“Financial Times” gazetesi tarafından yayımlanan bir çalışma, alışılmadık hava olaylarının temel gıda maddelerinin kısa vadeli fiyat artışlarıyla doğrudan bağlantılı olduğunu ortaya koydu.
Araştırma, iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı hava olaylarının, küresel gıda fiyatlarında kısa vadeli sıçramalara yol açtığını ortaya koydu.
Barselona Süper Bilgisayar Merkezi tarafından yapılan bir araştırma, onlarca aşırı iklim olayını gıda fiyatlarında keskin artışlarla doğrudan ilişkilendirdi ve gıda sistemlerinin çevresel şoklara karşı giderek daha savunmasız hale geldiğini vurguladı.
Önceki çalışmalar, sıcaklık artışlarının mahsul verimini düşürerek ve arzı azaltarak genel olarak uzun vadede gıda fiyatlarını artırdığını ele almıştı. Ancak bu yeni araştırma, bazı gıda maddelerinde kısa vadeli keskin artışların da yaşandığını ve bunun da enflasyonu tetiklediğini gösteriyor.
Zeytinyağı fiyatı Avrupa’da %50 arttı
İki yıl süren kuraklığın ardından Avrupa’da zeytinyağı fiyatı geçtiğimiz yıl %50 arttı. 2023 Mayıs’ındaki sıcak hava dalgası Hindistan’da soğan fiyatlarını %89 artırırken, Kore’de yaz sıcaklıkları lahana fiyatlarını %70 yükseltti.
Japonya’da pirinç fiyatları Ağustos ayında yaşanan sıcak hava dalgası sonrasında Eylül’de %48 arttı. Çin’de sebze fiyatlarında %30 artış yaşandı. Kaliforniya’da da artışlar olurken, Arizona’da 2022 Kasım’ında sebze fiyatları kuraklık nedeniyle %80’e kadar yükseldi.
Baş araştırmacı Maximilian Kotz, bu fiyat artışlarına neden olan birçok hava olayının "tarihsel açıdan benzeri görülmemiş" olduğunu söyledi.
Ayrıca bu sıcaklıkların, "insan kaynaklı emisyonlardan etkilenmemiş kararlı bir iklimde asla beklenmeyecek düzeyde" olduğunu ekledi.
Araştırma, gıda fiyatlarındaki artışların genellikle aşırı hava olaylarından birkaç ay sonra gerçekleştiği sonucuna vardı — bu da, iklim değişikliği kötüleştikçe daha sık yaşanması beklenen bir örüntü.
Kotz: “Aşırı hava olaylarının, 30-40 yıl öncesine göre daha sık ve daha şiddetli hale geldiğini biliyoruz. Bu durum, sera gazı emisyonları artmaya devam ettikçe sürecek” dedi.
Benzer Tahminler
Eğer gıda sistemleri, yakın geçmişteki gibi tepki vermeye devam ederse, aynı sonuçların yaşanmasının — hatta daha aşırı ve öngörülemez şekillerde — beklendiği vurgulanıyor.
Araştırma ayrıca, gıda fiyat artışlarının dünyada yalnızca yerel bölgeleri değil, ticaret yoluyla küresel piyasaları da etkilediğini gösterdi.
Örneğin, Gana ve Fildişi Sahili’ndeki kuraklık ve aşırı sıcaklık nedeniyle kakao fiyatlarının üç katına çıkması, Birleşik Krallık’ta çikolata fiyatlarını artırdı.
Rusya’daki sıcak hava ve orman yangınları 2010’da buğday fiyatlarının artmasına neden olmuş, ardından Moskova’nın ihracat yasağı getirmesi, dünya genelinde buğday fiyatlarının tavan yapmasına yol açmıştı.
