29 Eylül'de Rusya'nın Kazan kentinde başlayan ve Afganistan İslam Emirliği'nin de katıldığı "Moskova Formatı" okunan sonuç bildirgesiyle sona erdi.

Sonuç bildirgesinde, DAİŞ'e karşı verdiği mücadele övgüyle karşılandı ancak tüm terörist gruplara karşı ciddi bir şekilde mücadele etmesi yönünde Afganistan İslam Emirliği'ne çağrıda bulunuldu.

Başta DAİŞ olmak üzere terör gruplarının faaliyetlerinin yoğunlaşması nedeniyle Afganistan'da yaşanan zorlu güvenlik durumuna vurgu yapılan sonuç bildirgesinde, "Mevcut Afgan yetkililerini DAİŞ'e karşı verdikleri ciddi mücadeleden dolayı takdir ettik ve onları tüm terörist gruplara karşı aynısını yapmaya çağırdık. Afganistan'da üslenen her türlü terörist grubun dağıtılması, ortadan kaldırılması ve yerleştirilmesinin engellenmesi için etkili önlemler alma çağrısında bulunduk." ifadelerine yer verildi.

Sonuç Bildirgesinde, Afganistan'da gerçek anlamda kapsayıcı bir hükümetin kurulması yönünde ilerleme kaydedilmediğine de dikkat çekilerek, "Afganistan'da ülkedeki tüm etno-politik grupların çıkarlarını yansıtan gerçek anlamda kapsayıcı bir hükümetin kurulması konusunda ilerleme kaydedilmediği görülmektedir." denildi.

Bildirgede, "Toplantıya katılan ülkeler; cinsiyet, etnik köken veya din ayrımı yapılmaksızın eşit çalışma, eğitim ve adalet hakları da dahil olmak üzere Afganistan'da temel hak ve özgürlüklere saygı gösterilmesi yönünde görüş bildirdiler. Kadınların istihdamına ve kızların eğitimine getirilen kısıtlamalarla ilgili endişelerini vurguladılar. Mevcut Afgan yetkililerine, okullarda uluslararası standartlara uygun modern eğitimi teşvik etmeleri yönünde çağrıda bulunduk." denildi.

Rusya'nın Afganistan Özel Elçisi Zamir Kabulov, Afganistan'da kapsayıcı olmayan hiçbir hükümetin sürdürülebilir olmayacağını söyledi.

5'inci Moskova Formatı toplantısında konuşan Kabulov, önceki Afgan hükümetinin de yeterince kapsayıcı olmadığını, Amerika'nın kukla hükümeti olduğunu söyledi.

Kabulov, "Önceki Afgan hükümeti bir Afgan hükümeti değil, bir Amerikan hükümetiydi. Afganistan'da başkalarının değil, Afganların çıkarlarını önemseyen bir hükümetin olması gerektiğini düşünüyoruz." dedi.

Katılımcılara seslenen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise, Batılı ülkelerin Afgan halkına "telafi edilemez zararlar" verdiğini ve savaşın yıktığı ülkenin çatışma sonrası yeniden inşasının ana yükünü omuzlamaları gerektiği çağrısında bulundu.

Lavrov, bölge dışı aktörlerin Afganistan'daki faaliyetlerini yoğunlaştırma ve askeri varlığını yeniden tesis etme girişimlerinden duyduğu endişeyi dile getirdi.

Lavrov, "Hangi bahaneleri kullanırlarsa kullansınlar, ABD ve NATO'nun askeri altyapısının Afganistan topraklarına ve komşu devletlere dönüşünü kabul edilemez buluyoruz." dedi.

Afganistan İslam Emirliği Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki, Moskova Formatı toplantısında yaptığı konuşmada, bölge ülkeleri ve komşu ülkelerden Afganistan'ın iç meselelerine karışmamalarını istedi.

Muttaki, "Malesef şu ana kadar gördüğümüz uluslararası toplantıların çoğu etkisiz kaldı ve bu toplantıların çoğu uluslararası rekabet atmosferinde yapıldı. Siyasi açıdan Afganistan İslam Emirliği'nin yararına olumlu hiçbir adım atılmadı." dedi.

Çin, Hindistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Pakistan, Rusya, Türkmenistan, Özbekistan ve Afganistan katılımcı ülke olarak Moskova Formatı'na katılırken Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye de gözlemci ülke olarak yer aldı.

İlk günkü ana toplantının ardından Afganistan heyeti, Moskova Formatı'na davetli ülke temsilcileriyle ikili görüşmeler gerçekleştirdi. (İLKHA)