Hangi hayır daha fazîletlidir ?
Sadıkların özet olarak ifade ettikleri ve sonra da üzerinde görüş ayrılığına düştükleri bir konu var. Onlar: “Farz olan zekattan mı yoksa nâfile sadakalardan mı almak daha fazîletlidir?” konusunda farklı görüşlere sahiptirler. Bazılarına göre farz olan zekattan almak gerekir. Bunlar nâfile sadakaları kabul etmezler; çünkü farz olan zekattan, Allâhu Teâla`nın izni ve taksimi ile alınmış olur. Zekâtı vermek farz kılındığı gibi, aynı zamanda farz olan zekatı almak Allâhu Teâla tarafından fakirlere yüklenmiş bir vecibedir.
Eğer bütün fakirler ve yoksullar zekatı kabul etmemek üzere söz birliği etseler; hep birlikte günaha girmiş ve hepsi de Allah`a isyân etmiş olur; çünkü bu davranışları ile, Allâhu Teâla`nın mallardan verilmesini farz kıldığı zekat emrini yerine getirilmez hale sokmuş olurlar.
Diğer bir kısım ise; farz olan zekat yerine nâfile sadakalardan almayı tercih etmişler, bu nâfile sadakaları hediye olarak değerlendirerek şöyle demişlerdir: “Hediyelerin alınması emredilmiştir. İnsanların birbirine yakınlaşması ve birbirlerini sevmeleri için hediyeleşmeleri teşvik edilmiştir. Hem nâfile olan sadakalardan alınmakla; fakirlerin hakkı olan zekatta onlara ortak olunmamış olur.”
Bize göre bu konuda yapılması gereken şudur: Kişi önüne gelen her insandan, her verildiği anda almamalı. Ancak ihtiyaç hâlinde ve zaruri miktarı kabul etmekle yetinmelidir. Bu şartlarda alan kişi, farz olan zekattan veya nâfile olan sadakalardan da alsa, Allâhu Teâla`nın kendisine yüklediği sorumlulukları yerine getirir. Kulun üzerine düşen; dininin emirlerini gözetmesi, din kardeşi için ihtiyatlı hareket etmesi ve bulunduğu halin gerektirdiği hükümlere göre davranmasıdır. Bu durumda farz veya nâfile sadakalardan alması arasında bir fark bulunmaz.