Ramazan ayı, müminler için bir eğitim ve öğretim ayıdır. Bu ay, ibadetler ve hayırlar için özel ve verimli bir aydır. Kur`an`ın indirilmeye başlandığı bu aydaki bu hâtırayı ebedîleştiren İslâm Dini, inandıkları Kur`an`ın sunduğu hayat düzenini yaşayabilmeleri için, müminlerin muhtaç olduğu bedenî ve ruhî eğitimi bu feyizli aya tahsis etmiştir. Ramazan ayını incelediğimizde, onun dünyamızın amelî eğitim yaptıran çok güçlü bir mektebi olduğunu görürüz. Bu yüce mektebin namaz, oruç, fıtra, Kur`an okumak ve dinlemek, çok çok zikir yapmak gibi müfredatını uygulayan, geçmiş on bir ayın muhasebesini yapan ve gelecek on bir aya bedenen ve ruhen hazırlanan ve böylece İslâm Dininin hayat düsturlarını yaşama coşkusuyla dolan müminler Yüce Mevlâ`mızdan rahmet ve rıza diploması alırlar. Ramazan okulunda arz edilen bu olumlu neticeyi alabilmek için Ramazan eğitiminin tek hedefi, mümin hayatının biricik gayesi olan ibadetlerle, ciddî bir İslâm insanı olarak kaynaşmak lâzımdır.

İbadet; Yüce Rabbimizin namaz, oruç, zekât, hac, Hakk`a çağrı, müminlerle beraberlik, adâlet ve cihad gibi her bir emrini uygulamaktır. Peygamberimizin öğütlediği af, merhamet, tevazu, sevgi ve saygı gibi ahlâkî güzellikleri yaşamaktır. Fâiz, zina, içki, kumar, bencillik, zulüm, riya ve yalan gibi İlâhî yasaklardan sakınmaktır. Hayatının her bir safhasında gerçekleştirmekle emrolunduğu ibadet hayatını mümin, özellikle Ramazan ayında tabiîleştirecektir. Dinimizin, tatbik etmediği emirlerini ifa etmek, kaçınmadığı yasaklarından sakınmak için nefsini kontrol altına alarak ciddî bir eğitime tâbi tutacaktır. Ramazan bir eğitim ayı olduğu için, çeşitli kusurları ve faydasız alışkanlıkları olan müminler bu mübarek ayı nefisle cihad mevsimi bilmelidirler. Her çeşit haram ve kötü alışkanlıklardan kaçınma ve ihmal ettikleri İslâmî görevlerini yeniden hayata geçirme hususunda nefsiyle sıkı bir savaş vermelidirler.

Hayat nizamı olan Kur`an`ın Peygamberimize indirilmeye başlandığı Ramazan ayında müminler, nefislerine Kur`an terbiyesini tatbik etmelidir. Nefislerini fiilen Kur`an hayatına intibak ettirirken Kur`an`la fikrî bağlarını geliştirmeye çalışmalıdır. Peygamberin sünnetini izleyerek Ramazan ayında özellikle Kur`an`ı okumaya, dinlemeye, anlamaya, yaşamaya önem vermelidir. Kur`ân-ı Kerim`in Allah`ın Kitabı olduğuna iman eden insanlar olarak Kur`an ayetlerini bu Ramazan ayında nazil oluyormuş gibi imanî bir heyecanla okumalı, dinlemeli ve üzerinde tefekkür etmelidir. Ramazan ayı, her şeyden önce Kur`an ayıdır, her dönem ve her yerdeki Müslümanlar açısından böyle kabul edilmeli ve gereği yapılmalıdır. Kur`an okumasını bilmeyenler, Ramazan gecelerini bu öğrenime ayırmalıdır. Kur`an okumasını bilenler de Kur`an`dan dersler takip etmeli, fakat yalnız yüzünden okuma ile yetinmemelidir. Kur`an mealleri ve tefsirleri veya Kur`an ayetlerini açıklayıcı değişik konulardaki muteber eserleri okumalı, vakitlerini değerlendirmelidir. Öz ifadeyle Ramazan, müminler için bir eğitim ayı olduğu gibi bir öğretim ayı da olmalıdır.

Ramazan, her şeyden önce Kur'an ayıdır, tefekkür ve muhasebe ayıdır, diriliş ve devrim ayıdır, arınma, yenilenme ayıdır. İlim ve kültürle değerlendirilen, ibadeti günün ve gecenin her dakikasına yayma gayreti gösterilen, manevi özelliklerin, takva, sabır ve tövbenin öne çıktığı aydır. Evet, Ramazan güzel alışkanlıkların edinileceği aydır. Terâvihler, nâfile ibâdetlere, sahurlar teheccüd saatinde kalkıp gece namazına alışmak için büyük bir fırsat olduğu gibi, mukabeleler, Kur'ansız ve Onun anlaşılması ve yaşanması için gayretsiz günün geçirilmemesi gerektiğini öğretir, alıştırır.

Ramazan, kötü alışkanlıkları bırakmak için bulunmaz bir fırsattır. İçkiciler bile Ramazanda içmez veya çok azaltır. Cehennem kapıları kapandığı gibi, meyhane ve kimi haram eğlence yerlerinin kapılarına da Ramazanda kilit vurulur.