Eğitim ve eğitimde amaç

Allah`ın adıyla

Eğitim; belirlenmiş amaç ve hedefler doğrultusunda bilgi ve beceri kazandırmak suretiyle davranış değişikliği meydana getirme süreci olarak tarif edilebilir.

Eğitimin öznesi insandır. Eğitim; insanın duygu, düşünce ve davranışlarına yön vermekte ve hayatını şekillendirmektedir. Bu bakımdan eğitimde iki şey önemlidir. Bunlar; amaç ve müfredattır.

Günümüz eğitim politikaları ideolojik hesaplara göre şekillendiği için eğitim sistemi de bu istikamette oluşturulmakta ve eğitim amacı da buna göre belirlenmektedir. Dolayısıyla eğitimdeki amaç, ülkeden ülkeye ve toplumdan topluma farklılık gösterir.

Komünizmi benimseyen bir ülkedeki eğitim, komünist birey yetiştirmeyi amaç edinmektedir. Bir dini esas alan bir ülkedeki eğitim, iyi bir dindar yetiştirmeyi amaç edinmektedir. Laikliği esas alan bir ülkedeki eğitim, laik birey yetiştirmeyi amaç edinmektedir. Hâkeza hangi ülke neyi benimsemiş ise, o istikamette birey yetiştirmeyi eğitimde amaç olarak belirlemektedir.

Dünyadaki bütün insanlar aynı fıtrat üzere doğdukları halde, eğitimdeki farklı amaç ve uygulamalar sonucunda farklı inanç ve davranışlar edinirler. Buna bağlı olarak farklı insan modelleri ortaya çıkmaktadır.

Bir hadiste Peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur: «Her insan İslam fıtratı üzere doğar. Ancak sonradan ebeveyni onu Hristiyan, Yahudi veya Mecusi yapar» (Buhari)

Bütün varlıkların, varoluş hikmetlerine uygun bir fonksiyon icra ettiklerini görürüz. Güneş ısıtır ve aydınlatır, ateş yakar, ağaç meyve verir. İnsanın istifadesine sunulan hayvanların her biri, kendilerine yüklenen misyonu icra ederler. Bir ineğin, bir koyunun bedeninin bütününden istifade edilmekte, dışkısı bile gübre olarak kullanılmaktadır. Ve bütün bunlar, dünyadaki hayatın devamı için birer vesile olmakla birlikte hepsi insan için var edilmiş ve insanın hizmetine verilmiştir. İnsan ise başka bir amaçla değil, Allah`a kulluk etmek üzere var edilmiştir. Allah`a kulluk edecek özelliklerle donatılmış, bunun için akıl ve manevi duygular verilmiştir. Aklı ve duyguları insandan alırsanız, bedeni hiçbir işe yaramaz.   

O halde her iş tabiatına uygun yapılmalıdır. Su içmek için yapılan bir bardakta yemek servisi yapmak yanlış olur. Allah`a kulluk etmek için yaratılan insanın başka yollar edinmesi, varoluş gayesine aykırı olur. Eğitimde bundan farklı amaç edinmek de insanın yaratılış gayesine aykırıdır. Onun için eğitimin amacı ve eğitim müfredatı hayatın hakikatlerine ve insanın yaratılış gayesine uygun olmalıdır.

Buna göre eğitimde amaç; hayatın hakikatlerini öğretmek, Allah`ı tanıtmak, İslam dininin icaplarını öğretmek, doğru bilgiler vermek, çağın gerektirdiği müspet ilimlerle donatmak ve böylece hem kendisine, hem ailesine hem de topluma faydalı olabilecek iyi bir kul yetiştirmek olmalıdır.

Allah`a emanet olun.