Lavman Nedir?

Lavman nedir sorusu çokça merak edilen ancak halk arasında cevabı tam anlamıyla bilinmeyen bir konudur. Kalın bağırsağın alt kısmı olan rektuma sıvı veya gaz gönderilerek bağırsakları boşaltmak ve uygulanacak testlere ya da tedavilere kişiyi hazırlama prosedürü lavman olarak tanımlanır. Kolonoskopi, sigmoidoskopi, cerrahi, kabızlık veya dışkılama zorluğunu tedavi etmek amacıyla çeşitli durumlarda kullanılabilir. Özellikle şiddetli kabızlığın önlenmesi için en yaygın kullanılan yöntem lavman yöntemidir. Hastanın dışkılamayı kendisinin yapamadığı durumlarda bağırsakları boşaltmak için oldukça etkilidir. Evde uygulanabilen birçok lavman kiti mevcuttur ancak yaralanmaların ve yanlış uygulamaların önüne geçilmesi amacıyla hemşire ya da doktor gibi uzmanlardan yardım almak en doğru yöntemdir. Lavmanların birçok kullanım alanı vardır. Hastanede yapılacak olan cerrahi işlemler veya tedavi yöntemleri öncesinde uygulanacak olan lavmanın sağlık çalışanları tarafından yapılması gerekir. Ancak kabızlık tedavisinde kullanılan lavmanın doğru prosedürlerini izleyerek evde de uygulayabilirsiniz. Çok şiddetli kabızlıklarda birkaç ilacın etkisiz kalması sonrasında lavman kullanımı önerilir. Fakat düzenli olarak lavman kullanımı ciddi birtakım sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu durum göz önüne alındığında, sağlık çalışanlarına danışmadan lavman uygulanması önerilmez.

Lavman Neden Yapılır?

Lavman yönteminin uygulandığı birkaç farklı alan vardır. Bunlardan en yaygın olanı şiddetli kabızlık hastalığının tedavisidir. Genel olarak doktorlar öncelikli olarak dışkı yumuşatıcı ilaçlar veya fitillerle hastalığın tedavisi yoluna giderler. Tüm bu tedavi yöntemlerinin çözümsüz kalması halinde ise lavman uygulanmasına karar verilir. Müshil lavmanları olarak adlandırılan bu yöntem dehidratasyon ve elektrolit dengesizliklerine yol açabileceğinden mutlaka bir uzmana danışmak gerekir. Bağırsak ameliyatlarında, hastanın cerrahi müdahaleye hazırlanması için lavman uygulanır. Bağırsakta mevcut poliplerin ve anormalliklerin kontrolünün daha kolay ve kesin şekilde yapılabilmesi için bağırsağın temiz olması gerekir. Böylece doğru tanı ve tedavi uygulanması mümkündür. Bunu sağlamak amacıyla sodyum fosfat içerikli lavmanlar kullanılır. Uygulamadan sonra bağırsakta dışkı kalmayacağı için tüm tanı ve tedavi yöntemleri daha sağlıklı bir şekilde yapılır. Bazı kanser taramalarında baryum lavmanı olarak adlandırılan bir görüntüleme muayenesi mevcuttur. Röntgen uygulamasında kalın bağırsağın daha net bir şekilde görüntülenebilmesi için baryum içerikli bir sıvı bağırsaklara enjekte edilir. Ayrıca kolon hastalığı ve crohn hastalığı tedavisinde de bazı lavman yöntemleri uygulanır.

Lavman Nasıl Yapılır?

Kolon görüntüleme muayenesinde kullanılan baryum lavmanı bağırsakta mevcut değişimlerin ve anormal durumların tespiti durumunda uygulanır. İşlem uygulanmadan önce doktor veya hemşire yardımıyla kalın bağırsağa sıvı enjektesi şeklinde bu lavman uygulanır. Boşaltıcı lavman ise tüp içerisinde solüsyonların bulunduğu bir karışımdır. Rektuma kolay bir şekilde girişin sağlanabilmesi için ince bir uca ve hortuma sahiptir. Rektal tüpte herhangi bir zedelenme veya yaralanma meydana gelmemesi amacıyla kullanılan hortumun esnek ve yumuşak olması gerekir. Uygulamaya başlamadan önce rektal tüpün uç kısmına vazelin veya jel gibi kayganlaştırıcı maddeler sürülür. Kayganlaşan bölgeden tüp rektuma gönderilerek sıvı bağırsak içerisine gönderilir. Uygulamanın başarılı olabilmesi için uygulama yapılan kişinin dizlerini midelerine veya göğüslerine doğru çekmesi önemlidir. Sıvının oda sıcaklığında olması hastanın daha rahat hissetmesini sağlar. Evde yapılacak lavmanda ise uygulamadan en az 30 dakika öncesine kadar bir şey yenilmemiş olması gerekir. Prosedür hastanelerde uygulanan yöntemlerle paralel şekilde ilerler. Hasta kişinin yere yatacağı bölgeyi, ellerini ve vücudunu doğru şekilde temizlemesi gerekir. Kullanılacak lavmanın prospektüsünde uygulama yönteminin doğru bir şekilde anlaşılması ve tüm basamakların titizlikle uygulanması önemlidir. Hasta dizlerini göğsüne doğru çekmeli ve hangi elini kullanıyorsa işleme bu eliyle devam etmelidir. Yine tüpün rektuma kolay yerleştirilebilmesi için vazelin gibi kayganlaştırıcı maddelerden yardım alınması gerekir. Lavmanın türüne göre uygulama sonrasında 2 dakika ila 2 saate kadar bir bekleme süresi vardır. Bu durum dikkate alınarak tuvalete yakın olmak gerekir. Lavman nasıl yapılır konusunda talimatları doğru şekilde uygulamak hastanın endişelerinin önüne geçecektir.

