Allahu Teala Al-i İmran suresinin 120. ayetinden itibaren Bedir ve Uhud savaşlarını karşılaştırmalı olarak işliyor. Bedir’de sayıca çok az olmalarına ve teçhizat olarak donanımlarının yetersiz olmasına rağmen zafer elde etmelerini; buna karşılık Uhud savaşında daha donanımlı oldukları halde, sayıları azımsanmayacak derecede olmasına rağmen niye yenildiklerini derinlemesine işliyor. Tabi yenilgi ile zaferin mahiyetini ve sebeplerini işlediği kadar da Uhud’un zahiri yenilgisinin oluşturduğu travmayı kolay atlatmaları için bu yenilgiden Allahu Teala’nın ne murad ettiğini, bunun doğal karşılanması gereken bir vakıa olduğunu detaylı bir şekilde izah ediyor. Tabi bu travmanın oluşmasındaki en büyük etkenlerden bir tanesi de Yahudilerin bilinçli bir şekilde Hz. Resulullah’ın ordusunun yenilmez olduğu yönünde yaptıkları propagandaya Müslümanların kendilerini kaptırmış olmaları. Oysa Hz. Musa’nın en az iki savaşta ordusunun yenilmeye yüz tutmasından dolayı ordusunu geri çektiğini çok iyi biliyorlardı.

 

Bu ayet-i kerime de içten yenilgi yaşanmadığı sürece zahiri yenilginin çok doğal bir olgu olduğunu hatta bir Sünnetullah olduğunu ifade ettikten sonra Allahu Teâlâ’nın bundan neyi irade ettiğini açık bir şekilde ifade ediyor.

 

Ayetin ilk bölümünde geçen “قرح” kelimesinin ‘kaf’ı üstünlü okunduğunda “yara” ötreli okunduğunda da “yaradan kaynaklanan elem” olduğu el-Ferraî tarafından ifade edilmiş. Buyruğun manası şudur: “Eğer Uhud günü size bir yara dokunduysa aynı derecedeki bir yara da Bedir gününde müşriklere dokunmuştu.” Bu açıklama ile ayetin sibakındaki “Üzülmeyin, gevşemeyin….” ayeti ile bağlantılı olarak açıkladığımızda; “O gün onlara, bugün size dokunduğunun aynısı dokunmuştu. Oysa bu onların kalplerini zaafa uğratmadı ve sizinle olan düşmanlıklarında bir gerilemeye neden olmadı. Tam aksine o günün intikamı için daha bir bilenip hazırlık yaptılar. Dolayısıyla sizin zafiyet göstermeme konusunda onlardan daha önde olmanız gerekir. Zira; “Eğer siz acı çekiyorsanız, şüphesiz onlar da sizin çektiğiniz gibi acı çekiyorlar; oysa siz Allah`tan onların beklemedikleri şeyleri de bekliyorsunuz.”(Nisa: 104) (Zamahşeri Keşşaf tefsirinden)