■ Riyad Makaev – Doğruhaber/Analiz

Özbekistan ve Müslümanların durumu

Özbekistan, BM`nin son raporlarına göre, din özgürlüğü konusunda en çok sıkıntı yaşayan bir devlet olmaya devam ediyor. Ülkede, bir diktatör olarak tahta geçen İslam Kerimov Müslümanlara yönelik uyguladığı acımasız politikalarını bırakmayı düşünmüyor. Taşkent`te bulunan İslam kütüphaneleri ve İmam Buhari külliyatı sadece bir müze olarak kullanılıyor. Camilerde namaz kılmayı bile yasaklamayı düşünen Kerimov iktidarı, Müslümanlara yönelik Sovyetler döneminde bile görülmemiş bir baskı uygulamaktadır. İşsizlik ülkedeki en büyük sıkıntı... Aylık maaşlar aile geçindirmeye yetmiyor. Kadınlar fuhuşa zorlanıyor, erkekler yurtdışında iş arıyorlar. Haksızlıklara başkaldıranlar ise hapse atılıyor. Dünya istatistiklerine göre, Müslümanları inanç yüzünden en çok cezaevinde bulunduran ülke Özbekistan`dır. Özbekistan`da Sivil Toplum Kuruluşlarının çalışması adeta imkânsızdır. İnsan Hakları konusunda çalışan örgütler her zaman saldırılara maruz kalmaktadır. Ülkenin devlet yatırımlarının yarısı kadarı İslam Karimov`un kızının kontrolünde bulunuyor. Cezaevinden adam çıkarmak, işyeri açmak, yatırım yapmak gibi konulara bakan İslam Karimov`un kızı, ülkedeki en etkin figürlerin başında gelmektedir. Namangan şehrindeki ünlü medreselerde artık pek talebe bulunmuyor. İslam ilimlerini okuyanlar ise hükümetin izlemiş olduğu politikayı destekleyecek yönde uyumlu bir şekilde yetiştiriliyor.

Kazakistan

Kazakistan son yıllarda uluslararası terör adı altında ülkede Müslümanlara yönelik başlatmış olduğu baskıdan dolayı yakın zamanda Özbekistan`ın lideri İslam Kerimov`u geçecek gibi görünüyor. Misyonerlerin en çok ilgi gösterdiği ülke arasında olan Kazakistan, gelişen ekonomisiyle diğer Asya cumhuriyetlerine oranla daha iyi durumda. Petrol ve doğalgaza sahip olan Kazakistan aynı zamanda Hazar denizine çıkışı olan bir ülkedir. Son yıllarda hükümetin artan baskıları karşısında dayanamayan çoğu genç Suriye`de oluşan DAEŞ saflarında yer almıştır. Post Sovyet ülkelerinden en çok DAEŞ saflarına katılım Kazakistan`dan gerçekleşmektedir. Kazakistan`da bazı bölgelerde ezanın sesli okunmasına bile izin verilmemektedir. Bugün en çok Hristiyan dinine geçen insanlar yine Kazakistan`da. İslami derneklerin ve İslam eğitimi veren kurumların en çok denetim altında tutulduğu ülke maalesef Kazakistan`dır. Cumhurbaşkanı Nazarbayev her seçimde yeniden Cumhurbaşkanı seçilmektedir ve daha çok Rusya`ya yakın duran, aynı zamanda ABD ile iş birliğine her konuda açık olan komünist ideoloji ile yetişen bir diktatördür. İslam`ı sadece bayramlarda hatırlayan onu da sadece politika gereği yapan bir tiptir. Kazakistan`da yatırım yapmak veya bir iş yapmak, Özbekistan`da olduğu gibi Nazarbayev`in kızından sorulur. Nazarbayev`in kızına ise; babasından sonraki başkan olmasına kesin gözüyle bakılmaktadır. Kazakistan`da İslam, yöresel adetlerle karışık kültürel bir yaşam şeklinde lanse ediliyor. Gerçek İslam`ın anlatılması ve tebliğ edilmesi kesinlikle yasak ve tehlikelidir!

Türkmenistan

Türkmenistan, dünyanın en çok doğalgaz rezervlerine sahip olan ülkelerinden birisidir. Türkmenistan`da vatandaşların ekmek, tuz ve benzinini aylık olarak belli miktarda devlet karşılıyor. Tüm evler aynı tip yapılmakta ve maaşlar ise çok düşük. Dünyanın en zengin ülkelerinden olmasına rağmen, halkı perişan ve geçimsizlikten yakınmaktadır. Cumhurbaşkanının diğer komşu ülkelerinden pek farkı yok. Ülkeyi tamamen kontrol altında tutan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov kendi iktidarı için çok tedirgin olduğu için son yıllarda orduya epey bir yatırım yapmakta.  Aynı zamanda Rusya ile arası bozulan Türkmenistan son yıllarında Afganistan`da yaşanan olaylardan dolayı da çok tedirgin. Rusya tarafından olası bir müdahale gibi tehlikeyi duyan Türkmenistan, bir o kadar da Taliban`dan çekiniyor. Yine Kazakistan gibi Hazar Denizine kıyısı olan Türkmenistan, Hazar Denizi`ndeki donanmasına da takviyeler yapıyor. İslam konusunda ise diğer cumhuriyetlerdeki gibi sıkı olmasa da denetim mekânizması ve baskısı yok değil. Genel olarak bu ülkelerdeki diktatörler kendilerini gayrimüslimlere kullandırttıklarından bilinçli Müslümanlardan korkuyorlar.

Tacikistan

Tacikistan gündemden uzak ama sorunlardan uzak olamayan bir ülkedir. Hem Şii hem Sünnilerin yaşadığı bölgede İslami hayat çok zor ve “terörizm”! olarak algılanmaktadır. Bu ülkelerde sakal veya başörtü problemi yoktur çünkü bu artık bir kültür haline gelmiş ve bir sorun olarak görünmemektedir. Ancak diğer konularda Tacikistan da; Özbekistan, Türkmenistan ve Kazakistan gibi çok acımasızdır. Gerçek İslam`ı anlatma, haksızlığa karşı çıkma, adalet gibi konularda konuşmak kesinlikle yasak ve aşırılık olarak değerlendirilmektedir.  

Anlattığımız bu ülkelerden göç devam etmektedir. Göç edenlerin çoğu geçim sıkıntısından dolayı ülkeyi terk etmekteler. Çoğu vatandaşlar Dubai, Katar, Türkiye ve İran`ı tercih etmektedir. Bu ülkelerde çok yoğun olarak uyuşturucu trafiği yaşanmaktadır. Gençlerin uyuşturucu kullanımı diğer ülkelerin kat-kat üstünde. Sovyetlerin yapmış olduğu tahribatın yankıları hala devam eden bu ülkelerde İslam`ın tekrar eskisi gibi dirilmesi epey zaman alacak. Bu ülkelerin özüne dönmesi gerekiyor, aksi halde varlıklarını kaybedecekler. Bunun için de Müslümanların birliğine ihtiyaç vardır. Birlikte dirilik, ayrılıkta yokluk vardır.