Su elektrik ve besin kaynaklarının tasarruflu kullanımı için yapılması gerekenler
Su kıtlığının kıyısında olan dünyada iklim değişikliğinin de etkisiyle su ve besin kaynakları giderek azalıyor. Temel yaşam maddesinin başında gelen suyun yok olması elektrik ve diğer enerji türlerinin, besin kaynaklarının ve canlı yaşamının son bulması anlamına geliyor. Peki kıtlık alarmının verildiği günümüzde su elektrik ve besin kaynaklarının tasarruflu kullanımı için yapılması gerekenler nelerdir?
Tüm canlılar ve dünya için temel yaşam maddesinin başında gelen ''su kaynakları'' artık alarm veriyor. Dünyada kişi başına su tüketimi yılda ortalama 800 m3 civarındadır. Günümüzde dünyada 2,3 milyar insan temel temizlik hizmetlerinden yoksun yaşıyor. Her yıl 2 milyon insan uygunsuz su kullanımı ve kötü hijyenik şartlar neticesinde ortaya çıkan enfeksiyonlardan hayatını kaybetmektedir.%69 gıda ve tarım, %19’u enerji ve endüstriyel sektörler, %12’si ise içme suyu ve evsel kullanımda harcanan su kullanımında tasarrufun sağlanamaması durumunda 2050′ ye kadar her 4 kişiden en az 1’i, kronik veya tekrarlayan tatlı su kıtlığından etkilenen bir ülkede yaşayacak.
SU KITLIĞI NELERE YOL AÇAR?
2025 yılına kadar dünya nüfusunun üçte ikisinin su sıkıntısı ile karşı karşıya kalacağı belirtiliyor. Bunun yaşanması durumunda küresel sistemin büyük yara alacağı, dünyanın gıda kıtlığı, çatışmalar, göç, hayvan ölümleriyle karşı karşıya kalacağı belirtiliyor.
SU KITLIĞI ÇEKEN ÜLKELER HANGİLERİDİR?
Yüksek temel su stresinden muzdarip kategoride 17 ülke listelenmiştir. Bunlar; Katar, siyonist rejim , Lübnan, İran, Ürdün, Libya, Kuveyt, Suudi Arabistan, Eritre, Birleşik Arap Emirlikleri, San Marino, Bahreyn, Hindistan, Pakistan, Türkmenistan, Umman ve Botsvana olarak belirtilmiştir.
SU TASARRUFU İÇİN NELER YAPILMALIDIR?
-Hızlı nüfus artışının önlenmesi
-Suyun tasarruflu kullanımı ve bilinçlendirme için eğitim programları düzenlemesi
-Yer altı sularının korunması, kirlenmesinin önlenmesi
-Aşırı su kullanımına yönelik kamusal kısıtlama getirilmesi
-Sanayi sektöründe az su kullanan üretim teknoloji üretilmesi
-Toprakta teraslama yapılması ve bitki örtüsünün korunması
-Ağaçlandırma çalışmaları
-Tarımda az su tüketen sulama usullerinin geliştirilmesi
-Suyun boşa akıtılmaması, mutfakta yıkanan sebze meyvelerin bir kapta kullanılarak kaptaki suyun bitki sulamada vs tekrar kullanılması
-Bulaşık makinesinin tamamen dolduktan sonra çalıştırılması
-Az deterjan kullanımı
-Çamaşır makinesinin tamamen dolduktan sonra çalıştırılması
-Kısa süreli duş almak
-Diş fırçalarken musluğu açık bırakmamak
-Su damlatan muslukları tamir etmek
-Bahçe sulamada saatlere dikkat etmek, öğle yerine sabah ve akşam vakitlerini tercih etmek
-Yağmur suyunu biriktirerek bahçe ve araba yıkamada kullanmak
BESİN TASARRUFU
Canlı yaşamının devam ettirilmesi olan su kadar önemli olan besinlerde de tehlike çanları çalıyor. Bunun finansal değeri yaklaşık 1 trilyon doları buluyor. BM Çevre Programı 2021 Gıda İsrafı Endeksi'ne göre, 2019'da dünyada toplam 931 milyon ton gıda israfı oldu. Türkiye'de evlerde kişi başına yıllık gıda israfı 93 kg. İsraf durdurulmazsa gıda kaynaklarının yok olmasının yanı sıra açlık artacak ve açlıkla mücadele eden insan sayısı artacak.
BESİN TASARRUFU İÇİN NELER YAPILMALI?
-Uygun ve gerekli miktarda alışveriş yapmak
-Alışveriş bütçesi önceden belirlenmeli
-Çabuk bozulan ürünler tercih edilmemeli
-Artan sebze ve meyveler atılmayarak değerlendirilmeli
-Alınan besin maddeleri uygun ortamda saklanmalı
-Ekmek bayatladığında alternatif tariflerle değerlendirilmeli
-Yemekler yeterli ölçülerde yapılmalıdır
ELEKTRİK TASARRUFU İÇİN NE YAPILMALI?
Nüfus artışının hızla arttığı dünyada enerji kaynakları da bir o kadar hızlı bir şekilde tükenmektedir. Sadece bu da değil Enerji kullanımı sürecinde oluşan karbon emisyonu küresel ısınma problemine sebebiyet vermektedir. Bu nedenle tüketimi mümkün olduuğ kadar azaltmalıyız.
-Evdeki ampuller tasarruflu ampüllerle değiştirilmeli
-Gereksiz aydınlatmalar yapılmamalı
-Bulaşık ve çamaşır makinesi alırken de enerji verimliliği A+, A++, A+++ olan ürünleri tercih edilmeli
-Buzdolabı 3-5°C aralığında çalıştırılmalı
-Enerji verimliliği sağlayan elektronik aletler kullanılmalı
-Güneş enerjisi kullanan sıcak su sistemi tercih edilmeli