Uçak seferlerinde yaşanan rötarlar, sadece zaman kaybı değil aynı zamanda büyük bir hak gaspına da dönüşüyor. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından yayımlanan “Yolcu Haklarına Dair Yönetmelik”e göre, 3 saat ve üzeri gecikmelerde yolcuların belirli hakları, 5 saat üzeri gecikmelerde ise tazminat ya da bilet iadesi hakkı bulunuyor.
Ancak uzmanlara göre, havayolu şirketleri bu hakları yolculara açıkça duyurmuyor. Sosyal medyada gündem olan bir paylaşımda, Dr. Taylan Yıldız, yaşadığı Pegasus rötarı sonrası tazminat hakkını elde ettiğini açıkladı ve “Havayolu şirketleri bu hakları bilmemizi istemiyor” dedi.
Yıldız şu ifadelerde bulundu:
@pegasusdestek'e kanuni hakkım olan tazminatı almak için başvuru yaptım. 48 saat içinde hesabıma 100 Euro karşılığı TL gönderdiler. Onlara ilk ulaştığımda "anlayışınıza teşekkür ederiz" demişlerdi. Tazminat hakkımdan bahsetmemişlerdi. Benim dile getirmem gerekti. Garip.
Ayrıca yolcu haklarını koruyan bu yönetmelikle ilgili çok büyük problemler var.
1) Eminim ki yolcuların çoğu böyle bir tazminat hakları olduğunu bilmiyor. Böylece havayolu şirketleri ödemeleri gereken tazminatın çok daha azını ödüyor ve ceza şirketler için caydırıcı olmaktan çıkıyor.
2) Pegasus'a tazminat başvurusu yaparken uçakta 3 saat üstünde rötar olduğuna dair belge istiyor. Şaka mı bu? Şirket hangi uçağın ne kadar rötar yaptığını yolcudan mı öğrenecek? Belli ki süreci yokuşa sürmek için yapılmış.
3) Ulaştırma bakanlığı vatandaşa "şu kadar rötar olursa bu kadar tazminat hakkınız var" kurallarını ezberletmeye çalışıyor. Halbuki hak eden her yolcuya başvuruya gerek olmadan bu tazminat OTOMATİK OLARAK ödenmeli. Bu konuda yönetmelik değişikliğine ihtiyaç var.
Belli ki havayolu şirketleri bu haklar çok bilinsin istemiyor. Biz birbirimizi bilgilendirelim. El elde baş baştayız her konuda olduğu gibi.
Yıldız’ın paylaşımı kısa sürede binlerce kişi tarafından paylaşıldı. Sosyal medyada birçok vatandaş, geçmişte yaşadıkları rötarları hatırlatarak “Bize kimse tazminat hakkımızdan bahsetmedi” tepkisini gösterdi.
AVRUPA'DA BAŞVURMADAN HESABA YATIYOR!
Uzmanlara göre, bu durum sadece Türkiye’ye özgü değil. Avrupa Birliği’nde 261/2004 sayılı yönetmelik uyarınca yolculara otomatik tazminat ödenirken, Türkiye’de bu hak ancak yolcunun resmi başvuru yapmasıyla işleme alınıyor. Bu da çoğu zaman vatandaşın hakkını kullanamamasına yol açıyor.
RÖTARDA YOLCUNUN HAKLARI:
3 saat ve üzeri gecikmelerde: İkram ve iletişim hakkı
4 saat üzeri gecikmede: Konaklama ve ulaşım hakkı
5 saat üzeri gecikmede: Bilet iadesi veya tazminat hakkı
Uçuş iptali durumunda: Alternatif uçuş veya tam ücret iadesi
“Hak gizleniyor, gündem yapılmıyor”
Yolcu dernekleri ve tüketici savunucuları, şirketlerin bu konuyu gündeme taşımak istemediğini belirtiyor. Çünkü yolcuların tamamı haklarını bilseydi, havayollarının her yıl milyonlarca lira tazminat ödemesi gerekecekti.
Yıldız, bu nedenle vatandaşlara çağrıda bulundu:
“Havayolu şirketleri birbirimizi bilgilendirmemizi istemiyor.
Ama biz yolcular olarak birbirimize haber verelim.”
Yolcuların büyük kısmı tazminat hakkından habersiz olduğu sürece, şirketlerin sorumluluk alanı dar kalıyor. Uzmanlar, tazminatın otomatik hale gelmesi ve yolcuların SMS veya e-posta ile bilgilendirilmesi gerektiğini savunuyor.
