Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine 9 Ekim'de başlattığı "Barış Pınarı Harekatı" 9'uncu gününde ABD ile yapılan anlaşma gereği ara verildi.

Bu süre zarfında PKK/YPG'liler tarafından rast gele atılan roket, havan topu ve mühimmatlarla sivil halk hedef alındı. PKK/YPG'lilerin saldırısında Nusaybin'de 11, Kızıltepe’de 2, Ceylanpınar'da 2, Akçakale'de 3 ve Suruç'ta 2 kişi hayatını kaybetmiş çok sayıda kişi de yaralanmıştı.  

Saldırıların ardından bazı vatandaşlar başka ilçelere yerleşirken, esnaf da kepenk kapatmıştı. ABD ile yapılan anlaşma gereği harekâta ara verilmesinin ardından sınır hattındaki ilçelerde hayat normale döndü.

Esnaf kepenk açıp iş yerlerinin önünü temizlerken ilçeyi terk eden vatandaşlar da teker teker evlerine geri dönmeye başladı. İlçelerde hayatın normale dönmesi ile birlikte şehir merkezindeki çarşı eskisi gibi hareketlendi. Günler sonra dışarı çıkan vatandaşlar, alışveriş yaptığı görüldü.

Ancak 19 sivilin katledildiği sınır hattındaki ilçelerde yaşananlar, hafızlardan kolay kolay silinmeyecek gibi görünüyor.

İşte süreç ve yaşananlar…

"Amacımız Fırat'ın doğusunu da barış pınarlarıyla sulamaktır"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye sınırında PKK/YPG tarafından kontrol edilen bölgelere operasyon düzenlemek istediği sinyalini vermişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuyu AK Parti'nin 5 Ekim'deki 29'uncu istişare toplantısında bir kere daha gündeme getirerek, "Amacımız Fırat'ın doğusun da barış pınarlarıyla sulamaktır. Bu bölgede 2 milyon kişiyi iskân etmeyi planlıyoruz." demiş ve şunları söylemişti: "Ülkemizi terör örgütünden uzak tutmak için sürekli yüzümüze gülenlere diyoruz ki artık söz bitti. Hazırlıklarımızı yaptık, harekat planlarımızı tamamladık, gereken talimatları verdik. Kararı verilen ve süreci başlamış olan barış pınarlarının önünü açma ihtimali belki bugün belki yarın denecek kadar yakındır."

"Harekat 9 Ekim’de ‘Barış Pınarı’ adıyla başladı"

Bu açıklamadan kısa bir süre sonra TSK, 9 Ekim Çarşamba günü savaş uçakları ve havan toplarıyla Suriye'nin kuzeyini bombalamaya başladı.

Harekâtın ismi, Erdoğan'ın cumartesi günü kullandığı "Barış pınarlarıyla sulamak" ifadesinin ardından sosyal medyada konuşulduğu üzere "Barış Pınarı" olarak belirlendi.

YPG'nin kontrol ettiği sınırın uzunluğu 400 kilometreden fazla

TSK ve Milli Suriye Ordu'nun sınırdan ilk geçiş yaptığı bölgeler ise Resulayn ve Tel Abyad'ın etrafındaki köyler oldu.

YPG'nin Türkiye sınırında kontrol ettiği sınırın uzunluğu 400 kilometreden fazla.

Sınırdan 30 kilometre içeri uzanan bir alanda kurulacak güvenli bölge ile hem Türkiye'ye havan topu atışlarının sonlanacağı hem de Türkiye'de bulunan milyonlarca Suriyeli sığınmacının bu bölgede inşa edilecek konutlara yerleşeceği savunuluyor.

Harekât kapsamında, Şanlıurfa'nın sınır ilçesi Ceylanpınar’ın karşısındaki Resulayn ve Akçakale’nin karşısındaki Tel Abyad’ta askeri operasyon başlatılmış, ancak ABD ile varılan anlaşma gereği 5 günlük bir ara verilmişti.

Qamışlo’da askeri operasyon henüz olmadı

Mardin’in Nusaybin ilçesi karşısındaki Kamışlı’da ve Kızıltepe’nin karşısında Derbesiye’de Türkiye’nin şu ana kadar herhangi askeri operasyon olmadı.

Operasyon olmamasına rağmen, PKK/YPG’nin bu bölgelerden Mardin’in sınır ilçesi ve köylerine attığı havan topları nedeniyle ölümler, yaralanmalar ve maddi kayıplar oldu.

Buralardan Kürtlerin yaşadığı bu bölgelere ve özellikle sivilleri hedef alarak yaptığı saldırılar, maskelerini bir kez daha düşürdü.

Mardin’de 13 sivil katledildi

PKK/YPG’liler, sivilleri hedef alan saldırılarında Nusaybin’de 11, Kızıltepe’de 2 olmak üzere 13 sivili düzenlediği havan saldırılarda katletti, 80’e yakın sivili yaraladı.

