Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), 2018 yılına ait ‘vatandaş bildirimleri yıllık raporu’nu açıkladı.

RTÜK Kamuoyu, Yayın Araştırmaları ve Ölçme Dairesi Başkanlığı verilerine göre, 2018 yılında 124 bin 234 kişi çeşitli kanallar üzerinden Üst Kurul’un kapısını çaldı.

Şikayetler ağırlıklı olarak 444 1 178 numaralı RTÜK İletişim Merkezi’ne yapıldı. Bildirimlerin 123 bin 409’u televizyon, 825’i ise radyo yayınlarına yönelik gerçekleşti.

Dizilere şikayet ilk sırada

Vatandaşların en fazla rahatsız olduğu program türü, yüksek rating oranına sahip dizi filmler oldu. 48 bin kişi dizi filmleri şikayet etti.

Dizi filmleri şikayet eden vatandaşlar, şiddet içerikli ve yasadışı eylemlerin yansıtıldığı sahnelerin, özellikle çocuklara ve gençlere olumsuz örnek oluşturduğunu, benzer eylemlere teşvik ettiğini belirterek bu durumun toplumun hukuka güvenini sarsılabileceğini ifade etti.

Bir çocuğun bildirimi dikkat çekti

Gelen bildirimlerden çok dikkat çekici olanlar var. Örneğin bir çocuğun bildirimi RTÜK İletişim Hattı’na şu şekilde yansıdı.

"Babam bir dizideki karısını döven karaktere çok benziyor. Annemle ben şu an babamdan kaçıyoruz. Lütfen diziyi bitirin. Kaç gündür size şikayet etmeye kalktım. Her seferinde beni dövdü. Lütfen bitsin de babam anneme aynısını yapamasın"

Dizi filmler program türüne yönelik şikayetlerde en çok tasnif edilen kriter ise "Program Uyarılsın-Ceza Verilsin-Kaldırılsın/Kanal Kapatılsın" kriteri olarak öne çıktı.

RTÜK, 2018 yılında en çok şikayet alan dizi filmlere 6 kez idari para cezası ve 1 kez program durdurma cezası  müeyyidesi uyguladı.

"Sohbet" programlarına tepki

Şikayet sıralamasında ikinci sırada 17 bin 782 bildirimle "Sohbet Programları" yer aldı. Bu program türünde en fazla bildirim ‘Adnan Oktar ile Sohbetler’ olurken, ilgili kanalın yayınları Radyo ve Televizyon Üst Kurulu kararıyla durduruldu. 

Tele alışveriş kandırmacası

Şikayetlerde üçüncü sırayı yaklaşık 12 bin bildirimle "Tele-Alışveriş" aldı.

Bu bildirimler içerinde ilk sırada yüzde 44.3 oranıyla "Cinsel Ürün" satışı yapan reklamlar yer aldı.

"Bitkisel Ürünler" ve "Telefon" satışı yapılan tele-alışveriş yayınları da yine çokça şikayet edildi. Vatandaşlar, tele-alışveriş yayınlarıyla halkın kandırıldığını ve dolandırıldığını düşünüyor.

RTÜK geçen yıl reklam süresi kullanımına 154 kez ve tele-alışveriş yayınlarına da 115 kez müeyyide uygulayarak, vatandaşların haklarını koruma konusunda önemli kararlar aldı.

Bildirim dağılımı

Dizi filmler, sohbet programları, tele alışverişten sonra genel şikayetler içinde dördüncü sırada "Beceri ve Direnç Yarışmaları" beşinci sırada ise  "Haber Bültenleri" yer aldı.

RTÜK’e bildirimde bulunanların yüzde 67’si erkek, yüzde 11,6’sı memur; yüzde 34,7’si ise üniversite mezunu. 

26-30 yaş grubundaki vatandaşlar yayınlara daha duyarlı. En fazla bildirim,  yüzde 27,8 ile İstanbul’dan yapıldı.

Bildirimlerde geçen yıla göre bir düşüş yaşandı. Bu farkın nedeni, 2017 yılının Ocak-Haziran döneminde yayında olan ve çok sayıda şikayet alan evlilik programlarının 2018 yılında yayınlanmıyor olmasından kaynaklanıyor.

Program türlerinin 2018 yılı ortalama share değerleri 2017 yılıyla karşılaştırıldığında reality show program türünda azalma olduğu göze çarparken, haberler ve beceri ve direnç yarışmaları program türlerinde artış olduğu görüldü.

RTÜK Başkanı’ndan teşekkür

2018 Vatandaş Bildirimleri Raporu’nu değerlendiren RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, bildirim yapan vatandaşlara teşekkür etti.

Şahin, "Vatandaşlarımız yayınlar konusunda çok duyarlı. Kendilerine çok teşekkür ediyorum. Onların bildirimleri bizlere ışık oluyor. Düzenleme ve denetleme faaliyetlerimizi yaparken, aziz milletimizin ne düşündüğü bizler için çok önemli. Gerek RTÜK iletişim Merkezi gerek CİMER ve başta mecralardan bizlere ulaşan halkımızın sesine kulak veriyoruz. Her bir bildirim bizim için çok değerli. Bütün şikayetleri tek tek ele alıyor ve gerekeni yapıyoruz. RTÜK‘le iletişim kuran her vatandaşımız şunu bilsin ki, çağrıları karşılıksız kalmıyor. RTÜK Başkanı olarak göreve geldikten sonra açık kapı iletişim anlayışını hayata geçirdik. Sosyal ağlardan, telefonla iletişim merkezimizden ve bizzat Bilkent’teki hizmet binamıza gelerek bizlere ulaşabilirler. Kapımız aziz milletimize her daim açık." dedi. (İLKHA)