ARAŞTIRMA - 11 Şubat 2013`te Roma`da düzenlenen kardinaller toplantısında Katolik Kilisesi`nin 85 yaşındaki lideri Papa 16.(XVI) Benediktus beklenmeyen bir şekilde 28 Şubat 2013`te istifa edeceğini açıklamıştı. Bunu takiben istifanın nedenini açıklayan bir açıklama yayımlanmıştı. Dilekçede istifa nedeni olarak yorgunluk, yaşlılık ve zayıflık gösterildi. Benediktus, altı yüzyıl içinde istifa eden ilk papa olarak tarihe adını yazdırdı. En son bu şekilde istifa eden 1415`te Roma Katolik Kilisesi`nin lideri Papa XII. Gregory olmuştu.

İstifa sıra dışı bir eylem
Papa 16. Benediktus`un istifası siyasi açılardan bakılırsa çok olağanüstü bir eylemdir. Ancak, eğer ideolojik açıdan konuya bakarsak durum çok farklıdır. Hıristiyan inancında, kilisede ruhani liderlik bir kişinin kendi isteği üzere terk edebileceği dünyevi veya parlamenterlik otoritesine bağlı bir durum değildir. Hıristiyanlara göre Papa, Allah`ın meshettiği (haşa) yani seçtiği, Allah`ın halefleri tarafından veya Allah`a yakın insanlar tarafından seçilen kişidir. Katolik inancında Papalık ilahi bir görevdir. Papa seçildikten sonra artık sıradan kardinal değil, o bir nevi Hz. İsa (a.s.)`ın soyundan gelen halefidir. Böyle bir inanç Papa`ya özel bir kutsallık veriyor. Bu temel üzerinde Papalığın ömür boyu sürümesi gerekiyor.

Nedeni yaş veya yorgunluk olamaz
Papa 16. Benediktus`un selefi John Paul II şiddetli hastalık nedeniyle öldü, ondan önceki VI. Paul`un sağlık durumu çok kötü idi. Diğer Papaların kaderleri de benzer şekillerde idi. Ancak şimdi Benediktus`un beklenmeyen istifa nedeni Hıristiyan dünyasına basit nedenlerle açıklanıyor. 16. Benediktus, Katolik Kilisesi tarihinde bir gelenek dışı karar aldı ve sebep olarak da yaşlılığı, yorgunluğu ve zayıflığı gösterildi. Ama bütün nedenler bunlar değil, olamaz da…
Joseph Ratzinger, 2005 yılında göreve seçilmesinin ardından adını 16. Benediktus olarak seçti, o yaşlı ve hasta idi ve bir kez kalp krizi de geçirmişti. 16. Benediktus, 78 yaşında ölen II. John Paul`den görevi devralmıştı. Joseph Ratzinger, zaten o zaman uzun süre kalamayacağını aslında kabul etmişti. Bu nedenle istifa nedeni sadece yaş olmaz.

Kiliseler güvenilirliğini yitirdi
16. Benediktus, 8 yıl boyunca Katolik Kilisesi`nin liderliğinde Vatikan`da büyük inişler ve çıkışlar yaşadı. Aslında bu inişler ve çıkışların Benediktus`un istifasının nedenleri arasında olduğu konuşuluyor. 16. Benediktus dönemi Vatikan`ında büyük krizler olarak sübyancılık skandalı ve Katolik Kilisesi rahiplerinin çocuklara yaptıkları tecavüzleri sayabiliriz. Tutulan raporlar bir veya iki kilise hakkında değildi. Skandal, Amerika Birleşik Devletleri`nden başlayarak Avrupa`ya kadar birçok ülkeyi kapsıyordu ve yayılmıştı. İrlanda ve Hollanda`da gerçekleri araştırmak için bir komisyon oluşturulmuştu. Hollanda`da Soruşturma Komisyonu raporunun yayınlanmasıyla Katolik din adamlarının ahlaksızlığı geniş açıdan açıklanmıştı ve ortaya çıkmıştı.

Rapora göre 1945-1981 arası Katolik Kilisesi`nin organları tarafından sadece Hollanda`da 10 ile 20 bin arası çocuk tecavüze uğradı. 2010 yılına kadar tecavüze maruz kalan küçük çocukların sayısı on binlere ulaşmıştır. Rapor, bu ülkenin 34 bin vatandaşı ile yapılan görüşmelere dayanmaktadır. Bu demek ki her beş çocuktan biri Hollanda`da Katolik Kilisesi`nin kurumlarında tecavüze maruz kalıyor. Hollanda Soruşturma Komisyonu`nun raporunda şöyle deniliyor: \"1795 raporuna dayanarak komisyon çeşitli piskoposluklarda çalışan 800 erkek ve kadın tecavüzcüyü söyleyebilir. 800 suçludan 105`i hâlâ hayatta...\" Rapor; Katolik Kilisesi liderleri ve kilise kontrollü okullarda, yetimhanelerde çocuk istismarını önlemede ihmalkâr davranıldığını belirtiyor.

