Özellikle dövizin yükselmesiyle kağıt ve kalıp fiyatlarının neredeyse yüzde yüz arttığına vurgu yapan Mardin'deki gazeteciler, baskı için kağıt bulmakta zorlandıklarını ve sahip çıkılmadığı takdirde köklü bir tarihi olan yazılı basının tarihe karışacağını söylediler.

Mardin'in Büyükşehir statüsüne kavuşmasıyla Basın İlan Kurumunun getirdiği şartlar ve girdi maliyetlerinden dolayı son 2-3 yılda Mardin ve ilçelerinde yayın yapan gazete sayısının 25'ten 9'a indiğine dikkat çeken yerel medya temsilcileri, kalanlara sahip çıkılmadığı takdirde onların da kapanacağını dile getirdiler.

Yerel medya temsilcileri, 150 bin nüfusa sahip Mardin merkezin, 2-3 milyon nüfuslu diğer büyükşehirlerle aynı şartlara tabi tutulmasının adaletli olmadığını ve bunun biran önce düzeltilmesi çağrısında bulundular.

Mardin'de günlük yayın yapan gazetelerin 500 adet satılması şartının öne sürüldüğünü, zor şartlar altında bunu yerine getirdiklerini belirten temsilciler, Mardin'de ulusal gazetelerin bile bu sayıyı yakalayamadığına dikkat çektiler.

"Mardin'de son 3 yılda gazete sayısı 25'ten 9'a indi"

Yerel medyanın son birkaç yılda çok kan kaybettiğine vurgu yapan Mardin Gazeteci ve Yazarlar Cemiyeti Başkanı Kadir Üründü, 3 yıl önce Mardin'de yayın yapan 25 gazetenin olduğunu; son 2 yılda bu sayının 9'a kadar düştüğüne dikkat çekti.

Üründü, "Mardin il merkezinde bir yıl öncesine kadar 6 vasıflı gazete yayın hayatına devam ederken o gazetelerden 2 tanesi yayın hayatına son verdi. Bugün gerçekten zor şartlarda ve can çekişen bir durumda olan 4 gazete yayın hayatını idame ettirme yolunda çaba sarf ediyorlar. Yerel basın ve gazeteler, bugün tarihin en zor dönemi içerisindeler. Mardin'deki yerel gazeteler gerçekten yaşamlarını sürdürebilecekleri okunurluk oranında, yaşam arzusu noktasında belli bir gayretin içerisinde olmalarına rağmen bunu ne kadar sürdürebileceklerini doğrusu çok kestiremiyoruz. Çünkü her geçen gün biraz daha kan kaybına uğruyorlar ve Mardin genelinde kalan 9 gazetenin de yarınlarda olabilecekleri garantisi maalesef yok. Çok zor ve sıkıntılı bir evre içerisindeler. Girdi maliyetlerinde hiçbir şekilde azalma veya ucuzlama olmazken, bilakis tam tersi her gün yeni girdi maliyetleriyle cebelleşirken bunu karşılayabilecek döngüye maalesef erişemiyorlar. Hem girdi maliyetleri hem giderler, devletin giderleri gazeteleri içerisinden çıkmaz hale getirdi. Ve gazetecilik bu gidişle hayal olacak gibi bir durum içerisindedir." dedi.

"Gazetelere gereken destek verilmeli"

Devletin diğer üretim alanlarında olduğu gibi yerel basının güçlenmesi ve yarınlarda yerel basının, gazetelerin olması için destek sunması gerektiğini belirten Üründü, şöyle devam etti:

"Özellikle gazetelerin ihale ilanlarında büyük bir sıkıntı yaşıyoruz. Son 3 yılda Kobani olayları ile birlikte ve darbe girişiminin akabinde olağanüstü hal döneminde bölgede yaşanan sıkıntılardan dolayı devletin hızlı hareket etme girdabında olduğu bir evrede gazetelerin ve yapılan hizmetlerin satın alma noktasında doğrudan temin yoluyla satın alınması gazetelere gönderilen ihale ilanlarının da önüne geçilmiş oldu. İhale ilanları gelmediği için gazeteler kendi çarkını döndüremez hale geldiler ve çok büyük bir sıkıntı içerisindeler. Her gün yeni bir gazetenin havlu atma durumuyla karşı karşıyayız. Bunun bir şekilde toparlanması ve gazetelere gereken desteğin verilmesi gerektiğini düşünüyoruz."

"Daha önce 45 liraya aldığımız bir kâğıt top 88 liraya yükselmiş"

Yazılı basının Mardin'de son 2-3 yıl içerisinde zor şartlar altında yayın hayatına devam etmeye çalıştığını söyleyen Mardin Life Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Nezir Güneş, bu süre zarfında 12 gazetenin yayın hayatına son vermek zorunda kaldığına dikkat çekti.

Güneş, "Ekonomik nedenler ve Basın İlan Kurumunun getirdiği mevzuattan kaynaklanan sıkıntılardan dolayı Mardin genelinde12 gazete yayınına son verdi. Bu son zamlarla birlikte bu gidişle Mardin'deki yazılı basın tamamen kapanma riskiyle karşı karşıya kalacak. Daha önce 300-350 liraya aldığımız kalıbın tanesi şimdi 450-500 liraya yükselmiş bir kağıt topu daha önce 45 lira iken şimdi 88 liraya kadar yükselmiş. Tabi bu ister istemez gazetenin maliyetini etkiliyor ve baskıdan kaynaklanan gelir, artık gideri karşılamadığı için bütün gazeteler büyük bir risk altında. Tabi bunun yanında kitle iletişim araçlarının artması, sosyal medyanın yaygınlaşması ve kullanıcıların yazılı medya yerine artık internet medyasını tercih etmesi bu da yazılı medyayı zor durumda bırakan etkenlerden biridir."

