Batman merkezde 16 günlük, 4 haftalık olmak üzere 20 gazete faaliyet yürütürken, ilçelerde de toplamda 6 gazete yayın yapıyor.

Batman'da yaşadıkları sorun ve sıkıntılar nedeniyle yerel basın adeta can çekişiyor. Özellikle son yıllarda giderek artan zamlar ve matbaa ürünleri ile gazete maliyetleri nedeniyle yerel basın sıkıntı yaşıyor. Batman'da günlük yayın yapan yerel gazete sahipleri, mevcut sorun ve sıkıntıları ile beklentilerini İlke Haber Ajansı'na anlattı.

Yaşadıkları sorun ve sıkıntılarını dile getiren kentteki yerel gazete sahipleri, çok zor şatlarda mesleklerini icra etmeye çalıştıklarını belirterek, kâğıda yapılan zamlar, düşük ücret, matbaa ve işçi, kira ile gazete giderleri karşısında neredeyse iş yapamaz hale geldiklerini söylediler.

Her geçen gün gazete maliyetinin arttığına dikkat çeken gazete sahipleri, basının sorunlarının çözümünde devletin yerel basına sahip çıkması noktasında politikalar üretmesini istedi.

Dövizdeki yükselişin basın sektörünü de etkilediğini dile getiren gazete sahipleri, bunun kendilerini mağdur ettiğini ve sıkıntılarının devam etmesi halinde gazetelerinin kapanacağını ifade ettiler.

Yaklaşık 21 yıldır gazetecilik mesleğini yürüttüğünü belirten Uğur Kapuci, yerel gazetelerin son dönemlerde can çekişir hale geldiğini söyledi.

Toplamda 10 kişi çalıştırdığını, gazete, matbaa, kâğıt, kira, personel ile elektrik giderleriyle yaklaşık aylık 40 bin TL bir masrafının olduğunu aktaran Kapuci, bu giderlerin günlük gazete yayıncılığını yapılamaz noktaya taşıdığını vurguladı.

"Ciddi KDV öderken, satışlarımızda bunun 10'da birini alabiliyoruz"

Geçen sene 50 TL'ye aldığı bir top kâğıdı şu anda 120 TL'ye ancak satın alabildiğini ifade eden Kapuci, "Yerel gazetelerde, tedarikçi firmalardan aldığımız ürünlerin KDV istisnasından dolayı mevcut bir zarar gözüküyor. Gazete kâğıtlarımızda kullandığımız mevcut malzemede ciddi KDV'ler öderken, satışlarımızda maalesef bunun 10'da birini alabiliyoruz. Örneğin; bir kâğıt aldığımızda yüzde 8 KDV uygulanıyor ya da bir matbaa kalıbı aldığımızda yüzde 18 KDV uygulanıyor ama gazete satışlarımızda yüzde 1 KDV iadesi geri alabiliyoruz. Otomatik olarak yüzde 7 gibi bir kaybımız söz konusudur." dedi.

"Desteğin gelmemesi bizi derinden üzüyor"

Kamu kuruluşları ve iş adamlarından ciddi bir destek alamadıklarını aktaran Kapuci, "Ayrıca personellerimizin sigortalarının yüksek olması, bununla ilgili bölgemizde ciddi bir teşvikin olmamasından dolayı maaşları ödemekte ciddi sorunlar yaşıyoruz. Yerel basında Türkiye'de güçlü illerden biri Batman olmasına rağmen ne iş adamlarımızdan ne de kuruluşlarımızdan yerel basına ciddi bir desteğin gelmemesi bizi derinden üzüyor." diye konuştu.

"Basına destek verilmeli"

Yetkililerden beklentilerini sıralayan Kapuci, şunları söyledi: "Bu ekonomik krizde yerel basına ciddi anlamda bir destek verilmesi için SGK indirimlerinde yüzde 50 bir indirim bekliyoruz. Ayrıca kâğıt ve kalıp üzerinde olan KDV'lerin yüzde 1'e çekilmesini istiyoruz. Bunlar olduğu takdirde yerel basın biraz daha güçlenmiş ve kendini toparlamış hale dönüşür diye düşünüyorum."

"Artışlar devam ederse gazeteyi durdurma durumuna kadar gidebiliriz"

Mevcut zamlardan yüzde 100 etkilendiklerini dile getiren Kapuci, "Geçtiğimiz yıl, binlik paket gazete kâğıdını 50 TL'ye alırken, şu anda aynı ürünü 120 TL'ye alıyoruz. Bu ciddi bir maliyet ve bizi zora sokacak bir duruma dönüştü. Önümüzdeki günlerde neler olacağını bilemiyoruz. Bunların bir an önce düzeltilmesini istiyoruz. Yerel basın maalesef her yıl maliyeti artan bir kurum. Biz bir bakkal, market gibi değiliz. Bizim bütün kullandığımız ürünler ithal olduğu için her yıl maliyet artıyor. Bu artışlar devam ederse gazeteyi durdurma durumuna kadar gidebiliriz." açıklamasında bulundu.

Batman'da 1993 yılından beri gazetecilik mesleğini icra ettiklerini belirten Ercan Arslan, gazetede 8 kişiyi çalıştırdığını; matbaa, kâğıt, kira, personel giderlerinin aylık yaklaşık 35 bin TL olduğunu söyledi.

