Çocuk ve cami (2)

Çocuğun dini, ahlâkî eğitiminde cami önemli bir yer tutar. Camiler öteden beri halkın seviyesine göre dini eğitimin alındığı ‘sivil okullar` olmuşlardır. Cuma hutbeleri ve vaazları, dini bilgileri tashih eden, ruhi heyecan uyandıran önemli faaliyetlerdir. İslam`ın ilk yıllarından günümüze kadar cami, namaz ibadetinin cemaat halinde ifa edildiği bir mekan olmanın yanında, dini eğitimin verildiği merkez konumunda olmuştur. Bu açıdan çocuğun hem cami ortamı, hem de orada verilen eğitimden mahrum bırakılmaması gerekir. Küçük yaşlarda cami ve oradaki dini faaliyetlere iştirak edecek çocuğun, dindar bir kimlik edinmesi daha kolay olacaktır.

‘Çocuk ve cami` ilişkisini iki ana başlıkta ele almak mümkündür: Birincisi, çocuğun camiye alıştırılmasıdır ki, bu noktada ebeveynlere önemli görevler düşer. İkincisi, caminin çocuk için hazırlanmasıdır. Bu konu da cami görevlileri, cami derneği yönetimi ve cami cemaatini ilgilendirir.  Biz bu yazımızda ikinci konu üzerinde duracağız.

Camilerin hem fiziksel hem de kültürel-eğitsel yönden çocuklar için nasıl hazırlanacağı konusunda atılacak doğru adımlar,  çocuk ve cami ilişkisini sağlamada önemli rol oynayacaktır. Günümüz çarpık şehirleşmesinin her tarafı kasıp kavuran ucube yapıları arasında daralan çocuk ruhunun camilerde nefes alabilmesinin yolunu açmak gerekir. Bunun gerçekleşmesi için  caminin temiz, mimari açıdan da uyumlu ve çekici olması akla ilk gelenlerdir.

Temizlik, her mekan için istenen gerekli bir şey olsa da, cami için temizlik daha çok önemli ve önceliklidir. Çünkü camiler, insan ruhunu temizleme misyonunu üstlenmiş kudsi mekanlardır. Böylesi önemli bir işleve sahip mekanların maddi açıdan da çok temiz olması gerekir elbette. Camilerin güneş gören, geniş, ferah ve bahçeli olmaları güzeldir. Şehir gürültüsünün camilerin içine girmesine engel olmak gerekir. Görsel kirlilik gibi işitsel kirlilik de istenmeyen bir durumdur. Cami içinin aşırı süsten arındırılması da temizlik kapsamında düşünülmesi gereken noktalardan biridir. Temizlik babında düşünülmesi gereken başka bir şey ise güzel kokudur. Günün belli saatlerinde, özellikle ibadet saatine yakın vakitlerde caminin güzel kokması sağlanmalıdır. Mescid-i  Haram ve Mescid-i Nebî`de gördüğümüz bu uygulama, cemaati kalabalık  diğer camilere de örnek olmalı, yaygınlaşmalıdır. Camilerdeki teknolojik aygıtların kullanımı konusunda da duyarlı olunması gerekir. Ses cihazlarındaki ayarın yüksek olmamasına, soğutma ve ısıtma cihazlarının ayarlarının da ölçülü tutulmasına dikkat edilmelidir.

Mabet temizliği önemli bir konudur. Kur`an-ı Kerim, konunun önemini şöyle dile getirir: ‘ ..İbrahim ve İsmail`e şöyle emretmiştik: ‘Tavaf edenler, kendini ibadete verenler, rüku ve secde edenler için evimi(Kâbe`yi) tertemiz tutun.` (Bakara;125)

Çocuk için camiyi hazırlama konusunda maddi temizlik elbette önemlidir; ancak bundan daha önemlisi, çocuğun camide hoş karşılanması ve güzel bir şekilde ağırlanmasıdır. Bu önemli noktada sorumluluk, önce caminin görevlileri imam ve müezzin`e, sonra da cemaat`e aittir.

İmam, hem ilmî hem de ahlâkî açıdan yeterli seviyede olmalıdır. Müezzinin, bunlara ilaveten güzel sesli olması da önem arz eder. Görevlilerin çocuk eğitimi ve psikolojisi konusunda hem bilgili hem de duyarlı olmaları şiddetli bir zarurettir. Camiye gelen  çocukla ilgilenmeyen, onu önemsemeyen bir görevli düşünülemez. Hele çocuğa kötü davranan bir imam veya müezzin, musibetten başka bir şey değildir. Diyanet, camiye atadığı görevlilerde sadece dini bilgiyi değil, ahlâkî olgunluk sahibi olmayı da aramalıdır. Ne yazık ki mevcut görevliler istenen standartların hayli altındadırlar. İlgili kurum ve kuruluşların bu konudaki boşluğu dolduracak hayırlı adımlar atmalarını bekliyoruz.

Çocuğun camide karşılanması ve ağırlanması konusunda yapılması gereken bazı şeylere kısaca değinelim. İmam, camide mutlaka bir kitaplık oluşturmalıdır. Camide çocukların ve  gençlerin ders çalışıp ödevlerini yapabileceği bir mekan oluşturulmalıdır. Fiziki olarak hemen hemen bütün camilerde  bu tür yerler oluşturabilmek mümkündür. Zira namaz için camideki mevcut  mekanın çok az bir kısmı kullanılıyor.

İmam`ın çikolata kutusu daima dolu olmalıdır. Kız ve erkek çocuklar için ayrı ayrı uygun hediyeler alınabilir. Kısa ve eğlendirici bir bilgi yarışması akabinde, çocuklar güzel ödüllerle sevindirilmelidir. Cesaretlendirici, teşvik  edici etkinliklerle çocuğun cami ile bağı sağlamlaştırılmalı ve ‘Marifet iltifata tâbîdir` düsturunun gücü asla unutulmamalıdır.