CIA’in eski direktörü George Tenet onu “en az Usame bin Ladin kadar tehlikeli” olarak görüyordu. Mossad’ın eski başkanı Şabtai Şavit ise “öldürmediğimiz için pişmanım” demişti. Ancak Pakistan’da 250 milyona yakın insan için Han, bir kahraman ve ulusal efsane.
1974’te Hindistan’ın ilk nükleer bombasını test etmesinin ardından, dönemin Pakistan Başbakanı Zülfikar Ali Butto şu meşhur sözleri söyledi:
“Çim bile yesek, aç kalsak bile, kendi atom bombamızı yapacağız.”
Ve ardından şu ifadeyi kullandı:
“Hristiyan bombası var, Yahudi bombası var, şimdi Hindu bombası da var… Peki neden bir İslami bomba olmasın?”
Han, Avrupa’da eğitim almış bir metalürji mühendisiydi ve 1976’da Urenco adlı nükleer yakıt şirketinden uranyum zenginleştirme teknolojisinin planlarını çaldığı iddiasıyla aniden Pakistan’a döndü.
İsrail’in Bombalama Planları
1980’lerde israil, Hindistan’la iş birliği içinde Pakistan’ın nükleer tesisi Kahuta’yı bombalamayı planladı. Hindistan Başbakanı İndira Gandhi bu saldırıya onay verdi, fakat son anda geri adım atıldı. 1987’de oğlu Rajiv Gandhi’nin başbakanlığı sırasında da benzer bir askeri provokasyon denemesi oldu, ancak başarısız oldu.
israil, Mossad aracılığıyla Avrupa’daki şirket yöneticilerine mektuplu bombalar gönderdi, tehdit etti, hatta bazılarını doğrudan hedef aldı. Buna rağmen Han’ın operasyonları devam etti.
Gizli Nükleer Ağı ve İran-Kuzey Kore- Libya Bağlantısı
Han, Pakistan’ın ihtiyaç duyduğu nükleer parçalardan fazlasını sipariş edip fazla parçaları İran, Kuzey Kore ve Libya gibi ülkelere sattı. Özellikle İran’a, 1986-2001 yılları arasında ikinci el teknoloji sağlandı.
2003’te Muammer Kaddafi, ABD ile ilişkilerini düzeltmek için bu ağı CIA ve MI6’ya ifşa etti. Çamaşırhane çantalarında bomba tasarımları, sahte tavuk çiftliklerine gizlenmiş nükleer tesis planları ortaya çıktı. CIA, bu düzeyde organize bir nükleer pazarı ilk kez gördüğünü belirtti.
MEE'nin haberine göre 2004’te Han, televizyon önünde İran, Libya ve Kuzey Kore’ye teknoloji sağladığını itiraf etti ancak “tek başına hareket ettiğini” söyledi. Dönemin Devlet Başkanı Pervez Müşerref onu “kahramanım” diyerek affetti. 2009’a kadar ev hapsinde tutuldu.
Pakistan’ın Nükleer Güce Dönüşü
1998’de Hindistan’ın nükleer denemeleri üzerine Pakistan da Belucistan çölünde başarılı bir test yaptı. Böylece Pakistan dünyanın yedinci nükleer gücü oldu. Han, “Atom bombasını ben yaptım, füzeleri ben yaptım,” diyerek halkın gözünde destansı bir figüre dönüştü.
2021’de Covid nedeniyle hayatını kaybeden Han, dönemin Başbakanı İmran Han tarafından “ulusal ikon” ilan edildi. Onun mirası hâlâ Pakistan’da bir güç ve bağımsızlık sembolü olarak hatırlanıyor.
