Yeni bir araştırma, insan bağışıklık sisteminin, hastalık belirtileri gösteren birini gördüğü anda – gerçek bir enfeksiyon riski bulunmasa bile – hemen harekete geçtiğini ortaya koydu. Bu durum, beyindeki alarm sisteminin devreye girmesiyle gerçekleşiyor ve doğal lenfosit hücrelerinin (ILCs) seviyesinin yükselmesine yol açıyor.

Yapılan sanal gerçeklik deneylerinde, katılımcıların beyinleri, ateşle birlikte görülen cilt döküntüsü gibi belirgin hastalık belirtileri taşıyan sanal karakterleri izlerken güçlü tepkiler verdi. Bu görüntüler, bağışıklık sistemini derhal alarm durumuna geçirirken, sağlıklı görünen karakterlerde benzer bir beyin tepkisi gözlemlenmedi. Aynı şekilde, bağışıklık sisteminin doğrudan göstergeleri olan kan değerlerinde de ani bir yükseliş saptanmadı. Bu da, bağışıklık sisteminin yalnızca hastalık algısı oluştuğunda seçici bir şekilde devreye girdiğini ortaya koydu.

Çalışma, normalde yalnızca doğrudan enfeksiyon durumlarında yükselen doğal lenfosit hücrelerinin, yalnızca sanal bir enfeksiyon görmenin ya da olası bir bulaşma ihtimalinin algılanmasının bile bu artış için yeterli olduğunu gösterdi.

İsviçre’deki Lozan Üniversitesi’nde görevli immünolog ve araştırma ekibinin lideri Sarah Trapanielli, “Verilerimiz, doğal lenfosit hücrelerinin yalnızca vücutta gerçek bir enfeksiyon tespit edildiğinde değil, aynı zamanda enfeksiyonun yakın bir tehdit olarak algılandığında da tepki verdiğini ortaya koyuyor,” dedi.

Makine öğrenimi teknikleriyle yapılan veri analizleri, beynin tehdit algısına verdiği tepkinin, bağışıklık sisteminin harekete geçmesinde kilit rol oynadığını gösterdi. Sanal hasta karakterleri izleyen katılımcıların beyinlerinde, belirgin bir sinirsel aktivite örüntüsü kaydedildi. Bu örüntü, korkmuş ya da nötr yüz ifadelerine sahip sanal karakterlerde görülmedi.

Daha da şaşırtıcı olanı, uzaktaki hasta karakterlerin, daha yakın olanlara kıyasla daha güçlü beyin tepkileri oluşturmasıydı. Bu tepkiler, grip aşısı alındığında aktive olan beyin bölgelerini de kapsıyordu.

Bu bulgular, yalnızca tehdit algısının bile vücudun biyolojik savunma sistemini harekete geçirebileceğini ve beynin bağışıklık sistemiyle nasıl etkileşime geçtiğine dair anlayışımızı derinleştirdiğini ortaya koyuyor.

Muhabir: Hamza Durmaz