MUHSİN ŞENOL/ İstanbul

9`uncu sınıflara verilecek Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi müfredat taslağına göre, okullarda “İslam Dininde Temel İbadetler” ana başlığı altında namaz, oruç, zekât, hac gibi temel ibadetlerin yanı sıra ‘cihad` konusu da işlenecek. Peki, müfredattaki Cihad nasıl işlenecek? Müfredatta CİHAD`ın nasıl işleneceği şu şekilde ilan edildi; “İslam, cihadın önemini ayet ve hadislerle açıklar. Kazanımda cihad kavramı anlam genişliği göz önünde bulundurularak savaşla sınırlandırılmadan tüm boyutlarıyla ele alınacak ve günümüzde bu kavramın istismar edildiğine vurgu yapılacak; bu bağlamda davet, tebliğ, irşad, inzar, tebşir, emr-i bi`l-maruf, nehy-i anil münker kavramlarına yer verilecektir.”

CİHAD`ın müfredata girmesini olumlu bir gelişme olarak değerlendiren siyasetçi ve alimler, Cihad`ın terbiye etmek ve fethetmek gibi anlamlara geldiğine de dikkat çekti.

“CİHAD CEHT VE GAYRET MANALARINI İÇİNDE BARINDIRIYOR”

Konuyla ilgili olarak görüşüne başvurduğumuz Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Beşer, “Yayımlanan kısmıyla müfredatta çok akıllıca cihad kavramına yer verildiğini görüyoruz. Cihad gerçekten çok geniş bir kavramdır. Ceht ve gayret manalarını içinde barındırıyor. Yani İslam mensuplarının kendi doğrularını, hakikatlerini anlatmak için heyecan duymalarıdır. Bunu insanlara duyurma heyecanını yaşamalarıdır. Bu, hakikaten sadece savaş manasını taşımaz. Savaş zorda kalındığında devletin kararıyla müracaat edilecek bir araçtır ve bu da cihaddır. Ama bugün cihad denilince insanların ellerine kılıç veya silah alıp birilerini öldürmeleri şeklinde anlıyorlar. Öyleyse bunun böyle olmadığını, çok geniş bir yelpazesi olduğunu açıklamak gerekir. Müfredatta da bu amaçla konulduğu görülüyor. Dolayısıyla müfredattaki şekliyle bana göre çok uygun ve doğru bir şekilde yansıtılmış. Bundan gocunmamak gerektiğini düşünüyorum.” şeklinde konuştu.

“CİHAT, İNSANLARIN DOĞRUYU, GÜZELİ, HAKİKATİ ANLATMASIDIR”

Medyada yanlış bir cihat algısının çocuklara empoze edildiğini dile getiren Beşer, “Küçük yaştan itibaren mademki çocukların kafalarına medyadaki gibi cihad hareketleri deyip sanki cihadçılar ellerine kılıç alıp insanları doğrayan bir kısım kimse gibi yansıtılıyor. O zaman seviyeye göre cihad, öyle değil de insanlara doğrunun, güzelin, hakikatin anlatılmasıdır denmesi gerekiyor. Ama bazen de mecbur kalınabilir; insanların kavga etmesi, savaşması gerekebilir buda cihadtır denebilir. Medyada yanlış yer alan cihad kavramının doğru anlaşılması için müfredatta yer alması gerekir.” ifadelerini kullandı.

“KORKULARI, İSLAMİ BİR KAVRAMIN GÜNDEME GELMESİ”

Cihad`ın derslerde işlenecek olmasını tahammül edemeyenler olduğunu söyleyen HÜDA PAR Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Doyar, “İslam`ın sesi bir yerde daha fazla duyulduğu, Müslümanlar daha fazla gündeme geldiği, Müslümanların sayılarının ya da etkinliklerinin arttığı zamanlarda bunlar velvele koparırlar. Onların en çok korktuğu, ürktüğü ve endişe duyduğu şey; İslam hakim olacak, şeriat gelecek. Onların düşüncesine göre ürkütücü bir tablo ortaya koyarak işte İslam geldiği zaman da insanlara zarar verecek, milletin kolu, kafası koparılacak. Böyle saçma sapan düşüncelerle aslında onlar sadece bir korku psikolojisi oluşturmak istiyorlar. Korku psikolojisi üzerinden de kendi emellerine ulaşmak istiyorlar. Müslümanların güçlenmesini ve İslami herhangi bir kavramın gündeme gelmesini istemiyorlar.” dedi.

