BİNGÖL - İl Sağlık Müdürlüğü`nden yapılan yazılı açıklamada, astım ve solunumsal alerjiler, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), solunum yollarının meslek hastalıkları, uyku apne sendromu ve pulmoner hipertansiyon gibi hastalıkları kapsayan kronik hava yolu hastalıklarının dünyada milyonlarca insanı etkilediği bildirildi.

Kronik havayolu hastalıkları denildiği zaman KOAH, Astım, Bronşektazi hastalıklarının akla geldiği ifade edilen açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Bu hastalıklarda atak sıklığını azaltmak ve hastalığın kötüye gidişini önlemek için atağa neden olduğu bilinen risk faktörlerinden uzak durmak gerekmektedir. KOAH hastalarında atakların en önemli nedeni hava yolu enfeksiyonlarıdır. Bununla birlikte sigara dumanı maruziyeti, iç ve dış ortam hava kirliliği de atak sıklığını arttırır. Astım atakları mevsim ilişkisi daha çok özellik arz ettiğinden detaylı bahsedilmiştir.

ASTIM
Astım; vücuttaki birçok hücre ve hücre ürününün rol oynadığı, havayollarının kronik iltihabi bir hastalığıdır. Kronik havayolu iltihabı ve ilişkili bronş aşırı duyarlılığı özellikle gece yarısı veya sabaha karşı hışıltılı solunum, nefes darlığı, göğüste sıkışıklık ve öksürük nöbetlerine yol açar. Bu ataklar genellikle değişen derecede havayolu tıkanması ile birlikte olup, sıklıkla tedaviyle veya kendiliğinden düzelmektedir. Hastalık kişiye özgü değişken klinik tablolar ve dereceler gösterir. Astım uygun bir tedavi ile kontrol altına alınabilir. Astımın kontrol altında olduğunun en iyi klinik göstergesi, az sayıda alevlenme veya atak yaşanmasıdır. Bu nedenle hastalar kendilerini rahatsız eden bu etkenleri iyi bilmeli ve mümkün olduğunca onlardan uzak durmalıdır. Astımda sık görülen bazı tetikleyiciler ve korunma yolları şunlardır:

1 - Ev Tozu Akarları: Akarlar ev tozunda yaşayan, gözle görülemeyen küçük böcekçiklerdir. Nemli, karanlık ve sıcak ortamlarda yaşarlar; insanların deri döküntüleri ile beslenirler. Esas olarak dışkıları alerjen niteliği taşır. Bu yapışkan dışkı parçacıkları çeşitli eşyalara yapışır ve sürekli havaya yayılır. En fazla yatak, yorgan, yastık, halı, kumaş kaplı mobilyalar ve tüylü oyuncaklarda bulunurlar.

Nasıl Korunmalı?
* Havalandırma arttırılmalı, rutubet önlenmeli (nem oranı %40`ın altına düşmeli)
*Kumaş döşeli eşyalar yerine deri, ahşap veya plastikten yapılmış olanlar tercih edilmeli
*Ev işi yaparken maske kullanılabilir
*Haftada en az bir kez güçlü bir elektrik süpürgesi ile temizlik yapılmalı
*Özellikle yatak odasında halı kullanılmamalı
*Tüylü ve içi dolu oyuncaklar kaldırılmalı
*Yatak takımları en az haftada bir ve 60oC`nin üzerinde yıkanmalı
* Yatak, yorgan ve yastıklar özel kılıflarla kaplanabilir

2 - Polenler: Her bitki için polen yayma dönemi değişiktir, iklime göre de farklılıklar gösterebilir. Ağaç polenleri genellikle Şubat - Mart, çim polenleri Nisan`dan Temmuz ortasına kadar, yabani ot polenleri ise yaz sonu ve genellikle sonbaharda ortaya çıkar. Polenlerden tam olarak sakınmak olası değildir, ancak maruziyet azaltılabilir.

Nasıl Korunmalı?
*Kişi, alerjik olduğu polenin yayılma döneminde mümkün olduğunca dış ortam aktivitelerinden kaçınmalı.
*Polen filtreli klimalar arabalar için kullanışlıdır.
*Polen yayılımının yoğun olduğu dönemlerde dış ortamda maske ve gözlük takılabilir.
*Polen yayılımının yoğun olduğu dönemlerde kapı ve pencereler kapalı tutulmalı.
*Dış ortamdan eve gelince duş yapılıp, elbiseler değiştirilmelidir.

3 - Hava Kirliliği: Ev içinde havada bulunan tahriş edici maddeler astımlı hastaları normal bireylerden daha fazla rahatsız eder ve astım belirtilerinin ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Bu tahriş edici maddelerin bazıları kokularından tanınabileceği gibi bazılarının ise varlığı bile fark edilmeyebilir. Ayrıca temizlik maddesi olarak kullanılan çamaşır suyu, kozmetik malzemelerden parfüm ve deodorant gibi ürünler de hava yollarını uyarabilir.

Nasıl korunmalı?
*Evlerde kesinlikle sigara içilmemeli,
*Boya-cila- temizlik malzemeleri dikkatle uygulanmalı ve ardından ortam iyice havalandırılmalı (Bahar temizliklerine dikkat!),
*Dış ortamlarda da ani nem ve ısı değişiklikleri, hatta rüzgar bile astım belirtilerini başlatabilir.

Yapılan açıklamanın devamında şu noktalara dikkat çekildi:
"Yaz ayları ile birlikte bahçe işleri, çiftçilik faaliyetleri artan astım hastaları polenlerden korunmaya daha fazla dikkat etmeli, bahar-yaz temizliğine girişen ev hanımları daha dikkatli olmalı ve ani hava değişikliklerinden kaçınılmalıdır. Bununla birlikte alerjik rinit gibi kronik üst hava yolu hastalığı olan astım hastaları tedavilerini aksatmamalıdır zira kronik üst havayolu hastalıklarının atakları da astım atakları için önemli risk faktörüdür."

Faruk Bingöl - İLKHA