ANTALYA (AA) 

Dünyaca ünlü tarihi Kaleiçi'nde Tekeli Mehmet Paşa tarafından 1606-1616 yıllarında yaptırıldığı tahmin edilen Tekeli Mehmet Paşa Camisi'nde, 2018'de başlatılan kazı çalışmaları devam ediyor. Kubbelerinin papatyaya benzerliği dolayısıyla "taş papatya" diye de anılan camide yapılan kazılarda benzersiz el yapımı altın işlemeler ortaya çıkarıldı.

Antalya Vakıflar Bölge Müdürü Hüseyin Coşar, AA muhabirine, Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde geçen Antalya için de önemli en büyük camilerden biri olduğunu söyledi.

Camiyi benzersiz kılan özelliklerinden bir tanesinin içinde çini alınlıklara yazılmış 40 beyitlik kaside bulunduğunu vurgulayan Coşar, kasidenin ise 11. yüzyıldan kalma olduğunu bildirdi.

Sıvaların altından 400 yıllık süslemeler çıktı

Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde çok güzel, çok zarif, çok süslü ve ziynetli cami olduğundan bahsettiğini, ancak restorasyona başlamadan önce camide buna özgü bir görüntü göremediklerini aktaran Coşar, şöyle konuştu:

"Restorasyon öncesi camide yaptığımız incelemede Evliya Çelebi'nin 'çok süslü ve ziynetli' ifadelerine pek anlam veremiyorduk. Ancak kazı yaptıkça sürprizlerle karşılaştık. Başka camilerde olmayan özellikleri, süslemeleri gördük. Restorasyona başlamadan önce iki çini alınlık kayıptı, restorasyon sonrası kadınlar mahfilinde bulunan iki alınlık maalesef zamanla sıvayla kapatılmış. Çok şükür deforme olmamış, korumaya aldık. Yine sıvayla kapatılmış kubbelerdeki çok güzel klasik döneme ait olduğu tahmin edilen süslemeleri ortaya çıkardık. Yakın zamanda barok stiliyle yapılan süslemeler var. Ahşaplarda müthiş özgün sanatsal süslemeler görüldü. Minberin külah kısmında çok özgün süslemeler ve altın varaklı işlemeler ortaya çıktı. 'Kasnak' denilen bölgede haz sanatıyla Fetih Suresi yazılmış. Onun üstünde de süslemeler vardı fakat nitelikli görünmüyordu. Orada raspa yaptık ve altında özgün süslemelere rastladık."

Şadırvan altında Roma dönemine ait mozaik

Coşar, zemin döşemede de yaklaşık 15 santimlik betonu kaldırınca daha özgün döşemelere rastladıklarını söyledi.

Caminin avlusunda da yapılan kazılarda sürpriz durumlarla karşılaştıklarına dikkati çeken Coşar, "Avlusunda büyük bir şadırvan vardı, şadırvanı kaldırdık, altta Roma dönemine ait mozaikler ortaya çıktı. Arkadaşlar bunun üzerinde çalışıyorlar. Burayı da camla sergileyeceğiz." dedi.

Cami müze işlevi görecek

Caminin restorasyon olmadan haliyle şimdiki hali arasında çok büyük değişiklikler olduğunu aktaran Coşar, önceki halini bilenlerin yeni durumunu görünce çok şaşıracaklarını kaydetti.

Restorasyonla gün yüzüne çıkarılan eserlerin korunacağını ve sergileneceğini belirten Coşar, "Her kazıda bir sürprizle karşılaştık, yeni veri ortaya çıkardık. Boya ve sıva raspası sonucu ortaya çıkan süsleme ve tezyinatlar, mozaik süslemeler ve eserlerle cami müze işlevi de görecek. İnanıyorum ki çok büyük bir ziyaretçi akımı olacak." ifadesini kullandı.