Marketten aldığınız ürünün üzerindeki "Son Kullanma Tarihi" geçince hemen çöpe mi atıyorsunuz? O halde bir kez daha düşünün. Çünkü uzmanlara göre, bu tarihler gıdanın bozulduğunu değil, kalitesini ifade ediyor. Hatta birçok yiyecek, bu tarihten günler hatta haftalar sonra bile güvenle tüketilebiliyor.
İşte son kullanma tarihleriyle ilgili şaşırtıcı gerçekler ve sık yapılan hatalar:
1. Son Kullanma Tarihi Yasal Zorunluluk Değildir
ABD Tarım Bakanlığı’na (USDA) göre, son kullanma tarihleri federal düzeyde zorunlu değildir. Sadece bebek mamaları gibi bazı ürünlerde tarih etiketlemesi zorunlu tutulur.
2. Tarih Etiketlerinin Anlamları Farklıdır
"Son kullanma tarihi", "Tavsiye edilen tüketim tarihi" ve "Raf ömrü" gibi ifadeler genellikle karıştırılır. Bunlar, ürünün kalitesine işaret eder — güvenliğine değil.
-
“Son kullanma tarihi”: Perakendecilere yöneliktir.
-
“Tavsiye edilen tüketim tarihi”: Kalitenin en iyi olduğu günü gösterir.
3. Tarih Geçse de Gıdalar Hemen Bozulmaz
Paketin üzerinde yazan tarih geçtiğinde, gıda anında zararlı hâle gelmez. Ürün türüne göre değişmekle birlikte:
-
Kıyma ve tavuk: 1–2 gün sonra,
-
Sığır eti: 3–5 gün sonra,
-
Yumurtalar: 3–5 hafta sonra hâlâ tüketilebilir.
En iyi kontrol yöntemi? Koklamak ve gözle kontrol etmek.
4. Besin Değeri Daha Erken Azalabilir
Bazı ürünler (örneğin portakal suyu) ambalajı açıldıktan sonra son kullanma tarihinden önce bile besin değerini kaybedebilir. Ancak bu genellikle ürünün sağlıksız hâle geldiği anlamına gelmez.
5. Saklama Şekli Daha Önemli
Tarihten çok, ürünün nasıl saklandığı gıda güvenliği açısından belirleyicidir.
-
Oda sıcaklığında saatlerce kalan et, tavuk veya süt ürünleri tehlike oluşturabilir.
-
Ancak bu, son kullanma tarihiyle değil, hatalı saklamayla ilgilidir.
Tarihe Değil, Gıdanın Kendisine Bakın
Son kullanma tarihi, gıdanın kötüleştiğini değil, ideal kalitesini yitirmeye başlayabileceğini gösterir. Bozulmuş olup olmadığını anlamak için tarihi değil; koku, görünüm ve doku gibi ipuçlarını dikkate almak en doğrusudur.
Gıdaları çöpe atmadan önce iki kez düşünün: Tarih etiketi güvenliğin değil, israfın göstergesi olabilir.