"2 dağıtım şirketine bizi bağımlı hale getirmişler"

Güneş, "Basın İlan Kurumunun şubesinin olduğu yerde kendi dağıtım şirketi üzerinden dağıtım zorunluluğunu getirmiş. Bu da bizi zorunlu olarak sadece 2 dağıtım şirketi olan Turkuaz ve Yaysat'a bağımlı hale getiriyor. Bunlar üzerinden dağıtım yapmak zorundayız. Bunun yanında kadro zorunluluğunu getirmiş. Günlük satışı yapmak zorunda kaldığımız gazete adetini getirmiş. Düzenli bir şekilde çalıştırmak zorunda olduğumuz gazetecilerin basın kolu üzerinden sigortalarını yatırmak, bununla birlikte kullanılan haberlerin özgünlüğü, yerelliği, bununla birlikte gazetelerin tabi olduğu mevzuat gereği uyulması gereken şartları da eklenince haliyle yerel gazetelerin karşılaştığı sorunlar kendiliğinden ortaya çıkmaktadır." ifadelerini kullandı.

"150 bin nüfuslu Mardin merkezin 2-3 milyon nüfuslu büyükşehirlerle bir tutulması adaletli değil"

Güneş, son olarak şunları söyledi: "Mardin Life Gazetesinde 9 kişi çalışıyor. Bunlardan 7'si aktif muhabir. Bunların asgari ücret üzerinden bile maaşlarını düşündüğümüzde bir gazeteye sadece maaş olarak 11 bin TL'nin üzerinde bir maaş ödemesi gerekiyor ama devletten basın ilan kurumu nezdinde verilen destek bile bu maaşları karşılamıyor. Bırakın faturalar, kira, baskı giderleri bunun hiç birini karşılamıyor. Mardin'de gazete olarak istenilen rakam iadeler hariç ez az 500 adet satılması lazım. Ama Mardin'de ulusal bir gazete bile bu sayıyı yakalayabilmiş değil. Bizler bir şekilde zor şartlar altında karşılıyoruz ama ulusal yazılı basın gazeteleri ile karşılaştırılması çok zor bir şey. Ulusal medya bile bunu karşılayamazken yerel gazeteler bunu nasıl karşılayabilsin? Mardin'in ayrı bir sıkıntısı ise Mardin Büyükşehir statüsünde olduğu için Mardin'le İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Erzurum'la bir tutuluyor. İzmir'in nüfusu 3 milyon, Konya'nın nüfusu 2 milyon; Mardin'in merkez nüfusu 150 bin. 150 bin nüfuslu bir yer ile 2 milyon nüfuslu bir yerin bir tutulması gerçekten adaletli değil. Bunun düzeltilmesi lazım."

"Döviz artışından dolayı gazeteyi basmak için kâğıt bulamıyoruz"

Yerel medyanın sorunlarının gittikçe arttığına vurgu yapan Yurt haber Gazetesi İmtiyaz Sahibi İbrahim Aydoğan, bu kapsamda gazetelerin sayısının da gün geçtikçe azaldığını söyledi.

Aydoğan, "Yerel gazetelerin başlıca sorunları arasında kağıt fiyatları, personel eksikliği ve artan maliyetler var. Özelikle kağıt maliyetleri son dönemde oldukça yükselmekte. Dışarıdan gelen kağıtlar döviz ile alınmakta. Dövizdeki artış, kağıt fiyatlarını olumsuz yönde etkiliyor. Görüştüğümüz birçok toptancı da kağıt stoklamışlar. Oysa biz şu anda gazeteyi basmak için kâğıt bile bulamıyoruz." şeklinde konuştu.

"Kızıltepe 6-7 gazeteden bir gazeteye düştü"

Eskiden Kızıltepe'de haftalık yayın yapan 6-7 tane gazetenin olduğunu hatırlatan Aydoğan, "2-3 yıl önce bu sayı 4'e düştü. Bu gazeteler de ilan alacak gazetelerdi. Maliyetlerin devam etmesi üzerine geçen yıl önce 2'ye, sonra da bu yıl birleşerek bire indi. Şu an 300 bin nüfuslu Kızıltepe'de tek bir gazete yayın hayatını sürdürmektedir." diye konuştu.

"Yazılı basının tarihe karışmasını istemiyoruz"

Ekonomik nedenlerden dolayı yazılı basının sürdürülmesinin zora girdiğini belirten Aydoğan, "Yazılı basının çok köklü bir geleneği var. Yazılı basının tadı başkadır Gazeteyi eline alıp okumak bambaşka bir şeydir. Gazetenin kokusunu almak lazım. İmkânlarımız olduğu müddetçe bunu devam ettirmeyi düşünüyoruz. Bir tedbir alınmasa önümüzdeki süreçte bunun tamamıyla kapatılacağıyla karşı karşıya kalınacağı görülüyor. Yazılı basının tarihe karışmasını istemiyoruz. Bunun için kimin üzerine ne düşüyorsa bir adım atılması lazım." diye konuştu. (Mehmet Aslan-İLKHA)