Lavman Türleri Nelerdir?

Yaygın olarak kullanılan birkaç lavman türü mevcuttur. Bunlar tedavi edici, boşaltıcı ve salofalk olarak ayrılabilir. Boşaltıcı lavman olarak kullanılan solüsyonların içeriğinde sodyum, fosfat, yağ, mineral ve bisakodil vardır. Bu maddeler bağırsakta bulunan dışkının yumuşamasına ve akışkan hale gelmesine yardımcı olur. Boşaltıcı lavmanların kullanılmasının sebebi oluşabilecek bir enfeksiyonun önüne geçmektir. İçerisinde bolca zeytinyağı, steroid ve gliserin vardır. Tüm bu maddeler dışkının daha yumuşak bir hale gelerek bağırsaktan atılmak amacıyla anüse doğru ilerlemesini kolaylaştırır. Tedavi edici olan lavmanlar ise tedavi için ilaçlar içeren karışımlardır. Bu tür lavmanların uygulanması bir uzman tarafından gerçekleştirilir. Çünkü boşaltıcı lavmanların aksine oldukça yavaş şekilde bağırsaklara gönderilmesi gerekir. Bunun amacı rektumun uyarılmasının önüne geçilmesidir. Aksi takdirde bağırsaklarda dışkılama hissi meydana gelir ve ilacın rektumda kalma süresi kısalır. Bu sürenin uzatılarak ilacın tedavi edilmesi gereken bölgede oldukça uzun kalması gerekir. Bağırsakta bulunan parazitlerin tedavisi amacıyla uygulanır. Parazitlerin meydana getirdiği enfeksiyonun tedavisi amaçlanır. Elektrolit dengesinin sağlanması ve görüntüleme amaçlı kullanılan baryum lavmanları da bu grubun içinde yer alır. Son olarak ise crohn hastalığı ve ülseratif kolitin içinde yer aldığı bağırsağın iltihaplanması yol açan hastalıkların tümünde salofalk lavman uygulanır. Bu tür lavmanlar içerisinde mesalazin maddesini bulundurur. Kronik bağırsak hastalıklarının tedavisinde, uzman kontrolünde düzenli olarak kullanılması önerilir.

Lavmanın Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Lavman, bağırsakları temizlemenin en etkili yolu olarak tüm dünyada kullanılan bir yöntemdir. Geçmişi binlerce yıla dayanır ve tedavi amacıyla vücudu istenmeyen toksinlerden arındırır. Karın ağrısından baş ağrısına kadar birçok ağrı için binlerce yıldır lavman kullanılmıştır ve kullanılmaya devam edilmektedir. Çağdaş tıpta kabızlığın giderilmesi, bağırsak semptomlarının giderilmesi, iltihaplı bağırsakların tedavisi gibi birçok alanda farklı türden lavmanlar uygulanır. Tüm bu uygulamalar sonunda hastanın sağlıklı bir bağırsağa sahip olması sağlanır. Böylece hasta daha sağlıklı bir vücuda sahip olur. Tavsiye edilen kullanımın dışına çıkılmadığı sürece lavman uygulamasının çok fazla yan etkisi yoktur. Ancak çok nadir de olsa kolonun zedelenmesinden dolayı kanamalar ve bu kanamalar sonucunda oluşan enfeksiyonlar ortaya çıkabilir. Evde uygulanan lavmanlarda prosedürlere dikkat edilmemesi yaralanmalara neden olabilir. Baryum lavmanında da kolonun tıkanması durumu ortaya çıkabilir. Tüm bunların önüne geçilmesi amacıyla uzmandan yardım almak ve tüm prosedürleri uygun bir şekilde gerçekleştirmek önemlidir.

Eğer siz de bağırsaklarınızdan şikayetçiyseniz ve rahatsızlıklarınız söz konusu ise en kısa zamanda muayene olmalısınız. Böylece uygulanacak olan tanı ve tedavi yöntemlerini hızlı bir şekilde gerçekleştirerek sağlıklı bir hayata kavuşabilirsiniz.