Dilatasyon Derzi Ne işe Yarar?
Binalar, yapıldıkları malzemelerin cinsine göre, sıcaklıklardan etkilenirler. Bütün cisimlerin uydukları fizik kanunlarına tabidirler. Bu nedenle, sıcaklık arttığı zaman genleşme, sıcaklık azaldığı zaman büzülme olacaktır. Bu hareket çok büyük miktarlarda olmamasına rağmen, yapılarda istenmeyen bir durumdur.
Yatay ve düşey hareketlerden az etkilenmek ve yapının tamamının hasar görmemesi açısından belli uzunluktan sonra yapı bir bütün olmaktan çıkarılıp ayrı bir yapı olarak inşa edilir edilmelidir. Dilatasyon derzi, farklı geometrilere sahip yapıların veya büyük genişlikteki yapıların belli noktalardan bölünerek iki ayrı parça olarak çalışmasını sağlayan yapı boşluklarıdır.
Dilatasyon derzi, yapıların düzensizliklerini yok etmek amacıyla da kullanılabilir.
Deprem durumunda eğer yeterli dilatasyon derzi mesafesi bırakılmazsa eğer depremde yapılar birbirine hasar verir. Buna ek olarak bitişik nizam yapıların kat seviyelerinin de birbiri ile aynı olması istenir çünkü aksi takdirde deprem durumunda deprem yüküne ek olarak yapıların birbirine ek kesme kuvveti uygulamasına neden olur.
Derz aralıkları binaları birbirlerine bağlayacak şekilde doldurulmaz. Yalnız temelden geçmesi muhtemel su ve nem gibi yapıya zarar verecek etkiler için derz araları temelden itibaren bitümlü levha, keçe, fosfor vb. gibi yalıtım malzemeleri ile izole edilmelidir.
İnşaat derzi, amaçlarına göre birden fazla alt başlığa ayrılmaktadır. Bunlar deprem esnasında yapının çarpışmasını engellemek, ısının inşaata olan etkisini azaltmak, temeldeki farklı oturmaların yapıya olan etkilerini azaltmak ve oluşan ısı, titreşim ve sesleri belli alanlarda toplanmasını sağlamaktır.Bunlar deprem, hareket,titreşim derzi olarak çeşitlendirilmiş derzi, düşey ve yatay şekilde gerçekleşen yeryüzü hareketlerinin etkilerini en aza indirmek ve büyük hasarların önüne geçmek için uygulanmaktadır. Deprem derzi sayesinde inşaatın zemininde gerçekleşme ihtimali olan farklı oturma durumu ve sıcaklığın etkileri en Hareket derzi, betonarme yapıdaki köprü gibi yapıların içerisinde gerçekleşebilecek iç gerilmelerin meydana getirebileceği ayrılma, çatlama gibi olayların önüne geçmeyi amaçlamaktadır.aza indirilmektedir.
Titreşim derzi, adından da anlaşılabileceği üzere yapılarda meydana gelebilecek titreşimlerin sonuçlarını engellemek için uygulanmaktadır. Titreşim derzi, genellikle sanayi bölgelerinde yüksek titreşim ile çalışan makinelerin bulunduğu kısımlara uygulanarak titreşimin diğer alanlara yayılması engellenmektedir.