Yönetmelikle yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeler ile gizlilik dereceli birim ve kısımlar tespit edilerek güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılması ve değerlendirme komisyonlarının çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar belirlendi.

Haklarında güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılacak kişiler, talep eden kurum ve kuruluşlar ile yapacak birimleri kapsayan yönetmeliğe göre, kamu kurum ve kuruluşları tarafından belirlenen gizlilik dereceli birim ve kısımlar Cumhurbaşkanlığına bildirilecek.

Ancak bu bildirim il özel idareleri ve il özel idarelerinin üyesi olduğu mahalli idare birlikleri ile köylere hizmet götürme birlikleri için İçişleri Bakanlığına, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile belediyelerin üyesi olduğu mahalli idare birlikleri için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yapılacak.

İlgili bakanlık tarafından yapılan inceleme neticesinde uygun olduğu tespit edilen bildirimler Cumhurbaşkanlığına iletilecek.

Cumhurbaşkanlığına bildirilen birim ve kısımların ilgili madde kapsamında olup olmadığı değerlendirildikten sonra uygun görülenler Cumhurbaşkanlığınca İçişleri Bakanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğüne gönderilecek.

Arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması

Yapılacak arşiv araştırmasında, kişinin adli sicil kaydına, kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığına, hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığına, kesinleşmiş mahkeme kararları ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olgulara ve hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığına mevcut kayıtlar üzerinden bakılacak.

Güvenlik soruşturmasında ise arşiv araştırmasına ilave olarak tahkikat yapılacak kişi hakkında; görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal veriler, yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiği, terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığı, mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususlar denetime elverişli olacak yöntemlerle, yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilecek.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kimlere yapılacak?

Statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında arşiv araştırması yapılacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarının gizlilik dereceli birim ve kısımlarında çalıştırılacak kamu personeli, Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay, MİT, ceza infaz kurumları ve tutukevleri, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler ile emniyet, jandarma, sahil güvenlik, milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis ve hizmetlerde istihdam edilenler ile üst kademe kamu yöneticilerinden ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacak.

Soruşturma ve araştırmayı hangi birimler yürütecek?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ile mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yapılacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler, kendilerine iletilen taleple sınırlı olarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının arşivlerinden ve elektronik bilgi işlem merkezlerinden gerekli bilgi ve belgeler ile Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununun ilgili hükümleri kapsamındaki karar ve kayıtları almaya yetkili olacak.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimlerde yetkilendirilmiş personel; hukuka aykırı olarak elektronik ortamda veya bilgisayar kayıtlarında ve loglarında kişisel verilerle ilgili sorgulama yapamayacak, log kayıtlarını değiştiremeyecek veya silemeyecek.

Görevi gereği öğrendiği veya edindiği kişisel bilgi veya belgeleri, yetkisiz kişilerle paylaşamayacak ya da basın ve yayın kuruluşlarına veya diğer iletişim kanallarına veremeyecek.

Arşiv araştırması sonuçları en geç 30 iş günü, güvenlik soruşturması sonuçları ise en geç 60 iş günü içinde talep eden kuruma bildirilecek.

Soruşturma ve araştırma sonucunu içeren bilgi ve belgeler, ilgilinin işlemini yapan kurum dosyasında asgari "gizli" gizlilik derecesinde aidiyet konusuna göre fiziki ve/veya elektronik ortamda muhafaza edilecek. Ancak bu bilgi ve belgelerden istihbari faaliyetlere konu olanlar elektronik ortamda muhafaza edilemeyecek.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sırasında elde edilen kişisel veriler, işlenme amacının ortadan kalkması halinde veya her durumda iki yılın sonunda değerlendirme komisyonlarınca silinerek yok edilecek.

Bu veriler, işleme karşı dava açılması halinde karar kesinleşmeden silinemeyecek.
Kamu kurum ve kuruluşları belirlenen gizlilik dereceli birim ve kısımlar 60 gün içerisinde Cumhurbaşkanlığına bildirilecek.

AA