MÜSAVİ

Müsavi-siva zıt manalı lafızlardandır. Müsavi hem eşit hem de farklı manasındadır. “Rabbinin yüce ismini tesbih et. O ki yarattı ve tesviye etti.”(A`la:1-2) buyrulur. Ayeti kerimede geçen “sevva” tesviyeden gelir. Yani Allah (cc) her şeyi yarattıktan sonra bir de tesviye eder. Seviye, müsavat(eşitlik) ve istiva aynı köktendir.

Allah (cc), tesviye ederek düzeltir ve düzleştirir. O`nun tesviyesi hep hayır ve adalettir. Müsavattır. Eşitliktir. Fakat herkes sonucu kendi durumuna, amel ve makamına göre müşahede eder.

Allah (cc), arşa istiva etmiştir. İstivanın mahiyetini ancak Allah bilir. Fakat istivanın hükmünden nasiplenmek mümkündür. İstiva ile Hak Teâlâ, hükümete ve hükümranlığa dair insanlar için mesajlar vermiştir. Buna göre istiva ile Allah (cc), memleketinde her şeyi tesviye ederek müsavi kılmıştır. Tesviye, düzeltmek ve düzleştirmektir. Uyumsuz ve faydasız fazlalığı izale ederek ve eksiği tamamlayarak ıslah etmektir. Barıştırmaktır. Bu tesviyeye gönülden uyan düzelir, ıslah olur. Bu tesviyeye uymayan düzleşir, terbiye olur. Olmadı en sonunda düz olur, yerle bir olur. Allah (cc), azgın Semud kavmini de tesviye etti. (Şems:14). Fakat onlar bu tesviyede müsavi olmayı, adil olmayı kabul etmediler. Seviyelerini adaletle değil, azgınlıkla yükseltmeye çalıştılar. Bunun sonucu olarak Allah (cc), onları tesviye etti. Fakat bu tesviye onları düzeltmedi, düz etti. Buna göre gönülden Hakkın tesviyesine boyun eğen kimse düzelir. Zorla uyan ise düzleşir, düz olur. Böylece sonuç itibarıyla adalet ve müsavat tahakkuk eder.

Allah (cc) arşa istiva ettiği için O`nun mülkünde her şey müsavidir. Hak ve adalet açısından aynı seviyededir. Bu bağlamda üstünlük mekânda değil, imkân ve mekânette yani konumdadır. Bütün insanların kıvamı aynıdır ama kıymetleri farklıdır. Allah`ın tesviyesiyle ileri giden azgınların seviyesi düşürülür. Muttakilerin de seviyesi yükseltilir. Böylece Allah`ın mülkünde istivaya bağlı olarak adalet tahakkuk eder.

Psikolojik, sosyolojik, ekonomik, siyasi, bireysel ve toplumsal bütün sorunların çözümü ancak tesviye ile olur.