Son günlerde döviz kurundaki artışın kendilerini de etkilediğini kaydeden Arslan, ek olarak matbaa işi yapabildiklerinden dolayı işlerini döndürebildiklerini, aksi halde sadece gazetecilik yaparlarsa gazetelerinin kapanacağını dile getirdi.Arslan, yetkililere çağrıda bulunarak, ek vergi ve kâğıttaki KDV'lerin kaldırılmasını istedi.

"Tüm malzemeler 3 katı artmış"

Her sektöre sağlanan teşviklerin yerel gazeteler için gündeme bile gelmediğini vurgulayan Arslan, "Son zamanlardaki hammadde konusunda büyük bir sıkıntı yaşıyoruz. Geçen yıl gazete kâğıdını 40 liradan alırken şu anda 140 liraya gelmiş. Bu, ithalatçıların yüzde 35 koruma payından kaynaklanıyor. Geçen yıl kâğıdın tonunu 560 avrodan alırken şu anda 635 avro olmuş. Haliyle tüm malzemeler 3 katı artmış." şeklinde konuştu.

"Masrafların önüne geçemiyoruz"

Devletten beklentilerinin olduğunu söyleyen Arslan, "Bu konuya bir el atmaları gerekiyor. Geçen yıl 13 kişi çalıştırırken şu anda 8 kişiyi istihdam edebiliyoruz. Bu gidişle daha da sayıyı düşürmek zorunda kalacağız. Masrafların önüne geçemiyoruz. Devletten beklentimiz, malzeme alımında ek olan vergilerin kaldırılması, KDV oranının da gazete kâğıdının yüzde 8'den yüzde 1'e düşürülmesini istiyoruz. En azından hammaddeyi biraz daha uyguna almış oluruz." dedi.

Yaklaşık 15 yıldır gazetecilik mesleğini icra ettiğini belirten bir diğer yerel gazete sahiplerinden Cebrail Uyanık, 5 kişi çalıştırdığını, aylık yaklaşık 15 bin TL gazete ve matbaa masrafının olduğunu kaydetti.

Her geçen gün kâğıt fiyatının yükseldiğini, maliyetlerin sürekli artarken, gelirlerin hızla azaldığını ve bunun kendilerini ciddi oranda mağdur ettiğini söyleyen Uyanık, devlet destek vermezse ileriki zamanda yerel basın diye bir şey kalmayacağını belirtti.

"Büyük sıkıntılar yaşamaktayız"

Ciddi sıkıntılar yaşadıklarını söyleyen Uyanık, "Gazetemiz günlük olarak yayın yapmaktadır. Yerel basın olarak tabi ki büyük sıkıntılar yaşamaktayız. Basın İlan Kurumuna bağlı olan mevcut gazetelerin haricinde bir de bağlı olmayan yerel gazeteler mevcuttur. Bunların bağlı olmamasının, Basın İlan Kurumunun şartlarının zor olmasından kaynaklanıyor. Koşulları zor olması bizleri sıkıntıya sokmaktadır." diye konuştu.

"Kâğıdın dışardan ithal edilmesi bizleri fazlasıyla etkiliyor"

Yerel basın bir kentin vazgeçilmezi olduğunu ve mutlaka ayakta kalması gerektiğinin altını çizen Uyanık, şöyle konuştu: "Yerel basın vatandaşı bilgilendirmek amacındadır, kesinlikle gazetecilik bir silah değildir. Doğru bilgileri halka ulaştırmak ve kamuoyunu bilgilendirmektedirler. Uzun zamandır bu mesleği icra ediyoruz. Son zamanlarda yaşadığımız maddi sıkıntılar da mevcuttur. Doların yükselişi ve gazete kâğıdının dışardan ithal edilmesi bizleri fazlasıyla etkiliyor. Bu nedenden dolayı sıkıntılar yaşamaktayız."

"Teşvik ve projelerle yerel basın desteklenebilir"

Yerel gazeteleri ayakta tutacak devlet destekli yeni teşviklerin olması gerektiğine dikkat çeken Uyanık, "Devletten beklentimiz, kâğıt fabrikasının ülkemizde açılmasıdır ve üzerindeki vergilerin bir an önce indirilmesidir. Yerel basına devletimizin destek vermesini ve bu konuda önümüzü açmasını istiyoruz. Teşvik ve projelerle yerel basın desteklenebilir. DİKA'nın, KOSGEB'in ve İŞKUR'un vereceği desteklerle yerel basın güçlendirilebilir. Basın İlan Kurumu ilan ve reklam alamayan gazetelerin başvurularını kolaylaştırmalıdır. Devlet kurumlarımızın yerel basına destek vermesini istiyoruz. Matbu evrak ve benzer işlerinin dışarıda değil de ilimizde görev yapan medya kuruluşlarına verilmelidir. Tabi mevcut yerel gazeteleri sıraya koyarak eşit bir şekilde dağıtılmalı. Bu da yerel basına büyük bir katkı sunacaktır." ifadelerini kullandı. (Mehmet Fatih Akgül, Mehmet Sait Çelik-İLKHA)