Yasir Çelik / Haber Merkezi
Daha önce “Cezaevlerinde neler oluyor”, “Osmaniye T Tipi Cezaevinde 12 Eylül uygulaması” “Hür-Der Osmaniye raporu” başlıklarıyla gündeme getirdiğimiz Osmaniye Cezaevi’ndeki insanlık dışı uygulama haberleri Meclis İnsan Hakları Komisyonu’nu harekete geçirdi.

 

İddialara göre cezaevinde bulunan mahkûmlar arama sırasında çırılçıplak soyduruluyor, karşı çıkanlar ise darp ediliyordu. Yine mahkûmlar her türlü sosyal haklarından mahrum bırakılıyor, mahkûm yakınlarına ise ziyaretlerde zorluk çıkarılıyordu.

 

Ama komisyon raporu iddiaların uygulamalara göre çok eksik kaldığını gösterdi. Komisyon üyeleri, “Girişte bütün mahkûmlara makat araması yapılıyor” diyerek zulmün boyutlarını gözler önüne serdi. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu bünyesinde oluşturulan Cezaevi Alt Komisyonu, Pozantı Çocuk Cezaevi’ndeki, tecavüz ve kötü muamele iddialarına benzer iddiaların gündeme geldiği Osmaniye T Tipi Cezaevi’nde de incelemelerde bulundu.

 

Komisyon üyeleri, KCK/PKK tutukluları, Hizbullah tutukluları, kadın koğuşu, adli tutuklular ve çocuk koğuşunda kalanlarla ayrı ayrı görüştü. Bütün tutuklu ve hükümlüler cezaevi yönetiminin “keyfi ve insanlık dışı davranışta bulundukları” şikâyetinde bulundu.

TÜYLER ÜRPERTEN ŞİKAYETLER
İşte komisyon üyelerinin tespitleri ile tutuklu ve hükümlülerin şikayetleri:
- Başta tutuklu ve hükümlüler olmak üzere mahkûm yakınlarına da çıplak arama yapılıyor. Cezaevi yönetimi, uygulamayı “güvenlik” gerekçesine dayandırarak, ‘jilet olabileceği düşüncesiyle’ ağız içlerine kadar ziyaretçilerin arandığı itirafında bulundu.

- 1-2 günlük sakalı uzayanların kesmemeleri halinde disiplin cezaları uygulanıyor. Yakınlarıyla, telefonla görüştürülmüyor.
- Sabah-akşam, tutuklular tek sıraya geçirilerek sayım yapılıyor. Tutuklu ve hükümlüler, ancak ‘esas duruşta’ konuşabilirken, duvar dibine bakarak yürütülüyor.

- Ziyaretçi ile görüşmeler 30 dakika–1 saat arası olmasına karşın cezaevi yönetimi, ziyaretçinin cezaevine giriş-çıkışta kaybettiği süreyi de görüşme süresinden sayıyor.

- Cezaevi yönetimi ilgili yönetmelikte olduğunu ifade etse de ilk kez gardiyanlardan robocop giysili bir ekip oluşturuldu. Bir olay olduğunda, bu ekip koğuşlara müdahale ediyor. Tutuklu ve hükümlüler, hem robocop giysili gardiyanlar hem de normal gardiyanlardan şiddet gördüklerini iddia ediyor.

- KCK tutukluları, gardiyanların şiddet uygulaması ve cezaevi yönetiminin keyfi uygulamaları nedeniyle 10 gündür açlık grevinde olduklarını belirtti.

- Bazı hükümlüler, anneleriyle zorunlu olarak cezaevinde kalan çocuklara, “hükümlü olmadıkları” için yemek verilmediğinden yakınarak, kendi yemeklerini çocuklarıyla paylaşmak zorunda kaldıklarını anlattı.

- Cezaevi yönetiminin uyguladığı baskıcı yöntemler nedeniyle, komisyon üyeleri, tutuklu ve hükümlülerin kendileriyle bile konuşmaktan çekindiği saptamasında bulundu.

HÜR-DER, RAPORUNDA BELİRTMİŞTİ
Öte yandan İnsani Hak ve Hürriyetler Derneği (Hür Der) 29 Şubat 2012 tarihinde cezaevi yönetimi ve mahkûmlarla yaptığı görüşmeler sonrası söz konusu iddialar ile ilgili bir rapor hazırlamıştı.

 

Hür Der yönetimi adına Av. Şaban Dalgın ve Av. Abdulgani Orhan tarafından hazırlanan raporda cezaevi 2. müdürü İbrahim Ateş ile yapılan görüşmeye yer verilmiş ve müdürün insanlık dışı uygulamaları teyit ettiği söylenmişti.

 

Hür-Der raporunda Cezaevi 2. Müdürü iddiaların doğru olduğunu, yönetmelik ve tüzüklerde bunların yazılı olduğunu insanları çırılçıplak soymanın güvenlik ve hükümlünün kendisine zarar vermesini engellemek amaçlı olduğunu, cezaevinin bir disiplininin olduğu, bu disiplin ve kuralların tüzük ve yönetmeliklere dayalı olduğunu belirttiğine dikkat çekilerek cezaevi yönetiminin yasaları keyfi yorumlamalarla uyguladığına vurgu yapılmıştı.

İddiaların Meclis Araştırma Komisyonluğunca da doğrulanması sonrasında cezaevi yönetimi ve uygulamaları ile ilgili hiçbir girişimde bulunulmaması “İnsanlık dışı muameleye daha ne kadar göz yumacaksınız?” dedirtti.