Şırnak'ın Silopi ilçesinde Cudi Dağı eteklerindeki Birlik (Cum â) köyünde bulunan ve Hazreti Nuh'un gemisinden inenler tarafından yapıldığına inanılan tarihi cami-medrese yok olmayla karşı karşıya.

İlçe merkezine 2 kilometre uzaklıkta, Birlik (Cuma) köyünde bulunan ve halk arasında Nuh Nebi olarak adlandırılan cami ve medrese köyün güneybatısındaki mezarlık içerisinde yer alıyor.

Üzerinde herhangi bir kitabe olmadığından kesin tarihi belli olmayan caminin, yörenin tarihsel seyrine, plan ve mimari özelliklerine benzerliğinden ötürü Selçuklu İmparatorluğu döneminde yapıldığı da belirtiliyor. Nuh Nebi Cami, mimari yapısı ve yapımında kullanılan taşlar ile Cizre'de bulunan Ulu Cami ile aynı benzerliğe sahip.

Şu ana kadar üzerinde bilimsel ve arkeolojik çalışmaların yapılmaması halk arasında mitolojik rivayetleri de beraberinde getirdi. Köy halkı tarafından Tufan olayı ile Hazreti Nuh'un gemisinin konduğu belirtilen Cudi Dağı'nın eteklerindeki söz konusu caminin, gemiden inenler tarafından yapıldığını, gemiden inenlerin ilk cuma namazını burada kıldıklarına inanılıyor.

İlk cuma namazının burada kılındığına inanıldığı için halk arasında köy, Cuma köyü olarak adlandırılıyor. Kürtçe'de Cema ismini alan köy, ibadet ve dua yeri olarak da kabul ediliyor.

Konu hakkında İLKHA'ya konuşan Sosyolog Osman Bilen, Nuh Nebi Cami'nin tahminen 11 ile 12'nci yüzyıl dönemine ait 800 yıllık geçmişe sahip olduğunu söyledi.

Sosyolog Osman Bilen

Cizre'deki Ulu Cami'nin mimari yapısı ve kullanılan taşlara bakıldığında Nuh Nebi Camii'nin taşlarının benzer olduğunu dile getiren Bilen, iki caminin de aynı döneme ait olduğunu gösteren işaretler olduğunu belirtti.

"Rivayetlere göre burası Hazreti Nuh'un gemisinden inenlerin ilk toplanma alanı"

Nuh Nebi Cami ile ilgili rivayetleri aktaran Bilen, "Şu an söyleyeceğim şeylerin tarihi kaynaklarda kesin bir belgesi olmayabilir ama yaşam, sosyoloji, tarih ve kültür bazı gelenekleri, bazı mitolojileri ve rivayetleri doğurabiliyor. Burasıyla ilgili de bir rivayet var. Denilir ki, bu cami hazreti Nuh'un gemisinden kurtulan bazılarının ilk toplanma yerlerinden birisi olarak geçiyor. Daha da ilerisi burada ilk Cuma namazının kılındığı ile ilgili bilgiler var. Bölgedeki insanlar buna inanıyor." şeklinde konuştu.

"Silopi'de, Mardin-Midyat-Cizre koridoruna dâhil olacak turistik yerler mevcut"

Bilen, “Burası neden önemli, çünkü bir bölgenin geçmişi onun geleceğini de tayin ediyor. Turizm koridoru dediğimiz Mardin-Midyat-Cizre koridoruna Silopi'nin de dâhil olacağı turistik yer olduğunu biliyoruz. Burası da o yerlerden birisidir diye düşünüyorum."

"Silopi'nin tanıtımı için restore edilmesi önemlidir"

Turizme kazandırılması için restorasyon çalışmasının yapılmasının gerektiğini ifade eden Bilen, "Burada önemli olan şudur, bu yapılar zamanla ayakta duramayacak hale gelebiliyor. Yetkililerimizin bu konuda hassas olduğunu da biliyoruz. Bu konuda biraz daha ellerini taşın altına koyarak burada bir restorasyon çalışması yapılarak turizme kazandırılabilir. Turizm koridorlarının sayısının artacağına düşünüyorum. Burası Silopi'nin tanıtımı için ehemmiyet arz etmektedir." dedi.

Köy sakinlerinden Abdullah Birlik, cami ve mezarlığın etrafındaki duvarı kendi imkânlarıyla yaptıklarını belirterek, kaderine terk edilen caminin restore edilmesini istedi. (İLKHA)