Yeni `İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası`na DİKKAT!

İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenleyen 6331 sayılı kanun 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Ancak birçok kişi yasa içeriğinden ve cezalardan habersiz. Kademeli olarak uygulanacak olan yasanın uygulama takvimi ise şöyle; 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren 50’den çok çalışanı olan şirketler, 1 Temmuz 2013’ten itibaren 50 ve 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan şirketler, 1 Temmuz 2014’ten itibaren ise diğer bütün şirketler; iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve sağlık personeli bulundurma hükümlerini uygulamakla yükümlü olacak. Yasanın kapsamı dışında olan tek şirket grubu ise tek bir kişinin çalıştığı şirketler.”

PEKİ, KANUN NELERİ GETİRİYOR?
Kamu ve Özel sektör ayırmaksızın tüm çalışanları kapsayan yasa risk değerlendirmesini de zorunlu hale getiriyor. Yani tüm şirketler risk değerlendirmesi sonrası “Az tehlikeli”, “Tehlikeli” veya “Çok tehlikeli” durumuna göre yasadan etkilenecek. İşyeri tehlike sınıfları ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yer alan kısa vadeli sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda, tespit edilecek. İşveren ve işçi arasındaki ilişkileri de etkileyen yasa çalışanları temsil etmeye yetkili çalışan temsilcisi kavramı getiriyor. Böylece hem çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusundaki karar alma faaliyetlerine katılmaları sağlanacak hem de ciddi ve yakın tehlikeyle karşı karşıya kalındığında çalışanlar çalışmaktan kaçınma haklarını kullanabilecekler.

 

İş sağlığı ve güvenliği profesyonellerin, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hususları işverene iletme ve işverence uyulmayan hayati tehlike arz edenleri Bakanlığa bildirme hakkı da getiriliyor. Yeni uygulamaya göre Mikro işletmelere iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri konusunda destek sağlanacaktır. Çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışan sektörler veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği iş yerlerinde risk değerlendirmesi yapılmaması iş durdurma sebebi sayılacaktır. İş yerlerinin toplu halde bulunduğu yerlerde iş sağlığı ve güvenliği koordinasyonunun sağlanması temin edilmiştir.

İŞYERİ HEKİMİ UYGULAMASI
Yeni yasa ile işveren, çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirmek ve bu kişilerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılamak zorunda. Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınacak.

YAYIN ZORUNLULUĞU
İş sağlığı ve güvenliği yasası radyo ve televizyonlara da tanıtım zorunluluğu getiriyor. Yasa gereği, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği, çalışma hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında uyarıcı ve eğitici mahiyette yayınlar yapmak zorunda. Bu yayınlar, asgari otuz dakikası 17.00-22.00 ve 08.00-22.00 saatleri arasında yapılarak kopyalarının düzenli olarak Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna teslim edilmesi gerekiyor. Bu programlar ise Bakanlık ve bağlı ve ilgili kuruluşları, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ile ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile bilimsel kuruluşlar, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları veya sivil toplum kuruluşları tarafından hazırlanarak, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun da olumlu görüşü alınması gerekiyor.

TEDBİR ALMAYANLAR YANDI!
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun işverene uygulanmak üzere getirdiği idari para cezaları ise şöyle:
- Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dahil her türlü tedbiri almayan ve tedbirlerine uyulup uyulmadığını izleyip denetlemeyen ve uygunsuzlukları giderilmeyen işverenlere her bir yükümlülük için ayrı ayrı: 2.000 TL
- İş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi ve her bir ay için: 5.000 TL
-Sağlık personeli görevlendirmeyen işverene her bir kişi ve her bir ay için: 2. 500 TL
- İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimine görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân gibi gerekli ihtiyaçları karşılamayan işverenlere her bir ihlal için: 1. 500 TL
- İş güvenliği uzmanının bildirdiği tedbirleri almayan işverenlere her ihlal için: 1.000 TL
- İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkilerini, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlayan işverenlere: 1.500 TL
- 30 Aralık 2012 tarihine kadar risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan işverene: 3.000 TL
- İşverene aykırılığın devam ettiği her ay için: 4.500 TL
- İşyerinde meydana gelebilecek olumsuz bir duruma karşı acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım ve tahliye düzenlemesi yapmayan, bu düzenlemeleri ihlal eden işverenlere her bir yükümlülük ve her bir ay için: 1.000 TL
- İşçiyi işe almadan önce sağlık raporu almayan veya sağlık raporu alınmadan iş değişikliği yapan, İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla sağlık raporu alınmadan işçi çalıştıran işverenlere her bir işçi için; 1.000 TL
- İş sağlığı ve güvenliği konularında işçilerin görüşlerini almayan ve katılımlarını sağlamayan işverenlere; 1.000 TL