Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ( RTÜK) tarafından yapılan çalışmada, izleyicilerin sık sık şikayetine konu olan reklamların bir saat içinde en fazla "12 dakika" olabileceği uyarısında bulunuldu.

RTÜK, radyo ve televizyonlarda yayımlanan, reklamlar, program desteklemesi, tele-alışveriş ve ürün yerleştirmeyi de kapsayan "ticari iletişim"de ceza kapsamında olan ve olmayan uygulamaları anlatan kapsamlı bir çalışma hazırladı.

Buna göre, adalet, hakkaniyet ve dürüstlük ilkelerine uygun olması gereken ticari iletişimde, bilinçaltı teknikleri kullanılmaması ve gizli ticari iletişimin yapılmaması gerekiyor.

Çocuk programlarının başında, sonunda veya içinde yer alması da yasak olan ticari iletişime ayrıca haber bülteni ve haber programlarını düzenli olarak sunan kişilerin görüntü veya seslerine yer verilemiyor.

Alkol, tütün, elektronik sigara, elektronik nargile, reçeteye tabi ilaçlar ve tedaviler, takviye edici gıdalar, falcı, medyum, astrolog gibi hizmetler ile eş ve arkadaş bulma hizmetlerinin ticari iletişimine de izin verilmiyor.

REKLAMLARA '12 DAKİKA' UYARISI

RTÜK'ün çalışmasında ticari iletişim türlerinden biri olan ve uzun sürelerinden dolayı izleyicilerin de sık sık şikayet ettiği reklamların ne şekilde olması gerektiğine yönelik kapsamlı bilgilere yer verildi.

Buna göre, reklam yayınlarının bir saatlik yayın içinde yüzde 20'yi, yani 12 dakikayı aşmaması gerekiyor. Reklam sürelerinin hesaplanmasında ticari iletişimin önünde ve bitiminde kullanılan "reklam kapağı" veya "cıngıl"ların süresi dikkate alınmıyor.

Program desteklemesi ve yayıncının kendi programlarının tanıtımlarına ayrılan süre, 12 dakikalık reklam süresi dışında kalıyor. Ancak program tanıtımlarının oranı bir saat başından bir sonraki saat başına kadarki yayın içinde yüzde 5'i yani 3 dakikayı aşamıyor ve bant yoluyla yapılan tanıtımlar da bu süreye dahil kabul ediliyor.

Sinema ve televizyon için yapılmış filmler, haber bültenleri ve çocuk programlarının yayın sürelerinin 30 dakikadan fazla olması halinde, ilk 30 dakikada reklam ve tele-alışverişle yayının kesilmesine izin verilmiyor. İlk 30 dakikadan sonra ise her 30 dakikalık bölümüne, en fazla bir defa ve istenilen zamanda kesilebilecek şekilde reklam ve tele-alışveriş yerleştirilebiliyor.

Ayrıca dini tören yayınları içinde hiçbir şekilde reklam yayını yapılmıyor. Kamu spotları ve zorunlu yayınlar, belirlenen reklam sürelerinin kapsamı dışında değerlendiriliyor.

'SINIRLI SATIŞ, İLK KEZ' GİBİ İFADELERİ KULLANMAK YASAK

Çalışmaya göre, "tele alışveriş" yayınları ise kesintisiz en az 15 dakika süreyle yapılabiliyor ve bu yayınların süresi bir gün içinde toplam bir saati aşamıyor.

Gerçek dışı olarak "ilk kez", "son", "sadece tek bir sefer", "sınırlı satış", "hepsi satılmak üzere satıldı, satılacak" gibi izleyiciyi ürünü satın almaya teşvik edecek ifadelerin de tele alışverişte kullanılması yasak.

ÜRÜN YERLEŞTİRME REKLAM SÜRESİNE DAHİL DEĞİL

Sinema ve televizyon için yapılmış filmler, diziler ile spor ve genel eğlence programları haricinde, haber bülteni, çocuk programları ile dini yayınların da içinde bulunduğu tüm yayınlarda ürün yerleştirmeye yönelik uygulamalara da yer verilemiyor.

Ayrıca ticari iletişimi yasaklanmış ürünlerin kullanılmasına izin verilmiyor, ürün yerleştirmeler reklam sürelerine dahil edilmiyor.