Artan hayat pahalılığı ve gençlere aile kurmada yardımcı olacak finansal kolaylıkların bulunmaması, evlilik hayalini ulaşılması zor bir hedef haline getirdi.
Son yıllarda düğün masrafları, enflasyonun etkisiyle ve düğünle ilgili mal ve hizmetlerin fiyatlarının artışıyla roket hızında yükseldi. Bu durum, gençleri evlilik planlarını ya ertelemeye ya da tamamen iptal etmeye zorluyor.
İstatistiklere göre, Tunus’ta evlilik masrafları bölgelere ve sosyal seviyeye göre 20 ila 50 bin dinar ( 284 bin – 710 bin TL) arasında değişiyor. Büyük şehirlerde bu rakam daha da yükselebiliyor. Geleneksel olarak masraflar; hediyeler, mehir, düğün yemekleri, düğün organizasyonu ve en büyük yük olan ev döşemesi için yapılıyor. Sadece ev eşyaları ortalama 30 bin dinara (426 bin TL) mal oluyor.
35 yaşındaki Tunuslu Mervan, artık evliliği düşünmediğini söylüyor:
“Maaşım 1500 dinarı (520 dolar ≈ 21 bin TL) geçmiyor. Bunun yarısını kiraya versem, nasıl aile kurabilirim?”
Eskiden geniş ailelerin gençlere maddi destek verdiğini hatırlatan Mervan, “Şimdi hayat pahalılığı herkesi etkiledi. Aileler de yardım edemiyor,” diyor.
İstatistikler, ülkede 3 milyon 472 bin 188 aile bulunduğunu ve hanehalkı büyüklüğünün ortalama 3,45 kişiye düştüğünü gösteriyor. Bazı bölgelerde nüfus artış hızının negatife döndüğü, Tunusluların ortalama yaşının ise 35,5 olduğu bildiriliyor.
Doğurganlık oranları düşerken, yaşlı bağımlılık oranı ve yaşlanma göstergesi yükseliyor. Ayrıca evlilik yaşı da artıyor: erkeklerde ortalama 33 yıl, kadınlarda 30 yıl.
Mervan, finansal kolaylıkların olmadığını, özellikle çek ile taksitli satışların yasaklanmasının gençleri daha da zor durumda bıraktığını söylüyor. Şubat 2025’te yürürlüğe giren yasa ile çeklerin vadeli ödeme aracı olarak kullanılması yasaklandı. Bu, uzun yıllardır vatandaşların taksitli ödeme için başvurduğu en önemli aracı ortadan kaldırdı ve ticarette durgunluğa yol açtı.
“Bankalar gençlere evlilik için uygun kredi vermiyor. Bu şartlarda düşük gelirli bir gencin evlenmesi neredeyse imkânsız,” diyor Mervan.
Tüketici Rehberlik Derneği Başkanı Lutfi Riyahi, gençlerin evlilikten uzaklaşmasının sebebinin alım gücünün düşmesi, işsizliğin artması ve evlilik masraflarının aile gelirinin kat kat üzerine çıkması olduğunu söylüyor.
Riyahi, “Evliliğin maliyeti artık sadece ekonomik bir mesele değil, toplumun tamamını ilgilendiren sosyal bir sorun haline geldi,” diyerek devletin ve toplumun kapsamlı bir çözüm üretmesi gerektiğini vurguluyor.
Aileyi desteklemenin sosyal denge için şart olduğunu belirten Riyahi, düğün malzemeleri ve hizmetlerinin fiyatlarının gençlerin ekonomik gerçeklerine uygun hale getirilmesi gerektiğini söyledi.
Ayrıca, hizmet fiyatlarının tamamen serbest bırakılmasının maliyetleri artırdığını belirten Riyahi, devletin fiyatlara üst sınır koyması gerektiğini ekledi:
“Devlet yeni mekanizmalarla fiyatları yeniden düzenlemeli, vatandaşın alım gücü ile piyasa gerçekliği arasında denge kurmalı.”
