Öncelikli Alanlarda Uzmanlaşan Üniversiteler Proje Tanıtım Toplantısı Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Konferans Salonu'nda gerçekleştirildi.

Toplantının açılışında konuşan Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar, ülkenin öncelikli he​​defleri ve alanları çerçevesinde, nitelikli bilgi üretmek, disiplinlerarası çalışmaları ve iş birliklerini teşvik etmek, doktoralı araştırmacı sayısını artırmak, uluslararası iş birliklerini güçlendirmek ve üniversiteleri uluslararası alanda daha görünür kılmak için çalışmalar sürdürdüklerini ifade etti.

Yükseköğretim kurumlarının küresel ölçekte, performanslarını ve eğitim öğretim uygulamalarını etkileyen sayısız zorluk ve gelişme ile karşı karşıya olduğunu belirten Özvar, bu zorluklar arasında küresel rekabet, uluslararasılaşma, iklim krizi, pandemi ve sürdürülebilirlik gibi güncel sosyoekonomik ve politik konuların yer aldığını kaydetti.

YÖK'ün resmi web sitesindeki bilgiye göre aynı şekilde üniversitelerin yerel, bölgesel ve ulusal ekonomik kalkınma ile Türkiye'nin kalkınma hedefleri doğrultusunda uluslararası iş birliklerine de doğrudan katkıda bulunmalarının hedeflendiğini ifade eden Özvar, bu ihtiyaçlara yönelik cevaplar sunabilmek için yükseköğretim kurumlarının misyonlarını çeşitlendirmelerinin kaçınılmaz bir gereklilik olduğunu vurguladı.

Üniversite misyonlarındaki çeşitliliğin yükseköğretimde akıllı ve tematik uzmanlaşmayı sağlayarak yükseköğretimde dönüşüme hizmet eden bir mekanizma olduğunu vurgulayan Özvar, "Bu sayede, üniversitelerin kapasite ve yetkinliklerine göre kalite ve mükemmeliyet odaklı bilim üretebilme, bölgesel ekonomik ve sosyal kalkınmayı destekleme, araştırma veya eğitim ağırlıklı çalışmalar yapma, ulusal hedefler kapsamında öncelikli çalışma alanlarına katkı sunma gibi tematik roller üstlenebilmeleri sağlanmaktadır." dedi.

"İnovasyon, ekonomik büyüme, sosyal değişim ve bölgesel kalkınmadaki faaliyetleri teşvik ediyoruz"

Yükseköğretim kurumlarının inovasyon, ekonomik büyüme, sosyal değişim ve bölgesel kalkınmadaki faaliyetlerini Yükseköğretim Kurulunun teşvik ettiğini anlatan Özvar, Araştırma Üniversiteleri Programındaki üniversitelerin araştırma kapasitelerinin artırılmasına yönelik özel destek sağlanması kapsamında 17 Mart 2022'de, YÖK ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı arasında imzalanan protokolle Araştırma Üniversiteleri Destek Programı'nın (ADEP) hayata geçirildiğini anımsattı. Özvar, sonraki süreçte, destek programının işleyişine ilişkin Usul ve Esaslar hazırlanarak üniversitelerle paylaşıldığını kaydetti.

Belirli uzmanlık alanlarında kendilerine çeşitli misyonlar yüklenmiş olan 23 Araştırma Üniversitesi, 22 Bölgesel Kalkınma Odaklı Üniversite, 3 Sağlık Bilimleri Üniversitesi, 2 Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ve 2 Güzel Sanatlar Üniversitesinin sistem içinde yer aldığını kaydeden Özvar, bunun yanında, belirli bilim alanında uzmanlıklarıyla öne çıkmış bölüm ve programlar bulunduğunu belirtti.

Özvar, bu bölüm ve programların yükseköğretim ekosistemi tarafından desteklenmesinin; nitelikli insan kaynağının geliştirilmesi ve uluslararası düzeyde nitelikli bilimsel çıktıların artırılması için önem taşıdığını vurguladı.

Üniversiteler nasıl belirlendi?

Erol Özvar, Öncelikli Alanlarda Uzmanlaşan Üniversiteler Projesi ile ilgili olarak desteklenecek Öncelikli Bilim ve Ar-Ge Alanlarını belirlemek için Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından 11. Kalkınma Planı'nda yer alan öncelikli sektör, alan ve alt alanlar, üniversitelerin alan bazlı yetkinlik analizi raporları, öncelikli ve kilit teknolojilerde teknoloji yol haritaları, ilgili kurum ve kuruluşların Ar-Ge ve yenilik konuları gibi çeşitli rapor ve politika dokümanlarının incelendiğini anlattı.