Papaz ve rahiplerin sapıklıkları hiç bitmedi
Böyle bir rezillik ortaya çıktıktan sonra, 16. Benediktus ülkeler arası yaptığı bir geziler sırasında Katolik rahiplerinin ahlaksızlık sorununu gündeme getirmekten vazgeçmemişti. Katolik dünyasının lideri, eleştiriyi azaltmak için bir ülkeye ziyareti sırasında devamlı rahiplerin kurbanlarına duyduğu sempatiyi dile getiriyordu. Rahiplerin utanç verici davranışlardan dolayı kurbanlara tazminat ödeyerek Vatikan`a yönelik protestoları sona erdirmek için uğraşıyordu ya da en azından sert eleştirileri azaltmak niyetindeydi.

Ancak bu önlemler hiç fayda vermedi. Bazı kiliselerdeki her yeni skandal, önceki yıllarda meydana gelmiş onlarca olayı ortaya çıkarıyordu. Bu olaylar Katolik halkın gözünde Katolik Kilisesi`nin otoritesini zayıflattı. Hıristiyanlar için \"manevi babalar\" olarak kabul edilen rahipler, çocuklar için tehdit ve güvensizlik kaynağı haline geldi. Bu, Kiliselerde temiz rahipler de yok demek değildir. Ancak sapık ve ahlaksız rahiplerin kiliseye ve papazların güvenirliğine verdiği zarar, kolay telafi edilemeyecek demektir.

Ortaçağda kilise rahiplerinin despotizmi ve zihni uyuşukluğu Hıristiyan toplumda hümanist ve laik eğilimlerin ortaya çıkmasına neden olmuştu. Günümüzde rahiplerin yaptığı ahlaksızlık ise Hıristiyan toplumunu kiliselerden itiyor ve uzaklaştırıyor. Papa 16. Benediktus`un doğum yeri olan Almanya`da 180 bin kişi Katolik Kiliselerinden uzaklaşmıştır. Ayrıca Almanya`da gençlerin yüzde 60`tan fazlası da din bakımından Hıristiyanlığa hiç bir ilgi duymadığını dile getirmektedir.

Vatikan`ın yeni liderini zorlu bir görev bekliyor
Katolik Kilisesi itibarını yitirmiştir. Kiliseler görevlerini yerine getirmiyor, Avrupalıların giderek Hıristiyanlıktan uzaklaştığı görünüyor. Katolik Kilisesi, bir grup rahiplerin ahlaksızlıklar krizi ile sınırlı değildir. Geçen yıl 16. Benediktus, Katolik Kilisesi kardinalleri arasındaki yolsuzluk ve güç mücadelelerini gösteren gizli olayları öğrenince şok olmuştu. Banka uzmanları da dünya mali kurumları arasında en çok yolsuzlukların olduğu bankalardan biri olarak Vatikan Bankası`nı gösteriyorlar.

Katolik Kilisesi`nin geleceği konusunda çoğu gözlemciler, seçilecek olan Katolik Kilisesi`nin yeni liderinin, 16. Benediktus`un muhafazakâr politikalarını devam ettireceğine inanıyor. Katolik Kilisesi içindeki cinsel tacizle mücadele etme ihtiyacı, Vatikan`ın yeni liderinin başlıca zorluklarından biri olacaktır.

Yeni papanın ilk işi İslam`a karşı propaganda mı olacak?
Rahiplerin cinsel istismardan dolayı görevden alınması, dikkatleri dağıtmak için İslam karşıtı propaganda faaliyetlerine hız verileceğine işaret ediyor . Katolik Kiliselerinde genel ahlaksızlığın nedenleri tespit edilmedikçe Vatikan bundan sonrada büyük skandallara şahit olacaktır. Vatikan`ın iki sene önce yayınladığı raporda özellikle Afrika kıtasındaki Müslüman sayısının hızla artması ve dünya genelinde Hıristiyanların sayısındaki azalma, yeni seçilecek Papa`nın ilgilenmesi gereken başlıca konu olacaktır. Seçilecek yeni papanın, misyonerlik faaliyetlerini artırması gerektiğini ve İslam`a karşı yeni bir propaganda başlatması gerektiği konusu Katolik Kilisesi kardinalleri arasında konuşulan önemli konular arasındadır.

Vatikan İslam`la değil, ahlaksızlığıyla mücadele etmeli
Ancak Vatikan, dünyada hızla büyüyen İslam`a karşı hiç bir şey yapamayacak. Çünkü İslam`ın bir sahibi var. Vatikan, bazı rahiplere evlenme yasağı gibi insan doğasına aykırı olan geleneklerini yeniden düşünmeli ve Kiliselerdeki bu ahlaksızlıklara son vermeye bakmalıdır. 16. Benediktus, bu geleneğin revizyonuna şiddetle karşı çıkıyordu. Ayrıca o, mümkün olduğunca kendi halefinin seçimine müdahale etmeyeceğini de açıkladı. Ancak uzmanlar, 16. Benediktus`un Katoliklerin gelecekteki lider seçiminde etkin rol alacağını tahmin ediyor. Bu nedenle yeni seçilecek Papanın bu tür krizlerle mücadele açısından Katolik Kilisesinde köklü reformlar başlatacağı söylenemez. İnsanlık, önümüzdeki yıllarda Vatikan`ın daha çok skandallarına şahit olacaktır.
(Riyad Makaev / İLKHA)