15 Ekim’de ise Mardin'in Kızıltepe ilçesine bağlı kırsal sınır mahallesi Taşlıca (Xerabkort) Mahallesi'ne, PKK/YPG tarafından havan mermisi atıldı. Saldırıda 2 kişi yaşamını yitirdi, 12 kişi yaralandı. Saldırıda hayatını kaybeden Hacı Halil Türkoğlu ile yeğeni Bedran Türkoğlu, yan yana köylerinde defnedildi.

Nusaybin ve Kızıltepe, Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı sınır iller. Buralarda HDP’ye yüzde 80 destek çıkmasına rağmen, PKK’nin sivilleri hedef alması, aslında gizledikleri maskelerini bir kez daha düşürmüş oldu.   

Şanlıurfa'da 7 sivil hayatını kaybetti

Harekatın başladığı ilk günün de PKK/YPG'lilerin atılan mühimmat sonucu Akçakale'de ikamet eden Suriye uyruklu 9 aylık bebek Muhammed Omar Şaar ve Cihan Güneş hayatını kaybetmiş, 46 kişi de yaralanmıştı. Ceylanpınar'da ise 11 yaşındaki Mazlum Güneş ve 11 yaşındaki Elif Terim hayatını kaybetmiş ve çok sayıda kişi de yaralanmıştı. Suruç'a bağlı Çaykara Mahallesine atlan mühimmat ile mahalle muhtarı Halil Yağmur, İsmail Taşkın ve Şıh Güzel hayatını kaybetmiş, 3 vatandaş da yaralanmıştı.

Eğitime ara verildi, halk evlerinin bodrum katına sığındı

Bu saldırılardan sonra halk tedirgin olmaya başladı ve Mardin ile Şanlıurfa Valiliğinin aldığı kararla eğitime ara verildi. Aynı akşam Nusaybin Kaymakamlığı, can güvenliği açısından evlerin bodrum katlarına sığınmalarını istedi. Ceylanpınar ve Akçakale'de ise anonslar yapılarak vatandaşların gerekmedikçe dışarı çıkmamaları istendi.  

Önce gazeteciler ardından siviller hedef alındı

Harekatın 3’üncü günü şehir merkezi sakin bir güne başladı. Ancak tedirginlik hakimdi. İkindi namazıyla beraber tekrar kent merkezinde silah ve top atışları yankılandı.

Önce gazetecilerin kaldığı ve çekim yaptığı otele hedef alındı. Saldırıda aralarında İLKHA muhabirinin de bulunduğu 3 gazeteci etrafa saçılan camlardan hafif şekilde yaralandı. Ardından da ilçenin çarşı merkezinde bulunan Yeni Turan Mahallesi Hamam Sokaktaki bir eve top mermileri isabet etti. Bu saldırıda ise 8 sivil hayatını kaybetti, 35 sivil de yaralandı.

Sınır hattındaki ilçeler hayalet şehre döndü

Akşam karanlığının çökmesi ile birlikte Nusaybin sokakları boşalarak adeta hayalet şehre döndü. Rastgele atılan havan topu, roketatar ve mühimmatlar nedeniyle Akçakale ve Ceylanpınarlılar, en yakın akrabalarının yanına gitmek zorunda kaldı. İlçe merkezini terk eden vatandaşların ardından şehir adeta hayalet şehre dönüştü.  

Harekata 5 gün ara

Harekatın 9’uncu gününde Türkiye ile ABD arasından anlaşma sağlandı ve 5 gün ara verildi. Harekata ara verilmesinin ardından sınır hattındaki ilçelerinde hayat normale dönmeye başladı.

Peki, bundan sonra ne olacak?

Türkiye ile ABD arasında 17 Ekim 2019 tarihinde yapılan mutabakat ile ‘Barış Pınarı Harekâtına’ 5 gün (120 saat) ara verilmişti. Bu sürede PKK/PYD-YPG sınırdan çekilecekti, Milli Savunma Bakanlığının yaptığı açıklamalara göre 120 araçlık bir konvoyun çekildiği belirtiliyor.

Sahada gelişen bu yeni durum ve Suriye rejim güçlerinin Türkiye sınırına yakın bir noktaya gelmesi, Ankara'nın Moskova ile yeni bir anlaşma sağlaması gerekliliğini ortaya çıkarabilir.

Uzmanlar, Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bugün, yani 120 saatlik sürenin dolduğu bir günde görüşecek olması bu görüşmenin önemini artırmış durumda. Ancak gelinen noktada, Türkiye'nin bundan sonraki süreçte Rusya ve ABD arasında çok daha dengeli bir politika izlemek durumunda kalacağını ifade ediyor.  (M. Salih Keskin – İLKHA)