NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu’ndan gelen yeni gözlemler, Alfa Centauri A’nın etrafında dolanan dev bir gezegenin varlığına dair bugüne kadarki en güçlü kanıtı sundu.
NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu’nu kullanan astronomlar, Güneş’imize en yakın yıldız sistemindeki bir yıldızın etrafında dolanan dev bir gezegen için çarpıcı kanıtlar topladı. Dünya’dan sadece dört ışık yılı uzaklıktaki Alfa Centauri sistemi, uzun zamandır Güneş Sistemi dışındaki gezegenler için en cazip arama noktalarından biri oldu. Güney yarımkürenin uzak bölgelerinde yer alan Alfa Centauri, Güneş’e benzeyen parlak ikili yıldız çifti Alfa Centauri A ve B’nin yanı sıra, sönük kırmızı cüce Proxima Centauri’den oluşur. Alfa Centauri A, gece gökyüzünde görülebilen en parlak üçüncü yıldızdır. Astronomlar Proxima Centauri’nin etrafında üç gezegenin varlığını doğrulamış olsa da, Alfa Centauri A veya B etrafındaki dünyalara dair kesin kanıt bulmak büyük bir zorluk olmuştur.
Webb’in Orta Kızılötesi Cihazı (MIRI) ile yapılan son gözlemler, Alfa Centauri A etrafında dolanan bir gaz devine dair bugüne kadarki en güçlü kanıtları ortaya koydu. Bulgular, The Astrophysical Journal Letters dergisinde yayımlanmak üzere kabul edilen iki makalede detaylandırıldı.
Eğer doğrulanırsa, bu gezegen Güneş benzeri bir yıldızın yaşanabilir bölgesinde bilinen en yakın dünya olacak. Ancak bir gaz devi olduğu için, bilim insanları bildiğimiz anlamda yaşamı barındırabileceğini düşünmüyor.
Webb tarafından yapılan birkaç tur titizlikle planlanmış gözlem, araştırma ekibinin dikkatli analizi ve kapsamlı bilgisayar modellemeleri, Webb’in görüntüsünde görülen kaynağın bir gezegen olma ihtimalinin, arka plandaki bir gök cismi (ör. bir galaksi), ön plandaki bir nesne (ör. geçen bir asteroid) veya dedektör/görüntü hatası olma ihtimalinden daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
Sistemin ilk gözlemleri, Ağustos 2024’te, MIRI üzerindeki koronagraf maskesi kullanılarak Alfa Centauri A’nın ışığını engellemek suretiyle yapıldı. Yakındaki Alfa Centauri B yıldızının ekstra parlaklığı analizi zorlaştırsa da, ekip her iki yıldızın ışığını da çıkararak Alfa Centauri A’dan 10.000 kat daha sönük ve Güneş ile Dünya arasındaki mesafenin yaklaşık iki katı uzaklıkta yer alan bir nesneyi ortaya çıkardı.
Kaybolan gezegen gizemi
İlk tespit heyecan verici olsa da, ekip kesin bir sonuca varmak için daha fazla veriye ihtiyaç duydu. Ancak, Şubat 2025 ve Nisan 2025’te yapılan ek gözlemler (Yönetici Takdir Süresi kullanılarak) Ağustos 2024’te görülen nesneye benzer bir şey ortaya çıkarmadı.
Caltech’te doktora öğrencisi ve araştırmanın ortak ilk yazarlarından Aniket Sanghi, “Ortadan kaybolan bir gezegen vakasıyla karşı karşıyayız! Bu gizemi araştırmak için, gezegeni gördüğümüz zaman ile görmediğimiz zamanı da dikkate alarak milyonlarca olası yörüngeyi simüle ettik” dedi.
