013 yılı öncesine dönüldü.
Fitch verdiği not ile Moody`s ile aynı seviyeye geldi.
Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde kredi derecelendirme kuruluşları ve değerlendirmeleri gündemde önemli yer tutar ve piyasalar da bu not ve değerlendirmeleri dikkatle izler.
Büyümelerini borçla ve sıcak para ile finanse ettikleri için kredi derecelendirme kuruluşlarının notları gelişmekte olan ülkeler için çok önemlidir.
Yabancı yatırımcılar bu notlara göre devlet ve özel sektör tahvillerini alırlar ve tahvil faizi buna göre oluşur.
Kısa vadeli gelip faiz ve kurdan yararlanıp kazanç sağlamak isteyen yabancı yatırımcılar, ülkenin ekonomik durumu ile yakından ilgilenirler.
Kredi derecelendirme kuruluşlarının notları onlar için önem arz eder.
Türkiye`de yatırım yapanlar kredi notlarına göre ani karar vermezler. Genel ekonomik koşullar ve küresel gelişmeler onlar için daha önemlidir.
Ancak Türkiye`ye yeni yatırım kararı verecekler için kredi değerlendirmeleri dikkate alınması gereken göstergelerdir.
Kredi notları piyasada faiz ve kurları doğrudan ve dolaylı olarak etkiler. Not değerlendirmelerinde beklentilere göre piyasalar bu durumu fiyatlara yansıtır.
Öte yandan yabancı yatırımcı artık Türkiye`yi kazanç sağlayacak bir piyasa olarak görmez ve gelmez. Olan da riskli durum nedeniyle gitmek
ister. Bu da dövize olan talebi artırır ve bu nedenle kurlar yükselir. Yani Türk lirasının değeri düşer.
Türkiye`de doğrudan yabancı yatırım yapacaklar da kararlarını ertelerler.
Fitc'in kararı elbet piyasalara etki edecektir. Ancak ülkeyi darboğaza sürükleyecek şekilde değil. Allah her şeye kadirdir. Kimileri bir hesap yapar, Allah başka bir hesap.
Fitc`in, açıklamasının üzerinden 24 saat geçmeden, Türkiye ve İngiltere arasında çok büyük bir yatırım anlaşması imzalandı. ABD ziyaretinin ardından Türkiye'ye gelen İngiltere Başbakanı ve beraberindeki heyet ile Milli Muharip Uçak Projesi ve 2017 Havacılık Güvenliği İşbirliği Programı çerçevesinde iki iş birliği anlaşması imzalandı.
Bu anlaşmaya göre Milli Muharip Uçak geliştirilecek. İlk Türk muharip uçağı 2023'te uçacak.
İngiltere başbakanının önce ABD`yi ziyaret etmesi sonra gelip Türkiye`de böyle bir anlaşmaya imza atması dikkat çekicidir.
İngilizlerin sömürgeciliğin baş aktörlüğünü hatırlatmakla beraber, bu imza Fitch`ın kararının etkisini kıracaktır.
Piyasalar Fitch`in kararını bekliyordu ve gelecek olumsuz karara göre kendilerini ayarlamışlardı. Bu yüzden bu kararın piyasalara etkisi çok sert olmayacaktır.
Bundan sonraki süreçte ekonomi yönetiminin gerçekleştireceği reformların ve bunların orta-uzun vadede sağlayacağı "not artırımı" beklentisinin piyasaların lokomotifi olabilir. Anayasa değişiklik referandumunun gerçekleştirilmesiyle de siyasal belirsizlik ortadan kalkacaktır.
Yılbaşından beri Dolar karşısında adeta eriyen Türk Lirası`nın yeniden rahat nefes alabilmesi için yurtiçindeki siyasi-jeopolitik risklerin azalması ve uzun vadede etkili olabilmesi için yapısal reformların hayata geçirilmesi daha faydalı olabilir. Aksi takdirde ne TCMB`den gelecek faiz artışları ne de Dolar endeksindeki düşüşler kurdaki yükselişlerin yönünü değiştirmeye yetmeyecektir.
Hasan Sabaz
Abdullah Aslan
Özkan Yaman
M. Zülküf YEL
