ELANUR ÇELİK / DOĞRUHABER

Kudüs`ün derin acılar çektiği, ikiye bölünmek istendiği bugünlerde gönül isterdi ki Kudüs`ten başka bir şey yazılmasın, okunmasın. Kudüs`ün acısı yüreklere nakşedilsin, Kudüs iliklerimize kadar işlenilsin; her yazıda ve görselde hatırlatılsın… Lakin en az Kudüs kadar bizleri ilgilendiren başka bir husus daha var: NEFSİMİZ…

Nefis ki terbiye etsen cennet bahçelerine, asileştirirsen cehennem çukurlarına götürendir. Nefis ki Allah-u Teâla`nın huzurunda sürurlu da eden mahcup da ettirendir. Dalalet vadilerinde şaşkın şaşkın dolaştıran da günah bataklığına saplandıran da kendisidir. Eğer Kudüs için gerçekten bir şeyler yapmak istiyorsak buna öncelikle nefsimizi ıslah etmekle, niyetlerimizi halis eyleyerek ve düzgün bir kişilik ortaya koyarak başlayabiliriz. Mademki Kudüs davasında nefsimizin rolünün ehemmiyeti bu denli büyük o zaman işe ilk olarak nefsimizi tanımakla başlayalım.

Nefis, Arapça kökenli olup sözlükte; bir şeyin kendisi, arzu ve kötü istekler gibi anlamlara gelip Tasavvuf `ta ise his ve hayat kuvveti bulunan latif buhranlı bir cevherdir.*

Nefsin mahiyetine gelince onu en iyi Mevlana`nın naklettiği şu kıssadan anlayabiliriz: “Adamın biri annesini öldürür. “Niye anneni öldürdün?” diye sorulduğunda “Zina yapıyordu” der. “Anneni öldüreceğine adamı öldürseydin” dediklerinde ise şu cevabı verir “Her gün bir adamı mı öldürseydim” der. Ve şöyle devam eder Mevlana “Ey insan! O kötü tabiatlı kadın senin nefsindir ki onun fesadı her tarafa yayılmıştır”

Her ne kadar nefsimizi öldürmemiz mümkün değilse de onu terbiye etmek, iyiliğe yöneltmek elimizdedir.

Nefsimizi tanımaya ikinci olarak onun mertebelerini tanımakla devam edelim. Sufiler, Kuran- Kerim`in çeşitli ayetlerine dayanarak insan nefsinin altı mertebesinin olduğunu ileri sürmüşler ve kendileri de bir tane ilave ederek bu sayıyı yediye çıkartmışlardır. Bunlar şöyle izah edilir:

Nefs-i Emmare: Allah`ın emir ve yasaklarına uymayan, yasaklarını çekinmeden yapan ve zevkine köle olan nefistir.

Nefs-i Levvame: Allah`ın Emirlerine bazen uyan bazen de uymayan; günah işlediğinde üzülen, sevap işlediğinde ise sevinen nefistir.

Nefs-i Mülhime:Allah`ın emir ve yasaklarına özen gösteren nefistir.

Nefs-i Mutmainne: Allah ile manevi bir bağ kuran, bunun lezzetine ulaşan ve itikadi konularda hiçbir şüphe duymayan nefistir.

Nefs-i Radiye: Allah`tan gafil olmama şuuruna eren ve O`ndan razı olan nefistir.

Nefs-i Mardiyye: Allah`a bütün benliğiyle teslim olan ve böylece Allah`ın kendisinden razı olduğu nefistir.

Nefs-i Kamile: Bütün kötülüklerden sıyrılıp manevi olgunluğa eren nefistir. Bu sufilerin eklediği mertebedir ve bu mertebeye ulaşan kimsenin her hali ibadet sayılır ve bütün sıfatları güzeldir.*

Bu yazımda bunlardan bahsetmiş olduk inşaAllah gelecek yazımda da asıl değinmek istediğim kısım olan nefsin terbiyesinden bahsederiz. “Ey mutmain olarak huzura kavuşmuş nefis! Sen O`ndan hoşnut O`da senden hoşnut olarak Rabbine dön! Seçkin kullarımın arasına gir! Ve cennetime gir! “(Fecr 27-30) Rabbim bizleri bu ayetlerin muhatabaları kılsın inşaAllah.

*Vikipedi, Nefs

*Sorularla İslamiyet, nefsin mertebeleri