MUTFAKTA YANGIN VAR!
Son birkaç aydır market ve pazarlarda yaşanan fahiş zamlar gıda enflasyonunu da vurdu. TÜİK’in açıkladığı rakamlara göre gıdada yıllık artış % 30’u geçti. Yüksek fiyatlar nedeniyle markete, pazara gidemeyen vatandaşın mutfağında ise uzun bir süredir yangın! var.
İSMAİL DALKILIÇ- DOĞRUHABER
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocak ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Enflasyon 2019 yılına yükselişle başladı. TÜFE Ocakta aylık yüzde 1,06 ve yıllık yüzde 20,35 seviyesinde gerçekleşti. Yıllık en fazla artış yüzde 30,97 ile gıdada oldu. Ocak ayının zam şampiyonu ise yüzde 87 fiyat artışıyla çarliston biber oldu. Yüksek fiyatlar nedeniyle markete, pazara gidemeyen vatandaşın mutfağında ise uzun bir süredir yangın var. Gıda fiyatlarında son 16 yılın en yüksek artışı yaşanırken vatandaşın beklentisi ise bir an önce bu yangının söndürülmesi için acil önlem alınması.
GIDA FİYATLARI OCAK AYINDA YÜZDE 30.97 ARTIŞ GÖSTERDİ
TÜİK verilerine göre, TÜFE'de Ocak ayında bir önceki aya göre %1,06, bir önceki yılın Aralık ayına göre %1,06, bir önceki yılın aynı ayına göre %20,35 ve on iki aylık ortalamalara göre %17,16 artış gerçekleşti. Yurt içi ÜFE aylık yüzde 0.45 artarken yıllık artış yüzde 32.93 oldu. Çekirdek enflasyon %19.53'ten %19.02'ye geriledi. Gıda fiyatları ise ocak ayında yüzde 30.97 artış gösterdi. Önceki dönem bu oran yüzde 25.11 seviyesindeydi. Ana harcama grupları itibariyle 2019 yılı Ocak ayında endekste yer alan gruplardan, çeşitli mal ve hizmetlerde %3,62, sağlıkta %3,56, eğlence ve kültürde %3,18 ve lokanta ve otellerde %1,07 artış gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle 2019 yılı Ocak ayında endekste düşüş gösteren bir diğer grup ise %3,10 ile konut oldu. TÜFE'de, bir önceki yılın aynı ayına göre çeşitli mal ve hizmetler %29,63, ev eşyası %29,07, eğlence ve kültür %23,15 ve lokanta ve oteller %19,89 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.
PATLICAN FİYATLARI YÜZDE 80,94 ARTTI
Gıda fiyatlarında son 16 yılın en yüksek artışı yaşanırken, fiyatı en çok artan ürünler sıralamasında ilk 9 sırada yaş sebze ve meyve ürünleri yer aldı.
TÜİK verilerine göre, ocak ayında fiyatı en çok artan diğer ürünler şöyle:
Yüzde 80,94 ile patlıcan,
Yüzde 67,63 ile ıspanak,
Yüzde 63,84 ile sivri biber,
Yüzde 53,31 ile taze fasulye,
Yüzde 44,31 ile salatalık, yüzde 38,75 ile domates,
Yüzde 36,03 ile havuç,
Yüzde 28,41 ile kabak,
Yüzde 23,31 ile ulaşım araçları.
ESNAF VE SANATKAR EKONOMİNİN BAROMETRESİDİR
Esnafın korunması gerektiğine dikkat çeken TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, 'Piyasayı bir kişinin tahakkümüne bırakırsanız istediğini yapar. Liberal ekonominin ve serbest piyasa koşullarının işlemesi için geleneksel perakende sektörünün bozulmaması gerek. Tabi ki hiper ve gross marketler de olmalı; ama gelişmiş ülkelerdeki gibi geleneksel perakende sektörünü rahatsız etmeyecek ölçüde olmalı. Bunun için de esnaf ve sanatkarımız korunmalı. Her zaman söylediğimiz gibi esnaf ve sanatkar ekonominin barometresidir. Onun için perakende sektörünü düzenleyen yasanın içi doldurulmalı. Yasanın tüm maddeleri işlerlik kazanmalı. Böylece fiyat istikrarsızlıklarının düzeleceğine inanıyorum' dedi.
ZEYTİNYAĞININ KİLOSU 20 TL CİVARINDAYKEN PATLICAN 15 TL'DEN SATILIYOR
Palandöken, 'Geleneksel perakende sektörü bozulduğu için tüm imkanlar tekelci zihniyetin elinde. Mevsimsel ve doğal afetleri bahane ederek bu ürünleri satmamak çözüm değil. Fiyatları makul seviyeye indirip vatandaşı rahatlatmak yerine satmamayı tercih ederlerse fiyatlar düşmez, aksine daha da yükselir. Piyasanın düzeni ancak arz talep dengesiyle kurulur. Şimdi zeytinyağının kilosu 20 TL civarındayken patlıcan 15 TL'den satılıyor. Bir kilo yağdan on kez yemek yapılsa patlıcandan bir kez yemek yapılıyor. Vatandaşımız sebzeyi yağdan daha pahalıya almış oluyor. Tüketici markette bir fileyi dolduramıyor ancak verdiği parayla mukayese edince de sofraya bir şey koyamıyor. Vatandaşlarımız biraz fedakarlık edip tüketebileceği kadar almalı ve arz talep dengesindeki fiyat istikrarına katkı sağlamalı' diye konuştu.
TARIM BAKANLIĞI TARIMSAL ÜRETİMİ DAHA CAZİP HALE GETİRMELİ
Ülkemizin meyve sebze üretiminde oldukça başarılı ve kendi kendine yetebilecek bir konumda olduğunu anlatan Palandöken, 'Bence bir an evvel perakende sektörünü düzenleyen yasa bütün maddeleriyle işleve girmeli. Gelişmiş ülkelerin örneği neyse ülkemizde de o olmalı. Yoksa benim param var, 10 bin tane mağaza açarım demek yanlış. Herkes istediği kadar mağaza açabilir ama açtıkları yerin önündeki küçük sermayeyi yok etmemeli. İşte o zaman karşımıza tekelci zihniyetin sorunları çıkıyor. Ülkemiz dünyada kendi kendine yetebilen sayılı ülkeler arasında. Doğal afetlerden kaynaklı bir haftalık gerilim süreci yaşanması açıklanabilir bir durum. Ancak genel anlamda tüm sektörlerdeki fiyat istikrarının sağlanması ve piyasanın terbiye edilmesi perakende sektörünü düzenleyen yasanın güncellenmesine bağlı. Öte yandan fiyatların düşmesi için Tarım Bakanlığı da tarımsal üretimi daha cazip hale getirmeli. Orta yol bulunursa tüm sorunların çözüme kavuşacağına inanıyorum' şeklinde konuştu.