Kepenk kapatma, Amerikan iç politika çekişmesinin bir metodu
ABD hükümeti, Kongrenin bütçe tasarısını onaylamaması nedeniyle kepenkleri indirdi. 1 Milyona yakın memur zorunlu izne çıkarıldı. Krizi Amerikalıların kendi aralarındaki çekişmesi olarak değerlendiren uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Oya Akgönenç, bunun uluslararası bir boyut kazanmayacağına dikkat çekti
Mehmet Özcan / Doğruhaber
Amerikan Kongresi’nin bütçe tasarısını onaylamaması nedeniyle 17 yıl aradan sonra ABD hükümeti ilk kez kepenk indirdi. Ülkede ‘government shotdown’ olarak adlandırılan hükümet krizi nedeniyle 1 milyona yakın memur zorunlu izne çıkarıldı.
Bütçe krizine yol açan asıl neden ise Obama’nın göreve geldikten sonra en büyük reformu olarak görülen Sağlık Sigortası Yasası’nın uygulanmasına Cumhuriyetçilerin karşı çıkması ve buna engel olmaya çalışması.
Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğa sahip Cumhuriyetçiler, yasanın sigorta sahibi olmayı zorunlu hale getiren ve 1 Ekim’de yürürlüğe giren en önemli maddesinin geciktirilmesini istiyor. Cumhuriyetçiler baskı aracı olarak da federal hükümet ajanslarının bütçelerini onaylamama kararı aldı.
Bunun üzerine ülkedeki tüm ulusal parklar ve müzeler kapatıldı. Federal kurumların birçoğu, vergi daireleri ve çok sayıda kamu kurumu hizmet vermiyor.
Bunun yanında, 10 binlerce havalimanı çalışanı, gardiyan ve sınır kontrol görevlileri de ücret alamadan çalışmaya devam edecek. Acil gereksinimi olmayan çalışanlar ücretsiz izne çıkarılacak.
Beyaz Saray’ın 1265 kişilik kadrosu 436’ya inecek. Vize ve pasaport işlemleri yavaşlayacak. Emeklilere, gazilere, ihtiyaç sahibi kadın ve çocuklara yapılan yardımlarda gecikmeler yaşanacak.
Ekonomistlere göre Amerikan ekonomisine maliyet olarak 55 milyar dolarlık yük çıkaracak olan bu kriz için 17 Ekim’e kadar ülkede borçlanma limiti artırılmaz ise, bütçe krizi sonrasında bu durumun ülkede ekonomik anlamda büyük tahribata yol açacağı öngörülüyor.
İÇ POLİTİK ÇEKİŞMENİN BİR METODU
Amerika’daki krizin nedenlerini ve doğacak etkilerini gazetemize değerlendiren uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Oya Akgönenç, Amerikalıların bunu sık sık yaptıklarını dile getirerek bunun yönetimdeki Demokratların ve muhalefetteki Cumhuriyetçilerin bir çekişmesi olduğuna dikkat çekti.
Prof. Dr. Oya Akgönenç, “Biz oradayken de yaptılar. İki partinin birbirine baskı yapma metodu diyelim. Tabi bu kadar para hakkında konuşuyorlar, herkesin gözünü korkutuyorlar ve buna izin de vermiyorlar.
Fakat bu, daha çok bir iç politik çekişme metodudur. Cumhuriyetçiler ellerinden geleni yapıyorlar. Mesela şimdi bu konu da Obama’ya engelleme çıkartmak için kullanılan metotlardan biri. Fakat bu iş bazen daha büyük bir inada biniyor.
Bu sene mesela öyle oldu, hem de daha büyük çapta. Şimdi Obama’nın eski popülerliği de yok. Çünkü ne bileyim halkın istemediği pek çok politikayı uyguluyor.
Bunun etkisi var, ama bunu aşmaya çalışacak, çünkü o kadar parayı kaybetmeyi göze alamazlar” diye konuştu.
KRİZE ULUSLARARASI BİR BOYUT KAZANDIRILMAZ
Krizin Amerika’ya dışarıdan bir etkisinin olup olmayacağı veya güç noktasında bir zayıflamanın söz konusu olup olmayacağına da değinen Prof. Dr. Akgönenç, “Hayır, hayır! Katiyen ölseler de ona izin vermezler.
O anda hemen bu ‘uluslararası bir meseledir’ derler işi tamamlarlar. Adamların sınırları belli yani. Ama dışarıdan tabi herkes endişe ediyor, neden? Çünkü dünyanın en büyük ekonomik gücü, siyasi gücü. Orada en ufak bir şey olursa herkesi etkiliyor o yüzden” diyerek krizin ülke içini etkilese de dışarıya bir yansımasının olmayacağı görüşünü savundu.
ORDU GÖREVE DEVAM EDECEK
Obama, Kongre’nin uzlaşamamasının ardından ABD Hükümeti’nin resmi olarak kapanmasını takiben bir video mesajı yayımladı. Ordunun görevde kalmaya devam edeceğini belirten Obama, ordu mensuplarının zamanında maaşlarını alabilmeleri için Kongre’den geçen tasarıyı imzaladığını söyledi.
Obama, Kongre’ye rağmen ‘Düşük Maliyetli Sağlık Kanunu’nun uygulamaya geçeceğini belirterek şunları söyledi: “Sağlık sigortası olmadığı için her yıl binlerce insan hayatını kaybediyor.
Sonunda birçok kişi kaliteli düşük maliyetli sağlık kapsamından faydalanabilecek.” Obama, Kongre’de bütçe konusundaki anlaşmazlık yüzünden hükümetin “kepenkleri kapatmasına” sadece birkaç saat kala Kongre’deki her iki partinin liderleriyle telefon görüşmeleri yaparak ABD Hükümeti’nin ülkedeki en büyük işveren olduğunu hatırlattı.
Obama, daha sonra yaptığı açıklamada, Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçileri, milyonlarca Amerikalıyı uygun fiyatlı sağlık sigortası edinme imkânından mahrum bırakmak için ideolojik bir savaş yüzünden hükümeti kapatmakla suçladı.
Benzer bir kriz yine Demokrat başkan, Bill Clinton’ın döneminde 1995’in son günlerinde yaşanmıştı ve federal hükümet çalışmalarını 21 gün boyunca askıya almıştı.
CNN’nin anketine göre Amerikan halkının yüzde 68’i kepenk indirmeyi olumlu bir gelişme olarak karşılamıyor, yüzde 27’si ise siyasi krizlerde bu uygulamanın uzlaşmaya yol açacağı gerekçesiyle mantıklı olduğunu savunuyor.