“ENDİŞEMİZ; İSLAMİ KAVRAMLARA KENDİ ARZU ETTİKLERİ TARZDA ANLAMLAR YÜKLENMESİ”

Endişelerinin İslami kavramların yerli yerince kullanılmaması olduğunu belirten Doyar, “Acaba bu cihad`ı nasıl anlamlandıracaklar? Nasıl bir anlam yükleyecekler? Cihad, İslam`a ait bir kavramdır. Bunu Kur`an-ı Kerim`de de sünneti seniyye`de tarifi yapılıp gereken gerçek anlamlar yüklenilmiş. Eğer o anlamda telaffuz edilir ve literatürde yerini alırsa ne ala. Fakat benim endişem odur ki bugün milli eğitim camiasında okullarda kitaba girerken İslam`a uygun olmayan birçok anlamı da ona yüklerlerse o zaman cihad kavramı asli anlamından sapmış olur. Mesela şehit kavramı İslam`a ait olan bir kavramdır. Bu konuda ayeti kerimeler hadis-i şerifler var. Örneğin, Allah yolunda öldürülenler şehittir. Sırf, Allah`ın kelimesi yücelsin diye mücadele edenler şehittir. İslam`ın hakimiyeti için canını veren, kanı akan şehittir. Ama bugün neredeyse tuvalete girip orada ölen kişi şehittir diyorlar. Herkes bu şehitlik kelimesini kendi açısından değerlendirerek kullanıyor ona göre bir anlam yüklüyor. Eğer söz ettikleri cihad da bu şekilde olursa o zaman anlamından sapar. Herkes kendine göre kendi idealleri kendi ideolojileri çerçevesinde anlam yüklerse işte bu kötüdür.” şeklinde konuştu.

“CİHAD KONUSUNUN KİTAPLARDA KAZANIMLAR ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMEMESİ GEREKİYOR”

Doyar son olarak şunları söyledi; “Müfredata baktım genellikle kazanımlar üzerinden veriliyor. Yani bu da bir nevi hem çerçeve çiziliyor, hem de atıfta bulunuluyor. Dolayısıyla kazanımlar üzerinden verilirken kitapta bahsettiği bu; tebliğ, irşat, tebşir bütün bunlar güzel ama temelde işlenmiş tarzı nasıl olacak işlendiği zaman bu nasıl ele alınacak, oradaki mesaj orada ki anlamlar nasıl olacak. Cihad geniş bir kavramdır. Bütün bunları içine almakla beraber o kavramları işlerken acaba nasıl bir anlam yüklenecek. Biz bunları takip ediyor, temenni ediyoruz ki kazanımlar şeklinde çizilen ve atıfta bulunan şekliyle değil de kitapta yer alış şekli nasıl olacak biz şu anda bunu takip ediyoruz. Çıktığı zaman buna bakacağız. Gerektiği zaman uyarılarımızı, gerekirse görüş ve önerilerimizi inşallah sunmaya çalışacağız. Umarım ki İslam`a muhalif bir şey olmaz, temennimiz ve beklentimiz budur.”

“CİHAD HAYAT DEMEKTİR”

Cihadın İslami bir kavram olduğunu ve Müslümanlara has bir terim olduğunu ifade eden İTTİHADUL ÜLEMA Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Şenlik, “Bazı değerlerin sulandırıldığı, yozlaştırıldığı gibi cihad kavramı da yozlaştırılıyor. Cihadın Kur`an`i bir kavram olduğunu, büyük bir ibadet olduğunu anlatmak gerekir. Cihat hayat demektir. ‘Cihat hayattan ibarettir` diye bir hadis-i şerif vardır. Tabi savaşta cihat kavramı içerisinde yer almaktadır. Savaş kavramını içinde barındırdığı gibi tebliğ mefhumunu da içinde barındırıyor. Fetih cihadın sonucudur. Fetihler cihat ile olur. Fetihler için mutlaka cihadın yapılması gerekiyor. Bunun için cihadı çok yönüyle tanımlamak gerekiyor.  İki ana kısma ayırırsak cihadı: Birincisi nefsi cihattır. İkincisi mali cihattır. Nefsi Cihatta kendini nefsini ıslah etmesi, günahlardan korunması gerekiyor. Öncelik budur.” ifadelerini kullandı.

“CİHAD; EMR-İ Bİ`L-MARUF, NEHY-İ ANİL MÜNKER”

Çok geniş bir anlamı olan cihat kavramını tüm yönleriyle ele alınması gerektiğine vurgu yapan Şenlik, “İmam Gazali bu konuya çok güzel bakış açısıyla ele alır, Emr-i bi`l-maruf, nehy-i anil münker kavramını cihat olarak kitabından bahseder. Milli Eğitim müfredatı olsun, İlahiyat Fakültelerinin müfredatı olsun, cemaat ve tarikatların programları olsun mutlaka içinde nefsi cihadın olması gerekiyor. Peygamber efendimiz kendine gelen bir sahabeye hasta annesine bakmayı cihat olarak söylerken diğer bir sahabeye de ailesinin geçimini sağlamasını cihat olarak tavsiye ediyor. İşte cihat böyle geniş bir kapsama sahiptir. Bütün bu kapsamları göz önünde bulundurarak savaştan ibaret olmadığını anlatmak gerekiyor. İçi tam dolu olmasa da cihadın Milli Eğitim Müfredatında yer alması ve öğrencilere anlatılması olumlu bir adımdır.” şeklinde konuştu.