Biyolojik Silahlar Sözleşmesi’nin (BWC) 50. yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen konferansta konuşan Hindistan Dışişleri Bakanı S. Jaishankar, biyoterörizmin hızlı hareket ettiğini, sınır tanımadığını ve kontrol sistemlerini alt üst ettiğini söyledi.
Jaishankar, BWC’nin yaşam bilimleri alanındaki yenilik ile kötüye kullanım arasındaki “koruyucu bariyer” olmaya devam ettiğini belirtti.
“Hastalık hiçbir zaman silah olarak kullanılmamalıdır. Biyoloji barışa hizmet etmeli, zararı artırmaya değil,” diyen Jaishankar, devlet dışı aktörler tarafından kötüye kullanımın artık “uzak bir ihtimal olmadığını” vurguladı.
Dışişleri Bakanına göre hiçbir ülke bu tür tehditleri tek başına yönetemez, uluslararası işbirliği tek geçerli çözümdür:
“Tam da bu nedenle Küresel Güney bugünkü tartışmanın merkezinde olmalıdır.”
Biyoterörizmin geçmiş örnekleri mevcut:
1984 Oregon – Rajneeshee Tarikatı Salmonella Saldırısı
Rajneeshee dini grubunun üyeleri, yerel seçimleri etkilemek için restoran salata barlarına Salmonella bulaştırdı.
751 kişi zehirlendi. ABD’de resmi olarak doğrulanmış ilk büyük ölçekli biyoterör saldırısıdır.
Aum Shinrikyo Tarikatı’nın Japonya’daki Biyolojik Silah Girişimleri
1990’larda Tokyo metrosu sarin saldırısını yapan örgüt, öncesinde şarbon ve botulinum toksini üretmeye çalıştı.
Tokyo’da birkaç kez aerosollerle biyolojik ajan yaymayı denedi, ancak etkin maddeler zayıftı.
Bu girişimler, biyoterör kapasitesinin örgütler tarafından ciddi şekilde araştırıldığını gösterdi.
1980’ler – Güney Afrika “Project Coast”
Apartheid dönemi Güney Afrika’sında yürütülen gizli program, marburg virüsü, ebola türevleri,
genetiği değiştirilmiş bakteriler, kimyasal ajanlar üzerinde çalıştı.
Amaç, siyah nüfusu zayıflatacak veya kitlesel kontrol sağlayacak biyolojik ajanlar geliştirmekti.
2001 ABD Şarbon (Anthrax) Saldırıları
2001'de ABD’de medya kuruluşları ve senatörlere şarbon sporları içeren mektuplar gönderildi.
5 kişi hayatını kaybetti, 17 kişi enfekte oldu. Olay, modern tarihin en bilinen biyoterör saldırısıdır.
Soruşturma yıllarca sürdü ve ABD içinden bir biyolog şüpheli olarak gösterildi.
Tarıma Yönelik Biyoterörizm (Agroterör) Örnekleri
Bu bazen insanları hedef almasa da etkileri ülke ekonomisine sarsıcı olur.
1950’lerde ABD’nin buğday tarlalarına kasıtlı olarak pas mantarı bulaştırma tatbikatları.
1997’de Küba’nın tütün tarlalarına thrips isimli zararlının kasıtlı olarak bırakıldığı iddiası.
Tarıma yönelik biyoterör, açlık ve ekonomik çöküş oluşturma potansiyeli nedeniyle çok tehlikeli kabul edilir.
Sentetik Biyoloji ile Yeni Nesil Tehditler
Günümüzde laboratuvar ortamında basit DNA siparişleriyle çiçek hastalığı benzeri virüslerin yeniden üretilmesi,
ölümcül bakterilerin dirençli varyantlarının oluşturulması teorik olarak mümkün hale geldi.