Bu çalışmanın ardından, 43 devlet üniversitesi ve 78 vakıf üniversitesinin değerlendirmeye alınarak; bu alanlarda uzmanlık ve yetkinlik gösteren bölüm veya programları 2018-2022 tarih aralığındaki yayın ve atıf performansları ile TÜBİTAK tarafından hazırlanan Üniversitelerin Alan Bazlı Yetkinlik Analizi Raporu çerçevesinde tekrar incelendiğini kaydeden Özvar, "Yapılan değerlendirmeler sonucunda; 15 bilim alanında 25 devlet ve vakıf üniversitesinin ilgili bölüm veya programlarına öncelikli alan misyonu verilmesi Yükseköğretim Kurulumuz tarafından kararlaştırılmıştır." ifadesini kullandı.

"Amacımız rekabet edebilen hocalarımıza destek sağlamak"

Yükseköğretim Kurulu Başkanı Özvar, şöyle konuştu:

"Bu proje kapsamında yapmaya çalıştığımız şey esas itibarıyla bir üniversitenin doğrudan desteklenmesi veya projelerin maddi destekle desteklenmesi değildir. Bizim burada yapmaya çalıştığımız şey, üniversitelerimizde program bazlı öne çıkan ve diğer üniversitelerle gerek performans gerek kapasite bakımından rekabet edebilen hocalarımıza destek sağlamaktır. Bu destek projesini diğer projelerden ayıran en önemli taraf tam burasıdır. Hocalarımıza, yükseköğretim sistemi içerisinde yer alan bilim insanlarına şu mesajı vermek istiyoruz; biz Yükseköğretim Kurulu olarak bilhassa öncelikli bilim alanlarında gerek yayın kapasitesi gerekse yayın performansıyla öne çıkan programları desteklemek istiyoruz ve destekliyoruz. Bu, tabiri caizse bilimin yapıldığı, üretildiği adrese doğrudan ulaşma ve onu takdir etme projesinin adıdır."

"Kapasite ve performans takipleri yapılacak"

Bu programların belli süreyle kapasite ve performans takiplerinin yapılacağını belirten Özvar, "Devam edebilen programlar desteklenecek, devam edemeyen deyim yerindeyse rekabette bir adım geriye düşecek. Biz yine onları takdirle karşılayacağız fakat öne çıkan program veya bölümleri destekleyeceğiz. Bu proje ile yapacağımız şey, program sahiplerine Yükseköğretim Kurulu olarak maddi proje desteği sağlamak olacaktır. Bu, Yükseköğretim Kurulu tarafından verilen bir etikettir ve bu etiketi yükseköğretim kurumlarımızın ve ilgili program veya bölümlerinin emekleriyle, performansıyla hak ettiğini bütün hocalarımız, Kurul tarafından tespit edilmiştir. Bu vesileyle onları tekrar tebrik ediyorum." ifadelerini kullandı.

Konuşmanın ardından Erol Özvar, Öncelikli Alanlarda Uzmanlaşan Üniversitelerin rektörlerine berat takdim etti.

Hangi üniversiteler hangi alanlarda uzman

Bilgi Güvenliği alanında Sakarya Üniversitesi ve TOBB Teknoloji ve Ekonomi Üniversitesi, Bilim Tarihi alanında İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Dijital Sosyal Bilimler alanında Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi ve İbn Haldun Üniversitesi, Enerji Depolama alanında Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Gıda Biyoteknolojisi alanında Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Göç Araştırmaları alanında Gaziantep Üniversitesi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi, Hidrojen ve Yakıt Pilleri alanında Atılım Üniversitesi ve Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Motor Teknolojileri alanında Kocaeli Üniversitesi, Nesnelerin İnterneti alanında Abdullah Gül Üniversitesi ile Galatasaray Üniversitesi, Optik alanında Çankaya Üniversitesi ile Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Sağlıkta Dijital Teknolojiler alanında Akdeniz Üniversitesi ile Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Seramik ve Kompozit Malzemeler alanında Eskişehir Teknik Üniversitesi ile Süleyman Demirel Üniversitesi, Tarımda Dijital Teknolojiler alanında Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi ile Selçuk Üniversitesi; Temiz, Erişilebilir ve Güvenli Enerji alanında Karabük Üniversitesi; Yüzey, Kaplama ve Filmler alanında Pamukkale Üniversitesi Öncelikli Alanlarda Uzmanlaşan Üniversiteler Projesi'ne dahil oldu. (İLKHA)