VAN- Son zamanlarda adına düzenlenen festivallerle gündeme gelen ve Van'ın Bahçesaray (Müküs) ilçesinde 1590-1660 yıllarında yaşayan Kürt şair, masal ve destan yazarı Feqîyê Teyran'ın köylülerinden İdris Ahi, Feqîyê Teyran'ın gündeme gelmesiyle kimi çevrelerin "Feqîyê Teyran'ın soyundan olduklarını iddia ederek, halkın Feqîyê olan teveccühünü kötü emellerine alet ettiğini öne sürdü.

"Feqîyê Teyran'ın Festivali Feqî'nin köyünde yapılmalı"

Feqîyê Teyran'ın Allah'ın veli kullarından biri olduğunu ve rivayetlere göre çocuğunun olmadığını belirten Ahi, "Biliyorsunuz Feqîyê Teyran son zamanlarda gündeme alındı ve yılda bir defa onun adına festival düzenleniyor. Bunun yapılması güzel bir şeydir ancak bu festivalinde onun köyünde yapılması gerekiyor. Ancak ne yazık ki bu yıl 4.sü düzenlenen festival yine Bahçesaray merkezde yapıldı" dedi.

"Kimse Allah'ın bu veli kulu üzerinden rant elde etmeye çalışmasın"

Bir tarafta bunlar yaşanırken, öte tarafta bazı kesimlerin Feqîyê Teyran'ı farklı amaçlarla kullanmaya çalıştığını öne süren Ahi, "Feqî bizim sülalemizdendir diyorlar. Bunu kendilerine mal edip farklı emelleri için kullanmak istiyorlar Ancak büyüklerimizin anlattığına göre bu zatın çocukları dahi yok. Yine büyüklerimiz Feqîyê Teyran'ın şuan ki ismi Kartal olan (Verezüz) köyünde dünyaya geldiği ve burada ikamet ettiği yönündedir. Onun için kimse bu Allah'ın veli kulu üzerinden rant elde etmeye çalışmasın" şeklinde konuştu.

Feqî'nin köyüne ve Camisinin bulunduğu alana hala su ulaştırılmadığını ifade eden İdris Ahi, "Bunu yapmayanlar işte Feqîyê Teyran bizim sülalemizdendir. "Beg ya da mirdir" diyorlar. Ancak Feqîyê Teyran Beg ya da Mir değildir. Bunu kendine mal etme ve emelleri için bu şahsın ismini kullanmak isteyenlerden de ricamız, özelikle Bahçesaray ve Kartal (Verezüz) halkı bundan rahatsızdır. Bu tür art niyet taşıyan şeylerden vazgeçsinler" uyarısında bulundu.

Feqîyê Teyran Kimdir?

Feqîyê Teyran veya Fakî-yi Tayran (1590-1660), asıl adı Muhamed olan Osmanlı Kürt şair, masal ve destan yazarı. En önemli eseri Hespê Reş'tir (Kara At). Bu eser 1965'te Moskova'da Kürtçe-Rusça olarak yayınlandı.

Döneminde Van Eyaleti'ne bağlı Müküs'de (şimdilerde Van'a bağlı Bahçesaray ilçesi) doğdu. Medrese eğitimi alan Teyran'a Feqîyê ismi, ilimden/talebe kelimesinden; Teyr/kuş ise (Mantık et-Tayr) adlı eserden gelir. En çok bilinen ismi Feqiyê Teyra(n) olmakla beraber şiirlerinde; Feqê Têra, Feqîyê Gerok, Meksî, Xoce, Mîr Mihê, Mîm û Hê gibi isimler kullandığı saptanmıştır.

Ayrıca ilçe halkı arasında Feqîyê Teyran'ın hayatıyla alakalı çok sayıda menkıbe anlatılmaktadır. (Murat Dalgın-İLKHA)