Afganistan'da Taliban tarafından kurulan 'İslam Emirliği' yönetiminin en aktif muhaliflerinden olan Tacikistan, bu konuda askeri temaslarını artırıyor.

ABD destekli eski Afgan yönetiminin Tacik asıllı eski Genelkurmay Başkanı Bismillah Han, bu konuda Tacikistan ile görüştüklerine dair sosyal medya hesabından bir açıklamada bulundu.

Bismillah Han, Tacikistan Savunma Bakanı Şir Ali Mirza ile bir görüşme gerçekleştirdiğini kaydetti.

Han'ın paylaşımına göre görüşmede, Afganistan-Tacikistan sınır hattında "terörle mücadele" önlemlerinin alınması ve Taliban muhalifi Tacik asıllı Afganların da bu süreçte iş birliğinde bulunması gündeme alındı.

Bölge uzmanları, Tacikistan'ın bölgede Taliban karşıtı faaliyetlerin odak noktası haline geldiği görüşünde.

Financial Times'ın Moskova ve Orta Asya muhabiri Nastassia Astrasheuskaya, bölgedeki son duruma ilişkin hazırladığı raporda, "Tacikistan'ın Taliban karşıtı direniş için bir merkez haline geldiğini" ifade etti.

Raporda Ahmed Mesud, Emrullah Salih ve Abdullatif Pedram gibi bir Taliban muhalifi Tacik isimlerin tamamına, başkent Duşanbe'de sığınma hakkı verildiği ifade edildi.

Taliban karşıtı Tacik liderlerin Tacikistan tarafından desteklendiği ve burada Taliban'a karşı faaliyetlerine devam ettikleri belirtiliyor.

Tacikistan, Afganistan'ın diğer kuzey komşularının aksine, ülkede kurulan 'İslam Emirliği'ne açıkça muhalif bir tavır aldı. Özbekistan ve Türkmenistan Taliban ile görüşmeler gerçekleştirdi ve yapıcı açıklamalarda bulundu. Tacikistan ise, başta Devlet Başkanı İmamali Rahman olmak üzere, Taliban aleyhine sert açıklamalar yapmaya devam ediyor.

Tacikistan, Taliban'ın iktidarı aleyhine oldukça net açıklamalarda bulunmuş durumda.

İmamali Rahman, Afganistan'daki durumu olduğu gibi bırakırlarsa, 2001'deki durumun tekrar etme olasılığı olduğunu savundu.

Rahman'ın Taliban'ın güçlenişini, ülkesindeki iç muhalefete karşı bir baskı aracı olarak kullanacağı da ifade ediliyor. Bu paralelde, muhaliflere yönelik baskı politikalarının "Taliban" söylemiyle örtmeye çalışacağı tahmin ediliyor.

Tacikistan'ın başkenti Duşanbe, Taliban karşıtı Tacik asıllı Afganların merkezi haline gelmiş durumda.

Burada bulunan isimlerden Tacik Abdullatif Pedram, "Bir ay içinde Taliban'a karşı direnişi resmi olarak ilan edeceklerini" ifade etti. Pedram "Ya İslamcı bir devleti kabul edeceğiz yahut direneceğiz" sözleriyle düşüncelerini dile getirdi. Taliban saflarında çok sayıda Tacik lider ve savaşçı bulunuyor. Bu doğrultuda ülkedeki Taciklerin daha az bir kısmı Taliban karşıtı sürece dahil olmuş vaziyette.

Pedram, Taliban karşıtı direniş güç kazandıkça Rusya'nın da bu sürece destek olacağı görüşünde. Moskova ile çok iyi temasları bulunduğunu ifade eden Pedram, Rusya'nın Afganistan'daki ekonomik kaynaklardan faydalanmak için de kendileriyle iş birliği yapabileceğini savunuyor. Bölge uzmanlarının önemli bir kısmı ise Rusya'nın Taliban ile olumsuz ilişkiler istemediği için böyle bir adım atmaktan uzak duracağı görüşünde.

Orta Asya'da Rusya'nın en yakın siyasi ve askeri müttefiki sayılan Tacikistan'ın Taliban ile ilişkileri gerilirken Rusya'nın tutumu da merak konusu.

Taliban muhalifleri, bu desteğin Rusya ile sınırlı kalmasını da istemiyor. Afganistan'ın eski Tacikistan Büyükelçisi olan ve Taliban'ın iktidara gelişiyle görevi sonra eren Muhammed Zahid Agbar da bu görüşte. Eski Büyükelçi "Bizi sadece birkaç ülkenin desteklemesini istemiyoruz. Uluslararası toplumun bizi desteklemesini istiyoruz. Çünkü burada uluslararası terörizmden bahsediyoruz ve bu tüm dünyayı tehdit ediyor." şeklinde konuştu.

"Tüm komşularla iyi ilişkiler" politikası izlemek isteyen Taliban da son süreçte Tacikistan'ın açıklamalarını yanıtsız bırakmadı.

Afganistan'daki yeni yönetimin Başbakan Yardımcısı Abdusselam Hanefi, Tacikistan'ın açıklamalarına şu sözlerle yanıt vermişti:

"Tacikistan bizim iç işlerimize ve topraklarımıza müdahale ediyor. Her eylemin bir karşılığı olacaktır."

Taliban'ın Genelkurmay Başkanı olarak Tacik bir isim olan Kari Fasihuddin Badahşani'yi ataması da, Tacikistan'ın hamlelerini dengelemek için atılmış bir adım olarak yorumlanıyor.

1996 yılında Taliban'ın Afganistan'da iktidara gelmesiyle Tacikistan da ciddi şekilde etkilenmişti. Tacikistan içerisinde İslami kesimler ve cihat yanlıları, Rus destekli seküler yönetime karşı ayaklanmış, çıkan iç savaşta mevcut rejim büyük zarar görse de kendisini ayakta tutabilmişti. Bu savaşta Afganistan'daki birçok cihat yanlısının Tacikistan'a gittiği, ayrıca Tacikistan'daki grupların da Afganistan'dan destek aldığı ifade edilmişti.

Tacikistan'ı oluşturan Tacik etnik grubu aynı şekilde Afganistan'da da mevcut. Tacikistan'da yaklaşık 7 milyon Tacik yaşarken, bu sayı Afganistan'da 8 milyonu aşıyor. Afganistan'daki Taciklerin önemli bir bölümü de siyasi ve askeri olarak Taliban içerisinde faaliyet gösteriyor.

Tacik Taliban mensuplarının Tacikistan'a olan etkisi ve Taliban muhalifi Taciklerin faaliyetleri doğrultusunda, gerilimlerin bölgede sıcak bir savaşa dönüşmesinden endişe duyuluyor.