Özellikle grip salgınlarının başladığı bu aylarda, akılcı ilaç kullanımı büyük önem arz ediyor. Çünkü nezle olan doktora gitmeden antibiyotik kullanması gerektiğini düşünüyor. Ancak uzmanlar, hastaların uygun ilacı uygun süre ve dozda kullanmadığı sürece hastaya fayda yerine zarar verdiğini ifade ediyorlar.

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanı Dr. Aslı Karadeniz ilaçlarla ilgili doğru bilinen yanlışları anlattı.

Akılcı ilaç kullanımının hastalara klinik bulgu ve bireysel özelliklere göre tanı konulduktan sonra, ilacın uygun dozda ve uygun süreyle uygulanması olduğunu belirten Karadeniz, iyileşmenin de ancak bu şekilde sağlanabileceğini söyledi.

Başta antibiyotikler olmak üzere ilaçların doğru şekilde, doğru dozda ve zamanda kullanılmaması durumunda vücudun zarar görebileceğini, beklenmeyen hastalıklar ve yan etkiler ortaya çıkabileceğine dikkat çekti.

Karadeniz, “Fazla ve gereksiz ilaç kullanımının istenmeyen etkileri olabilir. Alerjik reaksiyonlar gerçekleşebilir, karaciğer ve böbrek yetmezlikleri ortaya çıkabilir, farklı ilaç etkileşimleri, yan etkileri olabilir. Ölümle sonuçlanabilir. Fazla, gereksiz ve yanlış ilaç kullanımının olumsuz etkilerini önlemek için doktor önerisiyle doğru zamanda ve şekilde ilaç kullanmak gerekir. Yan etkiler olsa bile hasta kontrol altında olacaktır.”

“İlaçlar mutlaka doktor kontrolünde alınmalıdır”

Akılcı ilaç kullanımında doktorlara önemli sorumluluk düştüğünü belirten Karadeniz, “Örneğin çok ağrıları olanlar hangi ilacı ne şekilde ne zaman kullanacağı konusunda doktorun önerisini dikkate almalıdır. Bilgilendirmeyi doktor yapmalıdır. Bu bilgilendirme, komşunun bir sindirim sistemi ilacını ağrı kesici yerine komşusuna vermesini de engeller. İlaçlar mutlaka doktor yönlendirmesiyle alınmalıdır.

“Komşusuna iyi gelen ilacın kendisine zarar verebileceğini unutmamalıdır”

Akılcı ilaç kullanımında hastaların dikkat etmesi gereken hususlara da değinen Karadeniz, “İlacı doğru yoldan, doğru zaman aralıklarında, doğru dozda ve belirtilen süre boyunca kesintisiz kullanmalıdır. Kendini iyi hissettiğinde ilacı kendiliğinden kesmemelidir. İlaçtan yarar görmüyorsa doktorunu haberdar etmelidir. Dalgınlıkla ilacı unutabileceğini düşünüp hatırlatıcı düzenlemeler yapmalıdır. Komşusuna iyi gelen ilacın kendisine zarar verebileceğini unutmamalıdır.” ifadelerini kullandı.

Kış aylarında çoğu kişinin yakalandığı nezle ve gribin tedavisi çoğunlukla evde istirahat, bol sıvı tüketimi ve basit ilaçlarla geçirilebileceğini hatırlatan Karadeniz, bilinçsiz ilaç kullanımının hastalığın kontrolünü güçleştirebileceğini ifade etti.

“Viral enfeksiyonlarda antibiyotik beklentisi doğru bir şey değildir”

Grip tedavisinde antibiyotik kullanılmayacağına vurgu yapan Karadeniz, şu ifadelere yer verdi: “Antibiyotik kullanımı ciddi bir sorun. Antibiyotiğin yanlış kullanımı grip ve ishalde oluyor. Gripte antibiyotik gerekmez ama gripten sonra bakteri enfeksiyonu da olursa kullanıldığını görmekteyiz. Bu yanlıştır. Nasıl ki tansiyonumuz çıkabilir diye önceden tansiyon ilacı almıyorsak, gripte de antibiyotik almamalıyız. Gribal enfeksiyon geçmiyorsa, iyileşme sürecindeyken klinik tablo kötüleşiyorsa, birkaç gün sonra ateş, öksürük, balgam, koyu kıvamlı-sarı yeşil akıntı başlıyorsa bakteriden şüphelenilir ve gerekiyorsa antibiyotik verilir. Gereksiz antibiyotik kullanımı sadece hasta için değil toplum içinde zararlıdır. Çünkü direnç gelişiyor. Bir süre sonra da o enfeksiyonlarda o antibiyotik işe yaramaz hale geliyor. Floramızı bozuyor. Vücudunuzda o bakterilerin dengesi var. Antibiyotik tek dozda bile ishal yapabilir. Doktor reçetede niçin antibiyotik verdiğini, tanısını açıklayabilmeli. Hastanın da böyle bir talebi olmamalı. Doktoruna güvenmeli. Viral enfeksiyonlarda antibiyotik beklentisi doğru bir şey değildir”

Bazı hastaların ilaçları kendi inisiyatifi doğrultusunda kestiğini hatırlatan Karadeniz, doktor tavsiyesi ve yönlendirmesi olmadan ilaç kullanımına son verilmemesi gerektiğini söyledi.

“Hastalar bu yanlışa düşmemeli”

Karadeniz, “Zatürre olmuş hasta kendisine yazılan antibiyotiği yan etkileri olduğu gibi çeşitli nedenlerle kullanmadığında, kötüleşerek yoğun bakım gerektiren tabloyla dönebilir, yine hasta ‘Beni kötü yapıyor’ diyerek tansiyon ilacını bıraktığında, birkaç gün sonra felç veya beyin kanaması geçirebilir. Hasta ilacını kendi kesmemelidir. İstenmeyen etkiler olduğunda veya ilaçtan fayda görmediğinde mutlaka doktoruna danışmalıdır. Hastalar bu yanlışa düşmemeli” dedi. (Nizamettin Aşkın-İLKHA)